EYT İLK MAAŞ O GÜN YATIYOR!
Emeklilikte Yaşa Takılanlar yasası yürürlüğe girdikten sonra EYT'liler de emeklilik başvurularını yapabilecekler. Başvuru tarihini takip eden ayda EYT ilk maaşlar ödenecek. Mart ayında ödenmesi beklenen EYT ilk maaşları Nisan ayında hesaplara yatırılacağı tahmin ediliyor.
İLK MAAŞLAR NİSAN AYINDA HESAPLARA YATIRILACAK
Yasa yürürlüğe girdikten sonra EYT'liler de emeklilik başvurusunda bulunabilecek. Başvuru tarihini takip eden ay maaşlar ödenecek. Bu durumda ilk maaşların nisan ayında hesaplara yatırılması planlanıyor.
10 GÜN İÇİNDE İŞE BAŞLANIRSA YÜZDE 5 İNDİRİM
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini tamamlayanlar emekli olabilecek. Ayrıca emekli olabilmek için işe başlama tarihine göre 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında değişen prim günü şartını da tamamlamak gerekiyor. Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 10 gün içinde tekrar işe başlayan çalışanlar için işverene yüzde 5 sosyal güvenlik destek primi indirimi sağlanacak. Kamu kurumlarında sürekli işçi olarak çalışanların emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin zorunlu feshini gerektiren hükümler yürürlükten kaldırılacak.
İLK VERİYE GÖRE MAAŞ ZAMMI HESABI 2023!
TABAN AYLIKLAR MEVCUT %6.65 zamlı
Memur
11.836,50
12.623,63
Memur emeklisi
7.901,66
8.427,12
Bağ-Kur esnaf
5.456,67
5.819,54
SSK (2000 öncesi)
6.093,18
6.498,38
MEMURA YÜZDE 6 ZAM VE ENFLASYON FARKI VAR
Memurlara ve memur emeklilerine ise Temmuz'da yüzde 6 zam ve enflasyon farkı yansıtılacak. Enflasyon farkının hesabında ilk 6 ayda yüzde 8'lik oranın aşılıp aşılmayacağına bakılacak. Memurların ve memur emeklilerinin Ocak ayında yüzde 8 toplu sözleşme artışı ve enflasyon farkıyla yüzde 16.48 çıkan zam oranları 13.52 puanlık refah payıyla yüzde 30'a yükseltilmişti.
.Bunun için yapılan yasal düzenlemede de 13.52 puanlık ilave oranın, aynı döneme ilişkin enflasyon farkı hesaplamasında dikkate alınmayacağı belirtilmişti..
Yani memurların Temmuz'da yüzde 6 zamma ilave enflasyon farkı alabilmesi için ilk 6 aylık enflasyonun yüzde 21.52'yi (yüzde 8 + 13.52) değil yüzde 8'i aşıp aşmadığına bakılacak.
12 BİN 546 TL
Memurlarda maaş yüzde 6'lık toplu sözleşme artışıyla 11 bin 836 liradan 12 bin 546 liraya yükselecek..
8 BİN 375 LİRAYA ÇIKACAK!
Memur emeklilerinde de 7 bin 901 liradan 8 bin 375 liraya ulaşacak. Eğer ilk 6 aylık enflasyon yüzde 8'i aşarsa ayrıca enflasyon farkı da yansıtılacak.
İNTİBAK YASASI ÇIKARSA NE KADAR ARTIŞ OLUR?
Daha önce yapılan intibak düzenlemesi ile maaşlarda 350 liraya varan artış görülmüştü. Aynı yöntem izlenirse bugün intibaktan yararlanacakların alacağı maaşlarda ise 1.300 liraya varan artışlar olabileceği belirtiliyor.
Memur
11.836,50
12.546,69
Memur emeklisi
7.901,66
8.375,76
Ocak ayında zam oranları yüzde 30'a yükseltilen, ek göstergeleri yenilenen memurlara ve memur emeklilerine Temmuz'da ise yüzde 6 zam ve enflasyon farkı verilecek.
