Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum Malatya'da açıklamalarda bulundu. Kurum, "5 ilde hasar tespit çalışmaları tamamlandı. 11 ilde 1 milyon 712 bin binada inceleme yaptık" dedi.
Bakan Kurum'un açıklamalarından satır başları:
Aziz milletimizin her bir ferdi bu acıyı yüreğinde hissetti. Geride bıraktığımız karanlık gecenin izlerini silmek için bu mücadeleyi veriyoruz. Devletimiz tüm imkanlarını deprem bölgesine sevk etmiş ve aynı anlayışla çalışacaktır.
Bakanlığımızda tüm ekiplerimizle Malatya'mızda hasar tespit çalışmalarını yerinde görmek hem de Malatya'mızın inşasına yönelik istişarede bulunmak amacıyla bir araya geldik. Malatya'da yapılacak yerleşim yerlerine, sanayi alanlarına ilişkin görüşlerini dinledik ve kararlar aldık.
"ÇALIŞMALARIMIZ ARALIKSIZ DEVAM EDİYOR"
Biz seferberlik anlayışıyla çalışmalarımızı aralıksız devam ettiriyoruz. Geçici barınma ve hasar tespit çalışmaları noktasında TOKİ'mizle özel sektörümüzle çadır kent kurulumundan sonra konteyner kentlerin, prefabrik yapıların inşa sürecini yönetiyoruz. Konteyner kentlerimizde sıcak sularımızı akacak, vatandaşlarımız günlük ihtiyaçlarını karşılayacakları imkanlara sahip olacak. Malatya'da 5.7 büyüklüğünde bir deprem daha yaşadık. Battalgazi, Yeşilyurt, Doğanşehir'de hasar çalışmaları çerçevesinde binalara ekiplerimiz bir kez daha bakmaya başladı.
Depremden hasar alan toplam 1 milyon 712 bin binada inceleme yaptık, 232 bin 632 binanın da acil yıkılacak veya ağır hasarlı olduğu tespit edildi.
Asrın felaketinde bir devletin milleti için alabileceği en hızlı aksiyonu aldık. Cumhurbaşkanımızın da AFAD'la koordine ettiği ilgili bakanlarımızla, belediyelerimizle en hızlı refleksi alarak depremzede kardeşlerimizin sıcak yuvaya kavuşması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
5 ilde hasar tespit çalışmaları tamamlandı.
27 BİN 849 KONUTUN YAPIMINA BAŞLIYORUZ
2 bin 468 konutumuzun sözleşmesini imzalıyoruz. 21 Şubat'ta başladığımız toplamda 27 bin 849 konutumuzun yapımına başlatmış olacağız. Köy konutlarımızın da yapımına başladık. Toplam 244 bin 343 konutumuzu, 50 bin civarında da köy konutumuzu yapmış olacağız.
Malatya'da depremin ilk anından bu yana Malatyalı kardeşlerimizle beraberdik. Onlara söz verdik. '1 yıl içerisinde konutlarımızın teslimini yapacağız' dedik ve 8 bin 246 konutumuzu bitirerek teslim ettik.
Hamd olsun o depremde Fahriye teyzemizin yüzündeki gülümseye teselli olduk. Ailesini kaybeden Meriç kardeşimize umut olduk. Buradan da söz veriyoruz ki 1 yıl içerisinde vatandaşlarımıza konutlarını teslim edeceğiz. Bütün deprem bölgelerinde nasıl hareket ettiysek burada da aynı anlayışla hareket edeceğiz.
Burada ve diğer illerimizde hayat normale dönene kadar devletimiz, vatandaşımızın her ihtiyacı olduğu yerde olacak. Yapacağımız işlerimiz de Malatyalı kardeşlerimize değer katacaktır. El birliğiyle Malatya'mızı ve tüm şehirlerimizi yeniden ayağa kaldıracağız. Bundan hiçbir vatandaşımızın endişesi olmasın. Devletimiz tüm kudretiyle deprem bölgesindedir.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 3 Mart'ta Başkan Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi'nde gerçekleştirilen "Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli"nin ilk toplantısında açıklamalarda bulundu. Kurum, Türkiye'de şehirlerin başta deprem olmak üzere sel ve kuraklık gibi afetlere daha hazırlıklı hale getirileceğini açıklamıştı.
"BUGÜNE KADAR 360 BİN ÇADIR KURULDU"
Bakan Kurum, enkaz arama-kurtarma çalışmaları yürütülürken, vatandaşların geçici barınma ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla yine AFAD'la birlikte tüm illerdeki koordinasyon merkezleriyle bugüne kadar 360 bin çadır kurulduğunu hatırlattı.
