Din İşleri Yüksek Kurulu, akıllı, hür, mukim ve dini ölçülere göre zengin sayılan Müslümanların, ilahi rızayı kazanmak amacıyla yerine getirdiği kurban ibadetiyle ilgili dikkat edilmesi gereken konuları belirledi.
Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gram altın veya bunun değerinde para veya eşyaya sahip olan kişinin kurban ibadetini yerine getirmesi gerekiyor.
Kurban edilecek hayvanlar, Kurban Bayramı'nın ilk 3 gününde kesilebiliyor, ancak bayramın ilk günü kurban kesmek daha faziletli kabul ediliyor.
Kurban olabilecek hayvanlar arasında koyun, keçi, sığır, manda ve deve bulunuyor; koyun ve keçinin bir, sığır ve mandanın 2, devenin ise 5 yaşını doldurmuş olması gerekirken, 6 ayını tamamlayan koyunun bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olması halinde kurban olarak kesilebiliyor. Koyun veya keçi bir kişi tarafından, sığır, manda ve deve ise 7 kişiye kadar ortaklaşa kurban edilebilirken, dinen zengin olan eşlerden her birinin ayrı ayrı kurban kesmesi yükümlülüğü bulunuyor.
Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, azaları tam ve besili olması gerekiyor. Kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memesi kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olamıyor. Ancak, hayvanın doğuştan boynuzsuz olması, şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, kurban edilmesine engel teşkil etmiyor.
Kurban Bayramı dolayısıyla yurt dışından getirilen kurbanların kısırlaştırılmış olması, kurban edilmesine engel teşkil etmiyor. Çeşitli amaçlarla kısırlaştırılmış veya burularak hadım hale getirilmiş hayvanların kurban olarak kesilmesi, bir eksiklik oluşturmuyor.
Doğumdan sonra hayvanların boynuzlarının elektrik ve benzeri yöntemlerle kurutulması suretiyle boynuzsuz olarak büyüyen hayvanlarla doğuştan kuyruksuz olan veya besili olması için küçük yaşta kuyrukları boğulmak suretiyle düşürülen koyunların kurban edilmelerinde bir sakınca bulunmuyor. Ancak bir kaza sonucu kuyruğunun tamamı veya yarısından çoğu kopan hayvanın kurban edilmesi caiz görülmüyor.
Kesim sırasında kurban edilecek hayvana acı çektirilmemesi, kesim işleminin hızlı olması ve çevre temizliğine dikkat edilmesi, hayvanların, birbirlerinin kesimini görecek şekilde yan yana bulundurulmamalarına özen gösterilmesi gerekiyor. Kurban edilecek hayvan kesilirken çekilmesi gereken besmele kasten terk edilirse o hayvanın eti yenilemiyor.
KADINLAR DA KESİM İŞLEMİNİ GERÇEKLEŞTİREBİLİYOR
Dinen gerekli yeterlilik ve şartları taşıyan kadınlar da kesim işlemi yapabiliyor.
Kurban kesmekle yükümlü olmamakla birlikte yolcular, kurban kesmeleri halinde sevap kazanıyor. Seferi haldeyken kurban kesenler, bayram günleri içinde memleketlerine dönerlerse, yeniden kurban kesmeleri gerekmiyor.
Kurban ibadeti yerine getirilirken bıçak, kesme işlemi ve kan görmeden çocukların psikolojisinin olumsuz etkilenmemesi için kurban kesilen yerlerde 12 yaşından küçük çocukların bulunmamasına özen gösterilmesi gerekiyor.
Halk arasında son zamanlarda yaygınlaşan ''ölü kurbanı'' veya ''kabir kurbanı'' diye bir kurban çeşidi bulunmazken, vatandaşlar sevabını ölmüş anne veya babasına yahut diğer yakınlarına bağışlamak üzere çeşitli hayır kurumlarına, ihtiyaç sahiplerine bağışta bulunabilecekleri gibi kurban da kesebiliyor.
Kurban bedelinin yoksullara ya da yardım kuruluşlarına verilmesiyle kurban ibadeti yerine getirilmiş olmuyor.
Kurban etinin tamamı, ailenin ihtiyaç durumuna göre evde bırakılabileceği gibi toplumda ihtiyaç sahiplerinin arttığı dönemde kurban etinin çoğunun hatta tamamının dağıtılması daha uygun görülüyor.
Kurbanın derisinin ise bir fakire veya hayır kurumuna bağışlanması gerekiyor. Bedeli ihtiyacı olanlara verilmesi şartıyla kurban derisi satılabiliyor.
KESİM ÖNCESİNDE SÜTÜNDEN VE YÜNÜNDEN YARARLANILMASI HOŞ KARŞILANMIYOR
Kurban etmek üzere satın alınan veya kurban etmek niyeti ile belirlenin hayvanın kesim öncesinde sütünden ve yününden yararlanmanın dinen hoş görülmüyor.
Ölüm acısını azaltmak amacıyla kesim sırasında hayvanın elektrik veya narkoz vererek şok ile bayıltılması, bu hayvanın kurban olarak kabul edilmesine engel oluşturmuyor. Ancak hayvanın kesilmeden, şokun etkisiyle ölmesi gibi bir durumda kurban olarak sayılmıyor ve eti yenilemiyor.
Hayvanın kurban edilmeden önce kesilmesine engel bir kusur meydana gelmesi halinde, satın alan kişi zenginse yenisini alıp kesmesi,gerekiyor. Kişi yoksulsa aldığı hayvanı kurban edebiliyor.
Deve, sığır gibi büyük baş hayvanlarla, koyun, keçi gibi küçükbaş hayvanların belirli şartları taşımaları durumunda, erkek olsun dişi olsun kurban olarak kesilebiliyor. Ancak, dişi sığırların kurban edilmesinin üretime zarar vermesi halinde, erkek sığırların tercih edilmesi daha uygun olarak kabul ediliyor. Dişi havyanın gebe olması halinde doğacak yavruların telef edilmesi söz konusu olduğu için gebe hayvanın kurban edilmesi doğru bulunmuyor.
Kurbanlık hayvanın ölmesi durumunda, yükümlülük şartlarını taşıması halinde, bayramın ilk 3 gününde ise yeni bir kurbanlık alıp kesmesi, bayram günlerinden sonra ise kurban bedelini yoksullara vermesi gerekiyor. Taksitle satın alınan hayvan kurban olarak kesilebiliyor. Kişi kendi kurbanının kendi kesebileceği gibi, vekalet yoluyla da kurbanı kestirebiliyor.
