Sarı Humma belirtileri nelerdir? Sarı Humma nasıl bulaşır? Dünya Sağlık Örgütü, yeni bir salgın hastalığın başladığını duyurdu. Güney Sudan'ın güneyinde sarı humma salgınının başladığı bildirdi. Sarı Humma belirtileri ve bulaşma yolları da sorgulanmaya başlandı. Salgınla baş edebilmek için bölgede aşı çalışmasının planlandığı vurgulanan açıklamada, sağlık sisteminin zayıflığı ve gözlem mekanizmasının olmaması nedeniyle salgının büyümesinden korkulduğuna işaret edildi. Peki, sarı humma belirtileri nelerdir?
SARI HUMMA BELİRTİLERİ!
Sarı humma, enfekteAedes veya Haemagoguscinsi sivrisineklerin sokmasıyla bulaşan, akut viral kanamalı bir hastalıktır. Sarı humma virüsü, Flaviviridaeailesinden Arbovirüstür.
Sarıhumma virüsü ile enfekte olan kişilerin birçoğu hiçbir belirti vermeyebilir veya hafif belirtiler gösterebilir. Belirti oluşanlar için kuluçka süresi 3-6 gündür. Hastalığın ilk belirtileri ani ateş, titreme, şiddetli baş ağrısı, sırt ağrısı, genel vücut ağrıları, bulantı, kusma, yorgunluk ve halsizliktir. Hastaların çoğu ilk dönemden sonra iyileşme göstermektedir. Bu hastaların yaklaşık %15'inde daha şiddetli bir faza geçiş olur. Bu ikinci dönemde yeniden ateş yükselmesi, sarılık, karın ağrısı, kusma ve kanama belirtileri görülür. Sonunda şok ve çoklu organ yetmezliği gelişir. Bu hastaların yarısı ilk belirtilerin başlamasından 10-14 gün sonra kaybedilirler.
SARI HUMMA NASIL BULAŞIR?
Sarıhumma virüsü Aedes veya Haemagogus türü sivrisinekler aracılığıyla bulaşır. Bu sivrisinekler özellikle gündüzleri ısırmaktadır. Bulaşma 2500 metreye kadar olan yerleşim birimlerinde gözlenebilir. Sarıhumma insanları ve maymunları enfekte etmektedir.
Vahşi yaşamın hüküm sürdüğü yerler ve ormanlık bölgelerde, maymunlar enfeksiyonun başlıca deposudur ve enfeksiyonun maymundan maymuna bulaşması sinekler aracılığıyla olur. Sivrisinekler, ormanlık alana giren insanları hem de maymunları enfekte eder ve böylece lokal salgınlara neden olurlar.
Kentsel bölgelerdeki bulaşmada maymunların rolü yoktur, enfeksiyon sinekler vasıtasıyla insanlar arasında yayılır. Yoğun kitlelerin yaşadığı yerlerde enfeksiyonun oluşması, büyük sarıhumma salgınlarına sebebiyet verebilir.
TEDAVİ YOLLARI NELERDİR?
Tanı, viral enfeksiyona karşı kişinin bağışıklık sisteminin oluşturduğu antikorları tespit eden kan testlerine dayanmaktadır.
Spesifik tedavisi yoktur. Semptomlara yönelik destekleyici tedavi yapılmaktadır. Mümkün olduğu kadar hastalar destek tedavisi ve yakın izlem için hastaneye yatırılmalıdır.
SARI HUMMADAN KORUNMA YOLLARI!
Enfeksiyona maruz kalma riski, sinek ısırmalarına karşı tedbir alınarak (koruyucu elbiseler, cibinlik, sivrisinek kovucu preparatlar ile) azaltılabilir. Sarıhumma virüsünü taşıyan sineklerin daha çok gündüzleri ısırdığı unutulmamalıdır. Sivrisinek ısırıklarından korunmak için:
- Uygun giysiler giyilmelidir (uzun kollu gömlek, uzun pantolon, çorap ve şapka),
- Uygun bir böcek kovucu kullanılmalıdır (DEET, Picardin). Aktif madde yüzdesi yüksek olanlar daha uzun bir koruma sağlar. Ayrıca güneş koruyucu kullanılacaksa, önce güneş koruyucu sürülüp sonra böcek kovucu uygulanmalıdır. Çocuklar üzerinde kovucu uygulanırken gözlere ve ağıza temasından kaçınılmalıdır. Kullanılacak giysilere ve çadıra permetrin uygulanabilir. Permetrin doğrudan cilde uygulanmamalıdır.
- Mümkün olduğu kadar perdeli ve klimalı odalarda kalmaya özen gösterilmelidir.
- Birçok sivrisinek daha çok geceleri aktifken, sarıhumma bulaştıran sirisineklerden biri olan Aedes aegypti daha çok gündüzleri ısırırlar.