Kent merkezine 30 kilometre mesafedeki Oğuz Mahallesi'nde bulunan 5 bin yıllık Dara Antik Kenti'nde, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Türk Tarih Kurumu, Dicle Kalkınma Ajansı, Mardin Valiliği ve Mardin Büyükşehir Belediyesi'nin destekleriyle, Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Metin başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarında silindir şeklinde zeytin ezme taşı bulundu.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Metin, zeytin ezme taşının, önemli bir veri olduğunu, 6'ncı yüzyılda Dara'nın bir zeytin üretim yeri ve bir ticaret merkezi olduğunu gösterdiğini söyledi. Doç. Dr. Metin Dara, "Sivil yapılara ait buluntularla birlikte Dara'nın sivil yapısının çok güçlü olan bir garnizon kenti olduğu ortaya çıktı. Burada gördüğünüz bu buluntu bu açıdan çok önemlidir" dedi.
"FABRİKASYON ÜRETİM SÖZ KONUSU"
Kentin agorası yapılırken ilk önce dükkan tarzında bir üretimin söz konusu olduğuna işaret eden Doç. Dr. Metin, şöyle konuştu: "O dönemlerde burada çeşitli teşhir malzemeleri vardı.
6'ncı yüzyılın sonrasında ise bu ürünlerde birtakım değişiklikler olmuş, yapısal olarak bazı üretime yönelik malzemeler getirilmiştir. Burada görmüş olduğunuz silindir şeklindeki zeytin ezme işleyenini bu şekilde yorumlayabiliriz.
Bunu günümüze de bağlayabiliriz. Çünkü Dara'nın günümüzde bildiğimiz gibi tarımsal ürünü olarak zeytin üretimi oldukça fazla bir bölge. Ancak bunun da geçmişte bir örneği vardır. Direkt üretime yöneliktir.
Yani zeytinler buraya getiriliyor ve kırılıyor, zeytinler bir çuvala doldurulmak kaydıyla daha sonra bunlar ezme bölümüne aktarılıyor. Yani bunu günümüz şeklinde yorumlarsak, burada bir fabrikasyon üretim söz konusudur.
Buranın bir ticari merkez olduğunu da kanıtlamaktadır. Bulduğumuz buluntunun bazı yerlerinde çatlak var.
Bunları onardıktan sonra önümüzdeki yıl içerisinde tanıtım levhalarıyla birlikte artık günlük yaşamla ilgili birçok sergileyebileceğimiz malzemelerimiz olacak"