Bilim Kurulu, dün Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın Türkiye'de ilk koronavirüs vakasının tespit edildiğini açıklamasının ardından bugün ilk kez toplandı.
Toplantı, Sağlık Bakanlığı'nda saat 13.30'da başladı. Toplamda 26 kişiden oluşan Bilim Kurulu'nda bakanlık bürokratlarının yanı sıra çeşitli üniversitelerden akademisyenler de yer aldı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, heyetleriyle birlikte önce ayrı bir toplantı yaptı sonra da Bilim Kurulu toplantısına katıldı. Toplantıda Cumhurbaşkanlığı Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu Başkanvekili Prof. Dr. Serkan Topaloğlu da yer aldı.
Kritik toplantının ardından üç bakan ortak basın toplantısı yapıyor.
İşte flaş açıklamalar:
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA:
Konuşmamın başlangıcında söyleyeceklerim siz basın mensuplarına yönelik olacaktır. Bu sürecin önemli bir adımıdır. Bildiğiniz gibi ilk kez bir basın toplantısını gece saatlerinde yaptık. Fakat küresel bir nitelik kazanan koronavirüs olayında 90 – 91 günlük süreç boyunca sergilediğimiz şeffaflığın bize yüklediği bir ödevdi.
Devlet yönetimimiz bilgiyi kamuoyuna vermekte tereddüt etmemiştir. Hayatın maddi tarafları anında ikinci plana konmuştur. Süreç içinde sizlerle bu şekilde başka buluşmalarımız olması kuvvetle muhtemeldir. Bundan sonra her buluşma, bilgi paylaşımı dün gece ve öncesindeki süreçten farklı olmayacaktır. Yeni koronavirüs ve diğer virüslere karşı antibiyotikler etkili değildir. Tahminlerin, yorumların, kendince çıkarımların bilgiyle karıştırıldığı bir ortamdayız. Kabul edersiniz ki sizlere büyük sorumluluklar düşüyor. Bizim doğru bilgiyi verme sorumluluğumuz gibi sizin de doğru bilgiye yaygınlık kazandırma sorumluluğunuz olduğuna inanıyorum. Yanlış maksatlı enformasyon bu tip salgınlarda en aktif bulaşıcı unsurlardır.
Tekrarladığım bir söz var. Sorun küresel, mücadelemiz ulusal. Bu ulusal mücadelenin güçlü bir aktörünün medya olacağına inandığımı söylemek istiyorum.
Bugün de Bilim Kurulu toplantımızı yaptık. Bu toplantımızın ve aldığımız kararların sürecin yönetimine katkısı iyi bilinmektedir. Biz sorunu siyasal bir içerikle ele almadık. Bilimsel bir yöntemle ilerledik. Bilimsel veriler doğrultusunda karar verdik. Etik olarak tek kriterimiz insan sağlığı oldu. Ülkemizde pozitif vaka çıkmasından sonra bu tutum daha üst düzeye çıkacaktır. Avrupa ile ilgili kaygılarımız doğrulandı. Tanı ve izolasyon sürecini zaman kaybetmeden yaptık. Risk ciddidir, bugünkü toplantımızın iki ana gündeminden biri bu oldu. Ne dünya, ne Avrupa'nın geri kalanıyla gelişmeleri tümden kesmek imkan dahilinde değil. İlişkilerin en bariz olduğu konular ise bellidir. Biri turizm, diğeri ticarettir. Turizm ve ticaretten sorumlu saygıdeğer bakanlarımız bugünkü toplantımızda bizlerle birliktelerdi.
Ticaret Bakanlığımız özellikle bu süreçte maske ve tulum gibi ekipmanların giderek fiyatlarının yükselişi ve bu süreçte Sağlık Bakanlığı'na, Ticaret Bakanlığı'nın bir ön iznine tabii olması kararı alınmıştı. Sayın Bakanım birazdan bu konuyu detaylı anlatmış olacak. Özellikle vatandaşımızın ihtiyacının son derece önemli olduğunu ve üreticilerimizin piyasada vatandaşımızın kolay alabilir olduğu doygunluğa ulaşmadan ihracat izninin verilmeyeceğini hatırlatmak istiyoruz.
Bunun dışında fuar, toplantı ve organizasyonlarla ilgili bir takım yaklaşımlar oldu. Sayın Bakanım detaylı bilgi vermiş olur.
