Milyonlarca çalışanın merakla beklediği 2023 asgari ücret zammında karar günü geldi. Başkan Erdoğan, 2023 yılında uygulanacak asgari ücreti açıkladı.
ASGARİ ÜCRET YÜZDE 54 ZAM
Asgari ücrete yüzde 54 artış yapılırken Erdoğan, "Ocak ayına göre yüzde 94 temmuz ayına göre yüzde 50 oranında artış sağlanmış" şeklinde konuştu.
Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları:
Bize düşen görev milletimiz için hakkaniyetli sonucun ortaya çıkmasını sağlamaktır. Ne emekçilerimizin hakkının yenmesine ne de işverene altından kalkamayacakları bir yükün altına sokmak isteriz. Uzlaşma için samimi gayret sarf ettik.
UZLAŞMA SAĞLANAMADI
Taraflardan herhangi biri katılmadı ama asgari ücreti ortada bırakamazdık. Geçmişte de hükümetçe sonuçlandırılan asgari ücret vardır.
Türkiye'de büyüme gayretlerinin en büyüğünün çalışma hayatında aldığımız bir gerçektir.
ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLACAK?
Açıklayacağımız rakam ülkenin genel görünümüyle uyumlu. Asgari ücreti açıkladıktan sonra memur ve emekli maaşlarında artış da bu şekilde tespit edilecek.
Ülkemizde 2002 yılında 184 lira olan asgari ücret bizim dönemimizde reel olarak yüzde 142 oranında artmıştır. Geçtiğimiz yıl asgari ücrete yüzde 50 oranında artış yapılmıştı. Gelir ve damga vergisi de kaldırılmıştı. Ara zamla asgari ücret 5 bin 500 liraya çıkarılmıştı.
ENFLASYON MESAJI
Hem hakları koruyan hem denge gözeten bir yol izliyoruz. Biz hassasız, enflasyon rakamlarının düşüşüne şahitlik edeceğiz. Ülkemizdeki her vatandaşımız planını bu hedefe göre yapmasını bekliyoruz.
Beklenmedik bir tabloyla karşılaşırsak yine asgari ücrette ara düzenleme yapmaktan da çekinmeyiz. Biz, milletimizle birlikte varız. Asgari ücretle ilgili adımları da bu hissiyatla atıcaz.
ASGARİ ÜCRETE İKİNCİ ZAM YAPILIR MI?
Şayet beklenmedik bir tabloyla karşılaşırsak tıpkı geçen yıl olduğu gibi yine bir ara düzenleme yapmaktan kaçınmayız.
ASGARİ ÜCRETİ AÇIKLADI
Şimdi sizlerle önümüzdeki yılın asgari ücret rakamını paylaşmak istiyorum. Net asgari ücret 2023 yılında inşallah 8 bin 500 lira olarak aramızda mutabık kaldık. Bu asgari ücretin öyle ki tabii işverene yansıması olduğu gibi bize de yansıması var. Bütün yansımaları düşünerek bu adımı attık.
Böylece asgari ücrette geçtiğimiz yılın ocak ayına göre yüzde 94 temmuz ayına göre yüzde 50 oranında artış sağlanmış, yıllık ortalama artış oranı yüzde 70'in üzerinde gerçekleşmiştir. Yeni asgari ücretin çalışan ve işverenlerimiz başta olmak üzere ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum. Bu süreçte emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
TÜRK-İŞ'İN TALEBİ 9 BİN TALEP ETMİŞTİ
Asgari Ücret Tespit Komisyonu 3. toplantısı sonrası uzlaşma çıkmadı. Konu ile ilgili konuşan Bakan Bilgin "Asgari ücret 4. toplantısı için tarih henüz belli değil. Maalesef 3. toplantıda sonuç çıkmadı. Asgari ücret 2023 için görüşmeler devam ediyor" demişti.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Toplantısı sonrası TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay açıklamalarda bulunmuştu.