.Enflasyon farkı hesabında ilk 6 aylık enflasyonun yüzde 8'i aşıp aşmadığına bakılacak. En düşük memur maaşı yüzde 6'lık orana göre 12 bin 546 lira olurken, memur emeklilerinde de 8 bin 375 liraya ulaşacak. Enflasyon farkıyla bu tutarlar aşılabilecek. Ağustos'ta da toplu sözleşme heyecanı başlayacak.
AİLE YARDIMI DA ARTACAK
Memurlarda Temmuz'da en düşük maaş yüzde 6'lık toplu sözleşme artışıyla 11 bin 836 liradan 12 bin 546 liraya yükselecek. Memur emeklilerinde de 7 bin 901 liradan 8 bin 375 liraya ulaşacak.
Yüzde 6'lık orana göre çalışmayan eş için ödenen yardım 985,76 liradan bin 44 lira 91 kuruşa, 0-6 yaş arası çocuk yardımı 216,84 liradan 229,85 kuruşa, 6 yaş üstü çocuk yardımı 108,42 liradan 114,93 liraya çıkacak.
İLK TÜFE YÜZDE 6.65
Eğer ilk 6 aylık enflasyon yüzde 8'i aşarsa ayrıca enflasyon farkı da yansıtılacak. Bu yılın ilk enflasyon oranı Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklandı. Ocak enflasyonu yüzde 6.65 olarak duyuruldu. Bu orana önümüzdeki 5 ayda çıkacak enflasyon verileri eklenecek, yüzde 8'lik oran aşılırsa Temmuz'da enflasyon farkı da maaşlara yansıtılacak.
TOPLU SÖZLEŞME YILI
2023, memurlar ve memur emeklileri için toplu sözleşme yılı olacak. Ağustos ayında yapılacak toplu sözleşme görüşmeleri sonucunda memurlara ve memur emeklilerine 2024-2025 yıllarında yapılacak zamlar ve iyileştirmeler karara bağlanacak. Memur konfederasyonları önümüzdeki günlerde bunun için de hazırlıklara başlayacak.
İNTİBAK YASASI ÇIKACAK MI?
Faruk Erdem, intibak düzenlemesine ilişkin yaptığı açıklamada, "Geçtiğimiz günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin primlerin eşitlenmesinden bahsetti. Bağ-Kur'luların 9 bin gün prim biriktirmesi gerekirken, SSK'lıların 7 bin gün biriktirmesi gerekiyor. Buradaki haksızlığın giderilmesi primlerin eşitlenmesi söz konusu. Maaşların eşitlenmesi talepleri var, bu konuda bir çalışma var." ifadelerini kullandı.
İNTİBAK YASASI ÇIKARSA NE KADAR ARTIŞ OLUR?
Daha önce yapılan intibak düzenlemesi ile maaşlarda 350 liraya varan artış görülmüştü. Aynı yöntem izlenirse bugün intibaktan yararlanacakların alacağı maaşlarda ise 1.300 liraya varan artışlar olabileceği belirtiliyor.
PEKİ EYT'DE SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin süreçle ilgili şu bilgileri verdi:
"EYT ile ilgili kanun teklifi yasalaştıktan sonra Resmi Gazete'de yayınlanmasını bekleyeceğiz. Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra sosyal güvenlik kurumlarından 'emekli olabilir' yazısını alacaklar. Ve bu yazıyla birlikte işverenlerine emeklilik dilekçesi verecekler."
EYT'Lİ OLUP OLMADIĞIMI NASIL ANLAYABİLİRİM?
e-Devlet sistemi üzerinden çalışma hayatım bölümüne girerek sigorta bilgilerinize bakabilirsiniz. Eğer 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişiniz yapılmış ve prim yatırılmışsa siz EYT'lisiniz. Primlerinin uzun vadeli sigorta kollarından olması ve fiili çalışma gerekiyor.