Kurum, "Bu çadırlarda 1 milyon 440 bin vatandaşımızın barınması sağlanmıştır. Yine aynı anlayışla konteyner kentlerimizi kuruyoruz. AFAD'ımız, TOKİ'miz, Emlak Konut'umuz, belediyelerimiz, buradaki bağışçılarımız ve sivil toplum örgütlerimizle birlikte gerek prefabrik, gerek çelik, gerek konteyner, gerek yığma malzemelerden tüm illerimizde Hatay'ımızda, Malatya'mızda, Kahramanmaraş'ımızda, Gaziantep'imizde konteyner kentlerinin kurulumunu başlattık.
Ne kadar ihtiyaç varsa yine koordinasyon içerisinde süreçlerimizi yürütüyoruz ve burada da vatandaşımızı bir an önce daha güvenli alanlara çekebilmek adına yapılarımızı hızlı bir şekilde inşasını gerçekleştiriyoruz" şeklinde konuştu.
"4 MİLYON 859 BİN BAĞIMSIZ BÖLÜM İNCELENDİ"
Bakan Kurum, bugüne kadar 7 bini aşkın personelle hasar tespit çalışmaları yaptıklarını vurguladı.
Bakan Kurum, "Toplam 1 milyon 582 bin binada hasar tespit çalışması yapıldı ve bu çerçevede 4 milyon 859 bin bağımsız bölüm incelendi, bu bağımsız bölümlerden 214 bin 577 tanesinin acil yıkılacak, ağır hasarlı veya yıkık olduğunun tespitini yaptık. Bu da 608 bin bağımsız bölüme tekabül ediyor. Bu bağımsız bölümlerin 481 bini de konut içerikli binalarımızı oluşturuyor. Yine baktığımız tescilli yapılarımızın, tarihimizin de bu manada zarar gördüğünü bazı tarihi eserlerimizin yıkıldığını görüyoruz.
Bu çerçevede Hatay'daki Ulu Camimiz, Adıyaman'daki Ulu Camimiz, yine Aziz Nikola Rum Ortodoks Kilisesi, Darb-ı Sak Kalesi, Gaziantep Kalesi gibi birçok tarihi eserimizin de yıkıldığını görüyoruz. Bu tarihi eserlerle ilgili de Kültür ve Turizm Bakanlığımız restorasyon çalışmaları ile ilgili sahada bir fiil çalışmalarını yapıyorlar" diye konuştu.
"YÜZDE 96,69'U 99 ÖNCESİ YAPILAN YAPILAR"
Bakan Kurum, yıkılan binalarla ilgili de bilgi verdi.
Bakan Kurum, şunları ifade etti: "Yüzde 96,69'unun, 1999 öncesi yapılan yapılar olduğunu görüyoruz. Yeni yönetmeliğe göre, yani 2002'deki yapılan düzenlemeler, yapı denetim sistemindeki düzenlemeler, yeni deprem yönetmeliği ile birlikte yapmış olduğumuz düzenlemeler çerçevesinde yıkılan binaların sadece yüzde 3,3'ü 1999 sonrası yapılan yapılar olduğunu görüyoruz. Bu binalarda 145 bin vatandaşımızın yaşadığını da tespit ettik. Yine burada 98 öncesi yapılarla sonrası yapıların yıkım karşılaştırmasını görebiliyoruz.
Kahramanmaraş merkeze baktığımızda aslında burada 2004'deki yerleşimle 2022'deki yerleşimdeki uydu haritalarını kıyas ettiğimizde, 1999 öncesi yapıların yoğun bir şekilde yıkıldığını görüyoruz. Yine aynı durumu Hatay için inceleyecek olursak, 2006'daki Hatay'ımızın yerleşimine baktığımızda, 2023'deki yerleşimde yoğun yıkımın yine eski yapıların olduğu alanda sıvılaşmanın ve zemin kalitesinin düşük olduğu alanda olduğunun tespitini yapmış olduk."
"BİLİM İNSANLARIMIZLA BERABER ÇALIŞMA YÜRÜTÜYORUZ"
Bakan Kurum, binaların yıkılma nedenlerini bilim insanlarının da görüşleri doğrultusunda teşhis edebilmek için ekiplerin fiilen sahada çalıştıklarını ifade etti.
Başkan Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda yerleşim alanlarını 1 milyon 180 bin konut yaptıklarını belirtirken Bakan Murat Kurum, "Nasıl bunlar dimdik ayakta durduysa, aynı anlayışla yapmaya çalışıyoruz. Burada fay hattına olan mesafesini, zemindeki sıvılaşma, yine seçim noktasında işte sıvılaşma kaynaklı yıkımın olup olmadığının tespitlerini yapıyoruz. Bu çerçevede binaların yine yerleşim noktasında en doğru yere yerleşmesiyle ilgili hocalarımızla, bilim insanlarımızla beraber bu çalışmaları yürütüyoruz." ifadelerine yer verdi.
