Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 şiddetindeki iki deprem, 11 ili yerle bir etti. Yüzyılın afetinde can veren vatandaşlarımızın sayısı her saat yükseldi. Her biri yüreğimizi deldi geçti.
Devlet, milletiyle omuz omuza verdi. Yaraları sarmak için imkanlarını seferber etti. İşte tüm bunlar olurken Anadolu coğrafyası bize bir kez daha sağlam yapının önemini gösterdi.
Hatay Belen'deki tarihi taş yapıların ayakta kalması dikkati çekti. Onlardan biri de Kanuni Sultan Süleyman Camisi'ydi. Muhteşem Süleyman tarafından 1553 yılında tarihi İpek Yolu üzerinde yaptırılan ve kendi adıyla anılan yüzlerce yılık cami depremde hasar görmedi.
Muhlisali Mahallesi'ndeki 470 yıllık caminin sapasağlam olduğu tespit edildi. Bölgede inceleme yapan ekipler camide sadece küçük sıva dökülmeleri olduğunu söyledi. Bu arada Kanuni Sultan Süleyman Camisi'nin karşısında 40 yıldır tatlıcılık yapan Mustafa Öksüz ilçede doğup büyüdüğünü belirtti. Annesinin de uzun yıllar camide öğrencilere yemek yaptığını kaydetti. Öksüz, şunları söyledi: Cami çok sayıda deprem görmüş ama hepsine de dayanmış. 6 Şubat'da yaşanan şiddetli depremde de maşallah sapasağlam kaldı. Kanuni Sultan Süleyman'ın yaptırmış olduğu bu camimizin bitişiğindeki hamamımızda da herhangi bir hasar yok.
SIRRI KÜFEKİ TAŞI
TARİHİ yapıların sağlam kalmasının sırrı Küfeki Taşı. Küfeki Taşı, Roma ve Bizans'ta kullanıldı. Osmanlı'da, Mimar Sinan'la zirveye ulaştı. Özellikleri ise şunlardı: Boşluklu ve kristalli bir taş. Havadaki karbondioksiti alarak zamanla sertleşir. Yıllar geçtikçe dayanıklılığı artar. Ömrü 2 bin 500 yıla kadar ulaşır. Depreme de dayanıklıdır çünkü üç eksenli gerilme altında (deprem yüklemesi) etkin bir esneme gösterir. Küfeki taşı aynı zamanda klimatik özelliği de olan bir taştır.
HATAY'DA son 4 yılda yapılan binalar bile yıkıldı. Ancak 470 yıllık cami, hasar almadı.
BELEN'DEKİ Kanuni Sultan Süleyman Cami adeta tarih dersi verdi.
CAMİNİN minaseri de dahil hiçbir kısmında hasar yok. Ancak hemen arkasındaki binalar boşaltıldı.
ZEYTİNLİKTEN REZİDANSA
HATAY'daki Rönenans İnşaat "Cennetten bir köşe" diye satıldı. Ancak depremde yıkıldı. Bin kişi enkaz altında kaldı. Sadece 12 kişi sağ çıktı. Ve depremin en acı simgesi haline gelen o yapı İngiliz medyasında da manşete taşındı. Financial Times (FT), Rönensans Rezidans için arsasını veren Şahin Ailesi'nin fertleriyle röportaj yaptı. Eski bir zeytinlik olan arsanın sahiplerinden Ferit Şahin şu ifadeleri kullandı:
Zeytinliğimizi imar için daire karşılığı müteahhit Mehmet Yaşar Coşkun'un ailesine verdik. 90 daire aldık. Bize zemin etüdünün yapıldığını ve sağlam olduğunu söylediler. Proje için en iyi insanları bulduğumuzu düşündük. Profesyonelliklerinden etkilendim. Onlara güvendim. Kör olmuştum. Coşkun Ailesi Rönesans'ta hiç yaşamadı. Bu durum, beni şaşırtıyor. Bu arada Rönesans'ın enkazı kaldırıldı ama hala çok sayıda kişiye ulaşılamadı. Onlar arasında Gaye Arsoy da (41) var.
Mehmet Yaşar Coşkun, yurt dışına kaçmak isterken havaalanında yakalandı.
A'PERT'MAN!
Yüzyılın afeti Malatya'yı da adeta yerle bir etti. Kentte çok sayıda binaya 'Oturulamaz' raporu verildi. 4 yıllık 10 katlı apartmanın kolonlarında bulunan tahta parçası ise "Cinayete teşebbüs? dedirtti!
Depremde Malatya'da çoğu bina hasar yıkıldı. Onlarca vatandaşımız hayatını kaybederken yüzlercesi de yaralandı. 6 Şubat'taki iki depremin ardından 3 gün önce de kentte bu kez 5.6'lık bir sarsıntı yaşandı. Ve bu depremde 2 kişi ölürken yüzlerce kişi de yaralandı. 10 binlerce bina ağır hasar aldı. Hasarlı yapıların biri de 10 katlı binaydı. Binanın kolon ve kiriş aralarında tahta parçaları bırakıldığı saptandı. Bina sakinlerinden Alpay Karataş şu açıklamayı yaptı: Binaya girmemiz mümkün değil. Bize "Zemin etüdü yapıldı. Apartman sağlam" diye sattılar. Müteahhittinden ve mimardan şikayetçi olacağız.
FOTO YIKIM
Türkiye'nin kültür ve tarih envanteri oluşturmak için 1 yıl önce Şehir Atlası Projesi başlatıldı. Proje kapsamında geçen yıl fotoğrafı çekilen iller arasında Kahramanmaraş da vardı. 2022'de kadraja giren alanlar depremden sonra yeniden fotoğraflandı. İki fotoğraf arasındaki fark, yıkımın büyüklüğünü bir kez daha kanıtlandı. Geçen yıl kareye giren binaların yerinde artık enkazlar vardı.
HAYAT PERDESİ
HATAY'DA 4 katlı bir bina depremle 2 kat dibe çökerek 2 metre kaydı. Birinci kattaki Kalkan Ailesi, enkazda kaldı.
Anne, baba ve kardeşini kaybeden Ümmühan Nur, sağlam duran merdivenlere tutunup 2'nci kat seviyesine düşen 4'üncü kattaki daireye çıktı.
Bulduğu perde ve çarşafları birbirine bağladı. Halat yaptı. Aşağı inip kurtulmayı başardı. Ailesinin ise ne yazık ki cansız bedenlerine ulaşıldı.
EL BEBEK GÜL BEBEK
HATAY'DA 2 aylık kız bebek 128 saat sonra enkazdan sağ çıktı. Cumhurbaşkanlığı uçağıyla Ankara'ya gönderilen sevimli yavrunun tedavisi yapıldı. Sevgi Evleri'ne yerleştirilen mucize bebeğin ailesi araştırılıyor.
DEMİR YÜREK
Deprem, Adıyaman'ın Besni İlçesi'ne bağlı Tokar Köyü'nü yıktı. Turan Ailesi'nin evi de yıkılan yapılar arasındaydı. 11 yaşındaki Emir, 3 yaşındaki kardeşi Hamza'yı enkazdan sağ çıkardı. O anları şöyle anlattı: Kardeşim Yağmur ve Hamza yan yanaydı. İkisini alacak gücüm yoktu. Hamza korkudan ağlıyordu, bırakamadım. Yağmur'u da çıkarmak için uğraştım ama olmadı.