Turizm Bakanlığımız da kültür ve sanat organizasyonlarının bundan sonraki durumlarıyla ilgili yaklaşımı oldu. Sezon açılışı yapılmamış otellerle ilgili yaklaşım sergilendi.
BiR VEYA BİR KAÇ VAKA SALGIN DEĞİLDİR
Altını çizmek istediğim birkaç konu var. Dün bir pozitif vakayla karşılaştık. Bir veya birkaç vaka salgın değildir. bu durum sadece virüsün ülkemiz sınırlarına girdiği anlamına gelir. Şimdi yapmamız gereken hayatımızı yeni bir düzene sokmaktır. Bu küresel soruna karşı ulusal bir mücadele vereceğiz. Risk somut, tedbirlerse basittir. Koronavirüs tedbirlerimizden daha güçlü değildir.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANI MEHMET NURİ ERSOY:
15 Nisan turizm açısından hassas bir tarih. Geçen seneye kıyaslandığında turizm hareketlerini cezbettirmek yerine geçen seneye göre daha az sayıda turist gelmesinin çok daha sağlıklı olacağına karar verdik. En geç 1 hafta içinde sektörel desteklerle ilgili net bir açıklama yapacağız. Kültürel etkinlikler ve organizasyonlarla ilgili Nisan sonrasına ertelemek de gündemde. Bununla ilgili net açıklamayı yarın netleştirmiş olacağız. Sonrası için hem sektör hem Türkiye açısından çok daha faydalı olacağını düşünüyoruz.
TİCARET BAKANI RUHSAR PEKCAN:
Sağlık ve İçişleri Bakanımızla koordineli olarak Bilim Kurulu'nun aldığı kararlar çerçevesinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Önceliğimiz halk sağlığı. Ticaretin aksamaması ve akışı için önlemlerimizi aldık. Ticaret Bakanlığı olarak son dönemde arz talep dengesinde maske, sıhhi malzemelerde eldiven tulum gibi piyasalarda aşırı fiyat artışları oldu. İhracatta da artış oldu. Tabii bizim amacımız ihracatımızı engellemek değil. Önceliğimiz halkın sağlığı, halkın ulaşılabilir makul ve mantıklı fiyat seviyesinden alışverişini yapabilmesi. Önceliğimiz halkın bunlara istediği fiyattan ulaşabilir olması. Sağlık Bakanlığımızla orta görüşümüz piyasanın doyuma ulaşması. 2 bin 183 firmamızı denetime aldık. Bunlardan bazılarını soruşturma kapsamına aldık.
104 bin lira olan cezamız tekrarladıkları halde 10 katına çıkmış olacak. Hiçbir gereksinim olmamasına rağmen gıda ürünlerinde de fahiş fiyatların başladığını görüyoruz. Gereğini yapacağız. Vatandaşlarımızın sakin olmaya, resmi duyurulara kulak vermeye davet ediyoruz. Gıda Parakendicileri Derniği bu sabah toplantı yaptı. Yeterli stoğumuz var, ürün stoğumuz diye duyuru yaptılar. Fırsatçılara bakanlık olarak göz açtırmayacağız. Bizim de fuarlar önemli ihracat desteklerimizden birisi. Özellikle yurt dışında uluslararası fuarlar. Nisan sonuna kadar yurtdışı fuarları ertelemeyi kararlaştırdık. Onun da resmi olarak duyurusunu yapacağız.
SORULAR VE YANITLAR
Sağlık Bakanı Koca: Bilim Kurulu 60 derecenin üzerinde olmak kaydıyla kolonyayı tavsiye ediyor. Dün daha detaylı bilgi verebilirdim. İli, bölgeyli verebilirdim. Ama biz şu dönemde vatandaşımıza en doğru bilgiyi vermekle sorumluyuz. Kişisel bu anlamdaki mahremiyete de önem vermemiz gerektiğini düşünüyoruz. Bu noktada gereken bütün hasssasiyet gösteriliyor. Aile ve temaslı grup dahil olmak üzere bu alanda alınması gereken tedbirler alınmıştır. Kişi sayısını şimdi söylemem doğru olmaz. Yurt dışı temaslı dedim. Karantina dediğiniz bir odaya alınır. O odadan çıkmamak üzere alınması gereken tedbirler alınır.
Bakan Ersoy: Mart sonu sezon başlangıcı oluyor. Özellikle yazlık bölgelerde. Sezon sonunu Mart sonu değil Nisan sonu olarak öngörüyoruz. Önemli olan virüs riskinin azalmaya başladığı dönemlerde sayıyı yakalamak çok önemli. Özellikle aynı bölgede 3-4 tane oteli olanlar bir iki tanesini açacak.
