Türkiye genelinde önümüzdeki günlerde sıcaklıkların artarak, mevsim normali değerlerinin üzerine çıkması bekleniyor. Ancak uzmanlar, sıcaklıkların yükselmesinin ardından yeniden soğuyan havanın atmosferde kararsızlığa neden olabileceğini vurguluyor. Tahminlere göre bu durum, hayatı olumsuz etkileyen sağanak yağış, dolu ve hortum gibi hava olaylarının devam edeceğini işaret ediyor. İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, son yıllarda sıkça yaşanan şiddetli yağış ve dolu nedeniyle meydana gelebilecek can ve mal kaybının önüne geçmek için vatandaşların, Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün uyarılarını takip etmesi gerektiğini ifade etti. Öte yandan, dolu yağışını oluşturan "Kümülonimbus'' bulutlarının hareketi de yine MGM'nin radar uygulamasından takip edilebilir.
"ATMOSFER KARARSIZ"
Dolu yağışına neden olan hava şartlarından bahseden İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros şöyle konuştu:
"Dolu ülkemizde dolu daha çok Bahar ve Yaz aylarında meydana gelir. Örneğin en çok dolu, Haziran ayında meydana gelmektedir. Sonra Nisan, Mayıs, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında da görülmektedir. Dolunun oluşması için, yer yüzeyinin sıcak olması gerekiyor. Biliyorsunuz hem ülkemiz etrafındaki su yüzeyleri, Örneğin Akdeniz'in yüzeyi çok sıcak. Yağışlar yok. Yukarı seviyede ise soğuk havanın oluşması gerekiyor. Dün ülkemizin Kuzey-batı bölgesinde soğuk cephe hakimdi. İstanbul ve civar bölgede soğuk cephe hattı vardı. Yukarı seviyede, Doğu-Avrupa üzerinde de alçak basınç alanı hakim. Ve bu alçak alanın Marmara'ya doğru uzanan oluğu son derece soğuk. Yeryüzü sıcak, yukarı seviyeler soğuk olunca atmosferde kuvvetli bir kararsızlık meydana geliyor. Akdeniz'den bol miktarda nem geliyor. Atmosfer kararsız olduğu için, düşey yönde hava hareketleri son derece fazla. Kümülonimbüs bulutları, peyder pey sağanak hattı boyunca oluştu ve bu bulutlar içinde çok kuvvetli düşey yönde rüzgarlar olduğu için, yağmur aşağı doğru düşüyor ve tekrar yükselip yukarı seviyelere çıktığı zaman ve orası da soğuk olduğu için buz, yani dolu oluşuyor. Bu düşey hareketler ne kadar fazla ise, ne kadar dolu taneciği bulut içinde yol alırsa, etraftaki sular dolu taneleri etrafında birikmeye devam ediyor. Ve dolunun tanesi irileşiyor. Belli noktalarda bu bulutlar öbek öbek daha fazla olduğu için, oralarda dolular ve kuvvetli sağanaklar şeklinde kendini gösterdi. Buralarda taşkınlar, seller meydana geldi. Arabalar su altında kaldı, hasarlar meydana geldi"
''DOLULAR YAĞMAYA DEVAM EDECEK''
Yeniden dolu yağışı beklenip beklenmediği ile ilgili olarak ise Toros, şunları söyledi:
"Şu anda bu sistem ülkemizi terk ediyor. Ama önümüzdeki günlerde tekrar bir sıcak hava geliyor. Sıcak hava demek, yeryüzünün ısınmaya devam edeceği anlamına geliyor. Daha sonraki günlerde tekrar soğuk hava geldiği takdirde, sıcak hava ve soğuk hava arasındaki fark ne kadar fazla ise, atmosferdeki kararsızlık fazla olacağı için, düşey hareketler fazla olacağı için, dolu oluşma ihtimali de o kadar yüksektir. Dolayısıyla dolu olma ihtimali var, olmaya da devam edecek diyebiliriz"
''TÜRKİYE GENELİNDE SICAKLIKLAR YENİDEN YÜKSELECEK''
Önümüzdeki günlerde sıcaklık değerlerinin mevsim normalinin üzerine çıkacak gibi göründüğünü dile getiren Toros, "Bu gibi olaylarda Meteoroloji Genel Müdürlüğü'müzün web sitesinden, cep telefonu uygulamalarından, radyosundan sürekli takip etmekte fayda var. sıcak bir hava sistemi geliyor, normalin üzerinde bir sıcaklık bizleri bekliyor olacak. Hala deniz yüzeyi sıcak, toprak yüzeyi gelen yağmur ile biraz soğudu ama sıcak hava ile yeniden ısınacak, dolayısıyla önümüzdeki günlerde bu tür kuvvetli sağanak yağışlara, dolu, yıldırıma gebe olarak görünüyor" ifadelerini kullandı.
''CAN VE MAL KAYBINI ÖNLEMEK İÇİN BULUTLAR RADARDAN TAKİP EDİLEBİLİR''
Vatandaşların, Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün uyarılarını dikkate alması gerektiğini aktaran Toros, "Bir de radar görüntüleri var. Orada kümülonimbüs bulutlarının oluşumunu anbean görebiliyorsunuz. Renklere göre hangi bölgelerde sistemin kuvvetlendiğini görebilir, tedbirinizi alabilirsiniz. Can ve mal kayıpları olmaması için bunları anbean takip etmekte fayda var" şeklinde konuştu.
''ARTIŞ NEDENİ KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ''
Şiddetli yağış ve dolu olaylarının son yıllarda artmasıyla ilgili olarak ise Toros, "Biliyorsunuz, küresel iklim değişikliğinden bahsediyoruz.
Bununla beraber daha kurak dönemler, daha yağışlı dönemler, yağışın şiddetinde ve sıklığında artışlar, hortum olayları gibi şeyler son yıllarda çoğalmaya başladı. Ama bununla beraber, 1960'larda da son yıllardakinden daha fazla dolu olayının yaşandığını biliyoruz. Yani kendi içinde artış ve azalmalar olabilir" dedi.