takvim-logo

Sadullah Paşa Yalısı kimseye yar olmadı: Sahibi Sadullah Paşa canına kıydı Ayşegül Nadir'in hayatı karardı

Boğaziçi’nin en değerli yapılarından olan Sadullah Paşa Yalısı’nın sahibi Sadullah Paşa, Avusturya’da yaşadığı yasak aşk sonucu canına kıymıştı. Ayşegül Nadir de yalıyı kaçak tarihi eser deposu yapmıştı. Bu yüzden hayatı kararmıştı.

takvim.com.tr
takvim.com.tr GAZETE
Sadullah Paşa Yalısı kimseye yar olmadı: Sahibi Sadullah Paşa canına kıydı Ayşegül Nadir’in hayatı karardı

İstanbul Çengelköy'de bulunan Sadullah Paşa Yalısı, Boğaz'ın en eski ve en değerli yapılarından biridir.

İki katlı, iki sofa, on dört odalı yalının yüzölçümü 700 metre kare, arsası ise 15.200 metre karedir. Yalı Sadullah Paşa'ya vezir babası Esat Muhlis Paşa'dan kalmıştır. Sadullah Paşa, Tercüme Odası'nda yetişip, çok iyi Fransızca öğrenmiştir.

Döneminde güçlü bir devlet adamı olduğu için, V. Murat tahta çıkınca, kendisine saltanat kayığını gönderip görüşmeye davet etmiştir. Sadullah Paşa'nın Jöntürk'lerle olan ilişkisi ve fikirleri yüzünden Sultan Abdülhamid kendisini uzaklaştırmak için Berlin Sefiri yapar.

Berlin Antlaşması'nı Osmanlı devleti adına o imzalar. Oradan da Viyana'ya yollanır. Viyana'dayken oda hizmetçisi olan Anna Schuman'la ilişkisi olur ve Schuman hamile kalır. Avusturya yasalarına göre reşit olma yaşı 25'tir, Schuman ise 24 yaşındadır.

Ortada hem bir diplomatik skandal hem de suç vardır. Kadının doğum zamanı yaklaştıkça Paşa'nın ruh hali bozulur. 14 Ocak 1891'de iki oğlu ve yeğeniyle yediği akşam yemediği sonrası odasına çekilir ve gündüzden yanında aldığı hortumu ağzına sokarak havagazıyla intihar eder.

Yıllardır yalıda eşini bekleyen Necibe Hanım, ölüm haberiyle birlikte akli dengesini yitirir. Kocasının öldüğüne inanmaz ve Sadullah Paşa'nın beğendiği pembe elbisesini giyerek onu bekleme başlar. 1917'deki ölümüne kadar da başka renkte elbise giymez. Necibe Hanım'ın ölümünden sonra dört çocuğu yalıyı akrabaları olan mimar Ferit Tek'e satarlar.

Uzun yıllar milletvekilliği ve bakanlık yapan Ferit Tek, İttihatçıdır ve Türkçü fikirleriyle bilinir. Sevilen yazar Münevver Ayaşlı (1906-1999) Sadullah Paşa'nın oğlu Nusret Ayaşlı'nın 2. eşidir.

Nusret Ayaşlı ise Cumhuriyet ilan edilince kendisine görev verilmeyeceğini düşünerek bütün malını, mülkünü satarak Fransa-Nice'e yerleşir. Yeni idare tarafından göreve çağırılınca İstanbul'a geri döner ve 1930'da Münevver Ayaşlı'yla evlenir.

Yalının son ünlü sakini 13 yıl burada kiracı olarak oturan, Asil Nadir'in eski eşi Ayşegül Tecimer'dir. Tarihi eser kaçakçılığı yaptığı için yurt dışına kaçan Tecimer, polis baskını sırasında yalıda oturuyordu. Kaçak eserleri de burada saklıyordu.