Atalay, şu ifadeleri kullandı: 20 gündür süren bir süreç, arkadaşlar asgari ücret 3. toplantısını yaptılar. Beni de buraya çağırdılar. TÜRK-İŞ 40 senedir bir araştırma yapıyor. TÜRK-İŞ'in açlık sınırı 7.785 TL, yoksulluk sınırı 10.000 TL. Böyle bir ifade kullanmıştık, bu ifade üzerinden 20 gündür TÜRK-İŞ'in teklifi 7.785 TL dendi. Bizim bu zamana kadar hiçbir teklifimiz olmadı. Şimdi teklifi yukarıda Bakan Vedat Bilgin Bey'e de Asgari Ücret Tespit Komisyonu üyelerine de söyledim. TÜRK-İŞ'in resmi teklifi 9.000 TL'dir. Verirlerse masaya oturur, görüşür imzalarız, vermezlerse masada olmayız.
TOPLAMDA YÜZDE 94,6 ZAM
Ocak ve Temmuz 2022 döneminde yapılan artışlar hesaplandığında asgari ücret üzerindeki toplam zam oranı yüzde 94,6 olarak enflasyonun üzerinde kayıtlara geçti.
GELİR VE DAMGA VERGİSİ KALDIRILDI
Asgari ücret üzerinden gelir ve damga vergisi kaldırıldı. Ayrıca bütün çalışanlarının maaşlarının asgari ücret kadar ki kısmından da bu vergiler kaldırıldı. Böylece işçinin yanında işverenin de elini rahatlatan büyük bir gelişme yaşandı.
Türkiye'de çalışanların yüzde 38'ini asgari ücretliler oluşturuyor. Asgari ücret artışları tüm çalışanların gelirlerini dolaylı yoldan da etkiliyor.
ŞU ANDA MALİYET 7 BİN 603 TL
Asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirasını brüt asgari ücret, bin 3 lira 1 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturuyor.
İŞVERENLER NE İSTİYOR?
İşveren kesimini temsil eden TİSK ise asgari ücrete dair rakam paylaşmamakla birlikte, temel olarak işçilerin ve işverenlerin gözetildiği dengeli bir asgari ücretten yana tutum sergiliyor. Yeni asgari ücret rakamında, istihdamın korunmasını, yeni istihdam yaratılmasını ve işletmelerin rekabet gücünün dikkate alınmasını isteyen TİSK, asgari ücret işveren desteğinin 2023'te de sürdürülmesini talep ediyor.
SENARYOLAR ASGARİ ÜCRETTE HANGİ TUTARLARA İŞARET EDİYOR?
Öncelikle yeni asgari ücretin TÜRK-İŞ'in 'kırmızı çizgimiz' dediği 7 bin 785 liranın üzerinde olması bekleniyor. Özellikle 8 bin lira ve üstü tutarlar konuşuluyor. Eğer asgari ücret net 8 bin lira (brüt 9 bin 412 lira) olursa bu maaşla çalışanların gelirinde yüzde 45.45 artış yaşanacak. Asgari ücret yüzde 50 artış yapılırsa net 8 bin 250 (brüt 9 bin 707 lira), yüzde 54.54 yükseltilirse 8 bin 500 (brüt 10 bin), yüzde 59.08 artırılırsa 8 bin 750 (brüt 10 bin 294), yüzde 63.63 artırılırsa 9 bin (brüt 10 bin 588) liraya çıkacak. Orta Vadeli Program'da yer alan yüzde 65 olan 2022 enflasyon tahmini yansıtılırsa da 9 bin 75 (brüt 10 bin 677) liraya ulaşacak. Senaryolar ağırlıklı olarak ise 8 bin 500 lira seviyesine işaret ediyor.
YENİ ÜCRET NE KADAR SÜREYLE GEÇERLİ OLACAK?