Bakan Koca: Burada 26 kişilik Bilim Kurulu var. Bir hastaya nasıl yaklaşılması gerektiğini iyi bildiğimizi düşünüyorum. Bu noktada hassasisiyetle yaklaşıldığını detay bilgilerini de kişisel mahremiyet noktasında verilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Bunu çok rahat verebiliriz. Diyorum ki, yurt dışı temaslı, genel durumu iyi. Uçakla ilgili alınması gereken tedbirler alınıyor. Temaslı kişilerle durumunun tespiti dahil olmak üzere bu tedbirler alınıyor. Genel durumun iyi olduğunu söylüyorum.
"OKULLARIN TATİL OLMASI KONUSU ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE GÜNDEME GELEBİLİR"
Bakan Koca: Milli Eğitim'de okulların tatil konusu bugün gündemimizde olmadı. Önümüzdeki günlerde gündeme gelebilir. Burada salgının seyri de belirler. Bir gelişme olursa sizlerle paylaşırız.
Bakan Koca: Bilim Kurulu'nun önerisi hasta olan kişinin maskeli olması, sağlıklı olana gerekmediği ama yurt dışı öyküsü olanın 14 gün boyunca evde izole olmalarını önemsiyoruz. O kişilerin dışarı çıktığında maskenin kullanılmasını öneriyoruz. Onun dışında önermiyoruz.
Bakan Koca: Genel söyleyeyim, bu bir virüs. Bu virüse yönelik ciddi, somut, kullanılabilir bir ilacın olmadığını biliyloruz. Bintakım antiviral ajanların olduğunu biliyoruz. Bu yönde de hazırlıklarımız zaten var. Bunların da her hastaya kullanılmadığını ama risk taşıyan, belli bir yaşın üzerindeki hastaya uygulanabilir antiviral ilaç veya hibrit tarzı kombine ilaç verilmeleri sözkonusu.
Bakan Koca: Bu sürecin ana aktörlerinden biri de siz medyasınız. Bu süreci sorumlulukla götürmemiz gerektiği kanaatindeyim.
Bakan Koca: Bizim algoritmamız var. Bilim Kurulu haftalardır bu konuyla ilgili hangi hastaya hangi durumda nasıl yaklaşması gerektiğini tespit etmiştir. Bütün ülkede standartize edilmiş durumdadır.
Cumhurbaşkanı Başkanlığımızda yarın bir toplantı olacak.
"KORONAVİRÜS YURT DIŞI KAYNAKLI"
Ben daha önce de söylemiştim, bu virüs yurt dışı kaynaklı. Yurt dışı kaynaklı olan virüsün ülkeye girişini önlemek istiyoruz. Ülkeye girdiğinde yaygınlaşmasını önlemek istiyoruz. Bilim Kurulu'nun da önerisiyle Bakanlık olarak önerilerimize vatandaşlarımızın hassasiyet göstermesini bekliyoruz. Onun için risk somut ama çözüm de basit olduğunu söylüyorum. Vatandaşımızın mümkün mertebe yurt dışına zorunlu olmadıkça çıkmaması. Sadece Avrupa demiyorum.
Zorunlu olmadıkça hiçbir vatandaşımızın gitmemesi. Yurtdışında olan vatandaşımızın da mümkün mertebe evinde odasından çıkmaması. Evini uygun şekilde havalandırması, dışarı çıkacaksa maske kullanması. Türkiye'ye gelecekse sınırları zorlamaması.
Şu dönemde yurt dışından gelen kişilerin de evden 14 gün boyunca kendilerini izole etmelerini istiyoruz. Bunu takip ediyor olacağız. 14 gün boyunca dışarı çıkmamalarını, zorunlu olursa maske kullanmalarını istiyoruz.