Farklı kurumlarda çalışmaları olanların şartları nasıl belirlenecek?
Farklı kurumlarda çalışanlar için uygulanan bir kural var. Son 7 yıllık sigortalılık süresine bakılıyor. Burada son 7 yıl değil son 7 yıllık sigortalı olarak çalışılan süre önemli. Burada 3.5 yıl yani 1261 gün hangi kurumdaysa o kurumun şartları uygulanıyor. Yeni yasada bunu değiştiren bir düzenleme olmaz ise aynen uygulanacak.
.Staj ile başlayan sigortalılık EYT kapsamına alınacak mı?
Mevcut düzenlemelere göre staj ya da çıraklık için yapılan sigortalar sağlık sigortaları olarak primlendiriliyor. Bu yüzden şu anki mevzuata göre staj ya da çıraklık başlangıç olarak sayılmadığı gibi, burada ödenen primler de emeklilik hesabında kullanılmıyor. O yüzden staj ve çıraklık ile başlayanlar EYT kapsamına giremiyor. Bu başlangıçların tescil edilmesi için yasal düzenleme gerekiyor.
.8 Eylül 1999'dan kısa süre sonra sigortalı olanlar için bir hak var mı?
Burada yasanın çıktığı 8 Eylül 1999 tarihi bir sınır olarak belirleniyor. Sonrasında ise yeni emeklilik şartları uygulanıyor. Bu tarihten önce işe girenler için yaş şartı bulunmuyordu. Ancak bu tarihten sonra işe girenler yaş şartı olduğunu bilerek işe başlamış oldu. Ancak sürenin 31 Aralık 1999'a uzatılması ya da sonrası için bir kademeli emeklilik getirilmesi gibi talepler de bulunuyor.
1999 sonrası sigortalı olanlar için hiç mi imkan bulunmuyor?
8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar için bazı istisnalar bulunuyor. Bunlardan birisi askerlik, birisi fiili hizmet süresi zammı ve bir diğeri ise staj sonrası doğum yapmak..5510 sayılı yasanın 41'inci maddesinde belirtildiği üzere borçlanılan süreler sigorta olunan tarihten önceki zamana rastlarsa işe giriş tarihi aynı gün sayısınca geri çekiliyor. Askerliğini sigortadan önce yapanlar borçlandıkları gün kadar işe giriş tarihini öne çekebiliyor. Böylece 8 Eylül 1999 öncesine çekilen işe giriş tarihleri EYT kapsamına girmiş oluyor..
Yine staj sonrası doğum yapan anneler de borçlanarak işe giriş tarihlerini her bir çocuk için 2 yıl geri çekebiliyor. Yıpranma bulunan mesleklerde çalışanlar açısından da bazı durumlarda işe giriş tarihleri geri çekilebiliyor.
EYT ile emeklilik zorunlu olacak mı?
Emeklilik işlemleri yasalarımıza göre re'sen yapılan bir işlem değil. Yani kurum şartları tamamlananları emekliye sevk etmiyor. Burada başvuru şartı aranıyor. Yani kişi istemese şartları taşısa da emekli olmayabiliyor. Bu kural EYT için de geçerli olacağından sadece başvuranlar emekli olacak. Dolayısıyla zorunlu bir emeklilik bulunmuyor. Kamu işçilerinin zorunlu emeklilik kuralı ise bu yasanın kapsamında kaldırılmış olacak.
ENFLASYON FARKI, REFAH PAYI VERİLECEK
SGK, EYT'lilerin maaşları için şu açıklamayı yaptı: "TÜFE, refah payı dikkate alınarak aylıklar ödenecek.
"Sigortalının gün ve kazançlarında bir değişiklik olmasa da her yılın TÜFE, gelişme hızı, aylık artışı verileri farklı olduğundan talep yılına göre aylık miktarı değişebiliyor. EYT kapsamındaki sigortalılar için farklı bir aylık hesabı yapılmayacak, TÜFE ve refah payı dikkate alınarak aylıklar ödenecek."
.