"405 BİN AFET KONUTUNUN YAPIMINI BAŞLATTIK"
Cumhuriyet tarihinin en büyük "Afet Konut Seferberliği"nin yürütüldüğünü hatırlatan Bakan Kurum, "Fay hatlarına uzaklıkları hem yatayda hem düşeyde deformasyon haritalarını çıkardık ve bu haritalar çerçevesinde de yerleşimleri belirliyoruz. 405 bin afet konutunu Cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut yapım seferberliği kapsamında başlattık. Bu kapsamda 83 bin köy evini de illerimizde tespitler çerçevesinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bu çalışmaları büyük bir hassasiyetle; sahadaki zemin etüt ekiplerimizce hocalarımızla eş güdüm içinde onların görüşleriyle birlikte yapıyoruz. 21 Şubat'ta başladığımız sürecimize bugüne kadar 16 bin, bugün ki 21 bine ulaştı. 21 bin afet konutumuzda da sözleşmelerimizi yapıp ilk kazmalarımızı vurmuş oluyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
"250 BİN KONUTUN DÖNÜŞÜMÜ SAHADA FİİLEN SÜRÜYOR"
Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu vurgulayarak, bugüne kadar Kahramanmaraş merkezli depremler dahil 120 bini aşkın canın yitirildiğini söyleyen Kurum, Başkan Erdoğan'ın tüm dünyaya örnek olacağı bir kentsel dönüşüm projesi başlattığını vurguladı.
Kurum şunları söyledi: "Cumhurbaşkanım, 2013 yılında bedeli ne olursa olsun bizlere 'dönüştüreceğiz' talimatını verdiniz. Bu çerçevede bu güne kadar 3.3 milyon konutun dönüşümü yerinde, gönüllü ve hızlı yapılmıştır. Vatandaşımızın rızası alınmıştır. 1994'te belediye başkanı olduğunuz dönemde Başakşehir'de ilk örneğini yaptığınız ve tüm Türkiye'ye yaydığınız sosyal konut anlayışı ile birlikte bugüne kadar 1 milyon 180 bin sosyal konut yapılmıştır. Yine bugün 81 ilimiz, 922 ilçemizde kentsel dönüşüm çalışmaları çerçevesinde 250 bin konutun dönüşümü sahada fiilen devam etmektedir."
"EMANETİ KORUYACAK ANLAYIŞLA PROJELER HAZIRLANACAK"
Bakan Kurum, "Tarihe vefa, geçmişe saygı" anlayışıyla tarihi kent meydanlarının ihyası için çalışmalar yürüttüklerini dile getirdi.
Kurum, "Kahramanmaraş merkezli depremde de anlayışımız bu olacak. Tarihimizi, ecdadımızın bize bıraktığı kültürü, emaneti koruyacak anlayışla yine projelerimizi gerçekleştireceğiz. Bursa'da, Bitlis'te, Edirne Selimiye Camii'nde, Erzurum'da olduğu gibi yine aynı anlayışla Kahramanmaraş'ımızda, Hatay'ımızda da yapacağız. Bir taraftan da şehrin ekonomisini ayağa kaldırmamız gerekiyor. Şu an AFAD koordinasyonunda geçici ticari ünitelerin yapım süreçlerini başlattık.
TOKİ'yle Emrah Konut'la yine AFAD'ımızla bunları yapacağız. Ardından da şehrin sanayisi için yine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla birlikte buradaki sanayiyi ayağa kaldıracak çalışmaları da hep birlikte yapıyor olacağız. Köylerimizde tarım köy uygulamalarıyla birlikte köye kırsala dönüşü teşvik edecek uygulamalarımıza devam edeceğiz. İskan Kanunu çerçevesinde Yusufeli'nde bütün illerimizde yapılan çalışmalarımızı, Tarım ve Orman Bakanlığımızla DSİ'mizle uyum içerisinde yürütüyoruz" şeklinde konuştu.
1 YIL İÇERİSİNDE, 2 MİLYON YENİ, SAĞLAM VE GÜVENLİ KONUT
Bakan Kurum, Türkiye genelinde devam eden kentsel dönüşüm projeleri, Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesi olan "İlk Evim" projesi ve afet konutları hakkında ise şunları söyledi:
"Devam etmekte olan kentsel dönüşüm konutlarımız 250 bin, sosyal konutlarımız 250 bin ve Pazarcık merkezli deprem sonrası yapılacak konut sayısının da 500 bin olduğunu düşündüğünüzde; yaklaşık 1 milyon yeni konutun yapımı ve 1 milyon konut amaçlı arsa tahsislerimizi de hesap ettiğinizde son 1 yıl içerisinde ülkemize 2 milyon yeni, sağlam ve güvenli konut kazandırmış olacağız. Hedefimiz 2035 yılına kadar tüm Türkiye'de dönüşüme girmemiş alan kalmamasını istiyoruz."