Aile içi şiddet ve kadın cinayetleriyle mücadeleye ilişkin temel kavramlar, hukuki yaklaşımlar, medya söylem analizleri, uygulama örnekleri ve kolluğun mücadeledeki rolünün yer aldığı raporda, bu alandaki farkındalığın artırılmasına katkı sunulması amaçlandı.
Rapora göre, Türkiye'de 1 Ocak-1 Temmuz 2020'de 117 bin 192 aile içi ve kadın yönelik şiddet olayı meydana geldi. Olaylarda mağdur olan kişi sayısı 126 bin 880 olarak kayıtlara geçti.
Kadınların mağdur edildiği suç türleri arasında kasten yaralama, tehdit, hakaret, kötü muamele ve aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali ön sıralarda yer aldı.
6 AYDA 115 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ
Türkiye'de 6284 sayılı "Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun" kapsamında, bu yılın ilk 6 ayında 115 kadın cinayete kurban gitti.
Geçen yılın aynı döneminde ise 173 kadın hayatını kaybetti. Son iki yılın ilk 6 ayı kıyaslandığı kadın cinayetlerinde yüzde 34 azalma olduğu anlaşıldı.
Bu yılın ilk 6 ayında işlenen kadın cinayetlerinin illere göre dağılımında, İstanbul (21), Ankara (9), İzmir (7), Manisa (6) ve Bursa (5) ilk sıralarda yer aldı.
ÖLDÜRÜLEN KADINLARIN PROFİLİ
Öldürülen kadınların, yüzde 29'u 36-45, yüzde 24'ü 26-35, yüzde 23'ü 46 ve üzeri, yüzde 19'u 18-25 ve yüzde 5'i 0-17 yaşları arasında olduğu belirlendi.
Çoğunlukla 26 yaşından büyük, evli ve çocuklu olduğu belirtilen cinayet kurbanı kadınların yüzde 90'ının devlete başvuru mekanizmalarından yeterince haberdar olmadığı, toplumsal baskı, utanma, erteleme ve bir şans daha vermek gibi nedenlerle "koruyucu" ya da "önleyici" tedbir kararı aldırmadığı anlaşıldı.
Kadınların yüzde 37'sinin ev hanımı, yüzde 11'inin işçi, yüzde 5'inin işsiz, yüzde 4'ünün öğrenci, yüzde 2'sinin çiçekçi, yüzde 2'sinin kuaför, yüzde 1'inin polis, yüzde 1'inin doktor olduğu belirlenirken yüzde 37'sinin mesleği tespit edilemedi.
KATİL ZANLILARININ PROFİLİ
Bu yılın 6 ayında meydana gelen 115 kadın cinayetinin tamamının şüphelisi kolluk kuvvetlerince yakalandı.
Şüphelilerin yüzde 40'ının eş, yüzde 23'ünün aile üyesi, yüzde 22'sinin sevgili, yüzde 8'inin boşandığı eş, yüzde 3'ünün akraba, yüzde 2'sinin ısrarlı takipçi ve yüzde 2'sinin sevgilisinin eşi olduğu belirlendi.
Cinayet zanlılarından yüzde 25'inin işçi, yüzde 25'inin işsiz, yüzde 19'unun serbest meslek sahibi, yüzde 7'sinin emekli, yüzde 4'ünün şoför ve yüzde 4'ünün özel güvenlik görevlisi, diğerlerinin ise çeşitli meslek gruplarından olduğu belirlendi.
KADIN CİNAYETLERİNİN YÜZDE 26'SI ANİ GELİŞEN TARTIŞMA SONUCU İŞLENDİ
Yılın ilk 6 ayında meydana gelen cinayetlerin yüzde 63'ünün tasarlanarak, yüzde 37'sinin ise ani gelişerek işlendiği tespit edildi.
Kadın cinayetlerinin nedenleri arasında, yüzde 26 ile ani gelişen tartışma, yüzde 23 ile kıskançlık, yüzde 13 ile boşanmayı kabullenememek, yüzde 8 ile aldatıldığını düşünmek ve yüzde 4 ile psikolojik sorunlar öne çıktı.
KADINA YÖNELİK ŞİDDETİN ÖNLENMESİ İÇİN HAYATA GEÇİRİLEN PROJELER
"Kadına karşı şiddete sıfır tolerans" politikasını benimseyen Türkiye, aile içi şiddet ve kadın cinayetlerinin durdurulması, bu alanda toplumsal farkındalığın artırılması ve tehlike altındaki kadınların kolluk kuvvetlerine daha kolay ulaşarak kendilerini güvende hissedebilmelerini sağlamak amacıyla birçok projeyi hayata geçirdi.
Bu yılın ilk 6 ayında ülkede cinayete kurban giden kadınların yüzde 66'sının evde öldürülmesi, kadınların can güvenliğini korumayı zorlaştıran bir durum olarak ortaya çıktı.
Bu nedenle devlet kurduğu destek hatları ve hazırladığı akıllı telefon uygulamalarıyla kadınların her ortamda yanında olmayı amaçladı.
KADES'İ 891 BİN 181 KADIN İNDİRDİ
Bu uygulamaların başında gelen Kadın Acil Destek Uygulaması (KADES) ile kadınlar tehlike anlarında tek bir tuşla kolluk kuvvetlerine ihbarda bulunabiliyor.
24 Mart 2018'de kullanıma sunulan KADES'i 891 bin 181 kadın telefonuna indirirken uygulama üzerinden yaklaşık 50 bin ihbarda bulunuldu.
Kadınların şiddete karşı korunmasında kullanılan diğer uygulama ise elektronik kelepçe.
Halen 15 ilde kullanılan elektronik kelepçe uygulamasının, yıl sonuna kadar 81 ile yaygınlaştırılması hedefleniyor. Halihazırda 46 vakanın takibi elektronik kelepçeyle yapılıyor.
KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİR KARARLARI ARTTI
Ayrıca şiddet gören ya da hayatları tehlike altında olan kadınlar hakkında mağdura yönelik koruyucu tedbir kararı, şüphelilere yönelik de önleyici tedbir kararı alınabiliyor.
Bu kapsamda, 2020'nin ilk 6 ayında 60 bin 199 kişi hakkında koruyucu, 125 bin 467 kişi hakkında önleyici tedbir kararı verildi.
Geçen yılın aynı döneminde ise hakkında koruyucu tedbir kararı verilen kişi sayısı 40 bin 437, önleyici tedbir kararı verilen kişi sayısı ise 75 bin 502 olarak kayıtlara geçti.
Geçen yılın ilk 6 ayına göre bu yılın aynı döneminde koruyucu tedbir kararında yüzde 49 artış, önleyici tedbir kararındaysa yüzde 66 artış oldu.
BİLGİLENDİRME VE EĞİTİM FAALİYETLERİ
Öte yandan, İçişleri, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler ve Adalet bakanlıkları başta olmak üzere Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı, aile içi ve kadına yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla çok sayıda bilgilendirme faaliyeti gerçekleştirdi.
Aile içi ve kadına yönelik şiddetin önlenmesinde uzman personelden yararlanmak isteyen kurumlar, personelin yetki ve sorumluluklarını öğrenip pekiştirmesi için eğitimler de düzenledi.