Normalde asgari ücret yıllık olarak belirleniyordu. Ancak bu yıl yapılan ara zam ile artış sayısı 2'ye ulaştı. Hem Başkan Tayyip Erdoğan hem Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücrette yeni model sinyali verdi. Bu modelin ne olduğu henüz bilinmiyor ancak tahminler de var. Ağırlıklı tahmin asgari ücretin yıllık değil 6 aylık belirlenebileceği yönünde. Bu durumda memurlar ve emekliler gibi asgari ücretlilere de Ocak ve Temmuz aylarında maaş artışı yapılabilecek.
HANGİ DESTEKLER VERİLECEK? YENİ ASGARİ ÜCRET DİĞER ÇALIŞANLARI NASIL ETKİLEYECEK?
Asgari ücrete vergi desteğinin 2023'te de sürmesi bekleniyor. Asgari ücret zammı tüm çalışanları etkileyecek. Asgari ücretten yüksek kazananların hem maaşları şirketleri tarafından yeniden belirlenirken, hem de brüt üzerinden alanların vergileri azalacak. Ücret, maaş geliri elde eden bütün çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı artacak.
GELİR VERGİSİ DİLİMLERİ NASIL DEĞİŞECEK? KİME NASIL YANSIYACAK?
Hem işçi hem işveren konfederasyonları gelir vergisi tarifesinin ilk basamağının yeniden düzenlenmesini, diğer vergi tarifesi oranlarının da ilk dilim baz alınarak çalışan lehine güncellenmesini talep ediyor. Bu düzenlemeyle bir üst vergi dilimine çıkılması nedeniyle oluşacak gelir kayıpları sona erdirilebilecek.
YENİ ÜCRET ASGARİ ÜCRETLİLERE BAŞKA NASIL ETKİ EDECEK?
Asgari ücretlilerin işsizlik maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı, rapor parası, doğum yapmışlarsa iş göremezlik ödeneği artacak.
YENİ ÜCRETİN KİMLERE YANSIMASI OLACAK?
İşsizlik maaşında en yüksek tutar da yeni asgari ücretle yükselecek. Stajyerlerin, intörnlerin, muhtarların gelirine yansıyacak. Yarı zamanlı çalışan annelere İŞKUR tarafından yapılan ödeme de asgari ücret üzerinden hesaplandığı için artacak. Bağ-Kur, isteğe bağlı sigorta ve Genel Sağlık sigortası primleri yükselecek. Borçlanma için ödenecek en yüksek ve en yüksek tutarlar da değişecek. Ayrıca sosyal destek ödemelerinden yararlanmak için belirlenen gelir sınırı yükselecek.
YENİ ASGARİ ÜCRET BORÇLANMAYI NASIL DEĞİŞTİRECEK?
Türk-İş kırmızı çizgilerinin 7 bin 785 lira olduğunu, bunun altını kabul etmeyeceklerini söylüyor. Yeni asgari ücretin bu tutarın üzerinde olması bekleniyor. Asgari ücret net 7 bin 785 liraya (yüzde 41.54 zam) çıksa, brüt asgari ücret 9 bin 159 lirayı aşacak. Bu durumda 1 günlük borçlanma için en az 97,69 lira ödenmesi gerekecek. Her gün için 28,67 liralık fark oluşacak. Bir aylık en düşük borçlanma tutarı 860,18 lira yükselerek 2 bin 930 lira 90 kuruşa ulaşacak. 18 aylık askerlik borçlanmasında 15 bin 483, 2 yıllık doğum borçlanmasında 20 bin 644 lira fark ortaya çıkacak. Asgari ücret net 8 bin lira olursa da 1 aylık borçlanmaya en az 3 bin 11 lira 84 kuruş ödenecek. Bu senaryo gerçekleşirse yeni yılda başvuran 1 aylık borçlanma için 942,12, 2 yıllık doğum borçlanması için 22 bin 586, 18 aylık askerlik borçlanması için 16 bin 940 lira daha fazla ödeme yapacak.
YENİ ÜCRET NE ZAMAN CEPLERE YANSIYACAK?
Asgari ücret 1 Ocak itibariyle artacak. Maaşını çalışarak alan asgari ücretliler, Şubat ayında yeni maaşını hesabında görecek.