Meclis'te görüşmeleri devam eden Dezenformasyonla Mücadele Yasası, özellikle internet yayıncılığına ve sosyal medyaya ilişkin düzenlemeler getiriyor. Sosyal medya yasası TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. İnternet habercilerine yapılacak ayrıcalıklar merak edilerek araştırılmaya başlandı. Peki, İnternet haber editörleri için basın kartı alma şartları neler? İnternet sitelerinde çalışanlar basın kartı başvurusunu nereden yapacak? Basın kartı ne zaman verilecek? İşte detaylar!
BASIN KARTI ALMA ŞARTLARI NELER?
Basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, en az lise veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması şartı aranacak.
Ayrıca basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu'nun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı 5 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından hüküm giymemiş olması gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması şartı da aranacak.
Basın kartı talep eden süreli yayın sahipleri veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarında, kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kuruluşlarında çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde "Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması, medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması" şartları aranmayacak.
Sürekli ve serbest basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) aracılığıyla göreve bağlı basın kartı talep edenlerde ise "Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması" şartı aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Türkiye'de çalışma izinlerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun idare merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye'deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık esası da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
BASIN KARTI BAŞVURUSU NEREDEN YAPILACAK?
Basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
İŞTE YASAYLA İLGİLİ EN ÇOK MERAK EDİLEN 9 SORU VE CEVAPLARI
1- Sosyal medya şirketleri kimlerin denetiminde?
- Sosyal medya şirketlerinin bir siber saldırıda teyit veya doğrulama mekanizması henüz yok.
2- Sosyal medya şirketlerinin temsilciliklerinin yurt dışında bulunmasının dezavantajları nelerdir?
- Denetlenemeyen sistem, güvenliğini yitiriyor.
3- Yeni yasa milli güvenlik açısından nasıl bir avantaj oluşturacak?
- Toplumsal barışı tehdit eden içeriklerin derhal kaldırılması, toplumu manipüle eden içeriklerin tespiti ve hızlı biçimde engellenmesi için Türkiye'de yerleşik bir muhatabın olması önemlidir.
4- Yabancı algı operasyonları tarihe mi karışacak?
- Yasal düzenleme ile daha etkin ve hukuka uygun mücadele mümkün olabilecek.
5- Önceden sosyal medyada oluşan suçlar için nasıl bir yol izleniyordu?
- İsteyen istediğini dile getiriyordu, ancak bir denetim veya tespiti bulunmuyordu.
6- Sosyal ağ sağlayıcılarına getirilecek yükümlülükler neler?
- Sosyal ağ sağlayıcı, reklamlara ilişkin içerik, reklam veren, reklam süresi, hedef kitlesi, ulaşılan kişi veya grup sayısı gibi bilgilerin yer aldığı bir reklam kütüphanesi oluşturacak.
7- Diğer ülkelerle kıyaslandığında izlenen yol özelinde nasıl bir noktadayız?
- Türkiye, henüz yolun başında.
Dezenformasyonla Mücadele Yasası hakkında 9 soru 9 cevap! Sosyal medyada güvenli dönem başlıyor! Dezenformasyonla mücadele yasası ile neler değişecek?
8- Sosyal medya şirketleri yükümlülüklerini yerine getirmezse ne olacak?
- Yeni düzenleme "bant daraltma" ve "reklam yasağı" cezaları ile sosyal medyayı düzenleyecek. KVKK'nın idari para cezası vermesi gündeme gelecek.
9- Yasayla kişisel veriler nasıl korunacak?
- Düzenleme ile birlikte şebeke olarak internet tabanlı yürüyen hizmetler için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) hizmetlere ilişkin gerekli düzenlemeleri yapma ve ilgili tedbirleri alma hususunda yetki verilecek.
DİĞER ÜLKELERDEN BAZI ÖRNEKLER
Almanya'da Sosyal Ağların Düzenlenmesi Kanunu yürürlüğe girdi. İlk 6 ayda Facebook, gelen şikâyete tabi içeriklerin yüzde 21'ini, YouTube yüzde 27'sini, Google yüzde 46'sını, Twitter ise yüzde 10'unu kaldırdı. Belçika Veri Güvenlik Kurumu, Facebook'tan ülkede bazı çerezleri izinsiz kullanmamasını, aşırı veri toplamamasını ve bu şekilde toplanan kişisel verileri silmesini istemişti. Şirketin bunu reddetmesi üzerine kurum, mahkemede hukuki süreç başlatmıştı.
NELER DEĞİŞECEK?
İnternet haber sitesinde çalışanlar basın mensubu olacak
Şartları karşılayan internet habercilerine, spikerlerine, editörlerine ve yayıncılarına Basın Kartı verilebilecek.
Çocuklar korunacak
Çocuklara yönelik uygulamalar konusunda ayrıştırılmış hizmet sunumu sağlanacak.
Çocuklar maruz kalmamaları gereken görüntü, ses yazı vb. içeriklere karşı korunacak.
Çocukların, gençlerin ve ailenin bilinçlendirilmesi için Erişim Sağlayıcıları Birliği`ne ilave görevler verilecek.
Haber içerikleri korunacak
Tüm haber siteleri, yayınladıkları içerikleri saklamak zorunda kalacak.
Hukuka aykırı içeriklerin yok edilmesi ve keyfi olarak ortadan kaldırılmasının önüne geçilmiş olacak.
Yayılan içerik derhal ortadan kaldırılabilecek
Bir içerik için verilen kaldırma kararı, içeriğin her site ve platformdan kaldırılması için yeterli olacak.
Künyesiz haber sitesi kalmayacak
Yeni yasa ile künye belirtmeksizin internet haberciliği yapmak mümkün olmayacak. Gazeteler için geçerli kurallar, haber üreten internet siteleri için de geçerli olacak.
Sosyal medya platformlarına BTK`nın denetlemesi koşulu getiriliyor
Bu görevin kapsamı, iletişim içeriğinin denetlenmesi değil, platformun kaç kullanıcısının olduğu, iletişim trafiklerinin ne kadar olduğu ve bu konuyla ilgili bilgileri Türkiye`de tutma zorunluluğu gibi konular içeriyor.
Sosyal medya şirketlerine ofis açma yükümlülüğü
Yeni düzenleme ile sosyal ağlara Türkiye ofisi açma ve Türkiye temsilcisi bulundurma zorunluluğu getirilecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde bu kişinin Türkiye`de ikamet etmesi ve Türk vatandaşı olması gerekecek.
Yalan haber yayma suçu tanımlanıyor
TCK`ya eklenen yeni madde ile `halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma` suçu tanımlanıyor.
Suçun oluşması için şu 5 şart aranacak:
-Yayılan haber gerçek değilse -Ülkenin güvenliğini ve kamu sağlığını ilgilendiriyorsa -Halk arasında korku, panik ve endişe oluşturma kastı varsa -Kamu barışını bozmaya yönelik ise -Aleni ise (yani ilgisi olmayan kişilere ulaşabilecekse)
Kişilere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilebilecek.