Son dönemde fahiş fiyatlarla yeniden gündeme gelen zincir marketlerle ilgili Rekabet Kurulu'nun ikinci soruşturmasında son viraja girildi. Edinilen bilgilere göre, 6-7 Aralık'ta kurum zincir marketler ve tedarikçilerinin sözlü savunmalarını alacak. Nihai kararın da 15 Aralık'ta açıklanması bekleniyor. Kararla büyük tedarikçilere hub and spoke (topla-dağıt tipi kartel) ihlali ve yeniden satış fiyatı tespiti nedeni ile ceza verilebileceği belirtiliyor.
Kovid-19 pandemisinin başında temel ihtiyaç ürünlerindeki fiyat artışları nedeniyle şikâyetler gelince Rekabet Kurulu, hazır tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslerin rekabeti kısıtlayıp kısıtlamadığını incelemek adına re'sen soruşturma başlatmıştı. Toplam 29 teşebbüs ve bir teşebbüs birliğinin yer aldığı soruşturmada, zincir marketler ile üretici ve toptancı olarak faaliyet gösteren teşebbüslerin fiyatlama davranışları incelenmişti.
Soruşturma kapsamında, süpermarketlerin aralarında geleceğe yönelik raf fiyatları ve fiyat geçiş tarihleri hakkında ortak tedarikçileri aracılığıyla sürekli bir bilgi değişiminde bulunduğu, çeşitli e-postalar, WhatsApp yazışmaları ve ekran görüntüleri sayesinde ortaya koyuldu. Birçok konuşmada fiyatların birlikte kararlaştırıldığını gösteren deliller bulundu. Soruşturmanın sonucunda da A101, BİM, Carrefoursa, Migros ve Şok süpermarketleri ile bunların ortak tedarikçisi olan yağ üreticisi Savola'ya topla-dağıt tipi kartel kurup 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'u ihlal ettiği gerekçesiyle yaklaşık 2.7 milyar TL ceza kesildi.
ORADAKİ BULGULARDAN YOLA ÇIKTI
Rekabet Kurulu, zincir marketlere yönelik soruşturmadaki bulgulardan yola çıkarak daha sonra 5 zincir marketin de aralarında olduğu 20 teşebbüs hakkında rekabeti engelledikleri şüphesiyle ikinci bir soruşturma daha başlattı. Sabah'ta yer alan habere göre, ilkinden daha büyük olan bu kez tedarikçilerin de içinde bulunduğu soruşturmada kartel ve yeniden fiyat belirleme iddialarının üzerine gidildi. Yeni soruşturmada da büyük tedarikçilerle ilgili olarak hub and spoke (topla-dağıt tipi kartel) ihlali ve yeniden satış fiyatı tespitleri yapıldığı öğrenildi.
HUB AND SPOKE NEDİR?
Hub and spoke (topla-dağıt tipi kartel) ortak bir tedarikçi veya perakendeci aracılığıyla rakipler arasında hassas bilgi değişimi olarak özetlenebilir. Burada ya ortak bir distribütör, aracı gibi hareket edip tedarikçiler arasındaki bilgi değişimi yapıyor. Ya da ortak tedarikçi, satıcılar arasında bilgi değişimini kolaylaştırmak için aracı görevi görüyor.