Bakan Koca: 14 kuralı tekrar hatırlatmak istiyorum. Bu dönemde sorunun ciddi olduğunu, riskin somut olduğunu ama çözümün de gerçekten basit olduğunu söylüyorum. Biz bu salgının yayılmasını önlediğimiz oranda başarılı oluruz. Özellikle de yaşlılarımızın bu dönemde korunmasının önemli olduğunu, gençlerde daha az belirti verdiğini. Yaşlılarda risk taşıyan hasta grubunda özellikle daha çok ciddi giderek ölümlere yol açan tabloya yol açtığını. Yaşlılarımızın da mümkün mertebe dışarı çıkmamalarını, kendilerini korumalarını. Yurt dışından gelenlerin yaşlılarla temas etmemelerini rica ediyoruz. Ellerimizi sık sık sabun ile en az 20 saniye ovarak yıkayalım. Soğuk algınlığı belirtisi gösteren kişilerle aramıza 3-4 metre mesafe koyalım. Kıyafetlerimizi 60-90 derece normal deterjanla yıkayalım. Ateş, öksürük varsa maske takarak sağlık birimlerine müracaat edelim. Öksürme ve hapşırma sırasında tek kullanımlık mendille ağzımızı kapatmalı, mendil yoksa dirseğimizin iç kısmını kapatmalı. Yurt dışı seferlerini iptal edelim. Kapı kollarını muslukları su veya detarjanla temizleyelim. Tokalaşmak ve yakın temastan kaçınalım. Soğuk algınlığı tespit edilen yaşlılarla temas etmeyelim. Hiçbir özel eşyamızı havlu gibi asla başkasıyla kullanmayalım. Bol su tüketelim. Çünkü bu dönemde direncimizi geliştirmek oldukça önemli.
"YAZ DÖNEMİNDE KORONAVİRÜSÜN ETKİSİNİN AZALACAĞI BİLİM KURULU'NUN DA ÖNGÖRÜSÜ"
Bakan Koca: Yaz döneminde bu virüsün etkisinin azalacağı Bilim Kurulu'nun da öngörüsü. Kış aylarında kapalı ortamlarda birlikteliklerin fazla olması bu yaygınlığı daha arttıran unsur. Yakın kapalı ortamlarda bulunabilirn olmayla da daha çok artıyor. Çin'de oldu, devamında İran, İtalyan, Avrupa. Bu enfeksiyonun önümüzdeki 1-1,5 bilemediniz en fazla 2 aylık süreci bizim için son derece önemli. Asla panik oluşturmadan, alacağımız kararların daha çok ertelemeye yönelik, 1-1,5 ay sonrasına ertelemeye yönelik olmalı, bu dönemin geçici olacağı, geçici olması için de salgının yaygınlığını önlemek gerekiyor.
Bakan Koca: Stokta ilaçlarımız var. 3 hafta önce birtakım ilaçları sipariş ettiğimizde 'vaka mı var' denmişti. Bu anlamda sorun yok. Labaratuvarla ilgili şu dönemde ihtiyaç olan yere hızla çalıştırmak üzere açıyoruz. İstanbul'u açmadan önce Erzurum'da başladık. Niye İran'a yakındı. Sonra İstanbul'da açtık. Önümüzdeki günlerde Adana, Samsun ve İzmir'de devreye girmiş olacak. İhtiyacın olduğu her yerde devreye girecek.
Bakan Koca: Yanaşamayan gemiler oldu.
Bakan Koca: Dinamik süreçteyiz, her gün yeni kararlar devreye girebilir. Herhangi panik havası oluşturmadan şu 1-2 aylık süreci rahat getirmeliyiz.
Bakan Ersoy: Bazı ülkelerle trafiğimiz kapalı. Oradaki turist profilini taşıyorsa o kapsama giriyor. Ağır vakaların yaşandığı gemiler hazırlıksız yakalanan gemilerdi. Sağlık Bakanlığı o protokolü uyguluyor. Bizim için öncelikli olan geminin protokolü ve kendisi değil bizim hangi ülkeye ne tür sınırlamalar uyguluyoruz.
Bakan Koca: İtalya'dan Kuşadası'na gelen gemiyi yaklaştımadık biliyorsunuz.
Bakan Koca: Cumhurbaşkanımız bu süreci ilk günden, ilk andan itibaren yakın takip ettiler. Bu süreçte özellikle Bilim Kurulumumuzun da önerilerin hayata geçirilmesi noktasında talimatları oldu. Her gün 2-3 defa bilgi akışının olduğunu söylemek istiyorum. Komşumuz İran'da ne kadar salgının olduğunu biliyoruz. Burada özellikle kararları hızlı almak gerikiyordu. Sayın Cumhurbaşkanımızın kararları ve hassasiyeti etkili oldu. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin Elazığ dahil olmak üzere özellikle kararların hızlı alınmasında oluşturduğu sonuç ve başarının bu olduğuna inanıyorum.