Yozgat'ta 12 kişinin hayatını kaybettiği kaza sonrası şehirlerarası otobüslerdeki çalışma koşulları mercek altına altında. Son yıllarda dikkatsizlik, ani sağlık sorunları nedeniyle yaşanan kazalardaki artış ilgili yönetmelikler üzerinde düzenlemeyi akıllara getirdi.
ŞOFÖR KALP KRİZİ GEÇİRDİ
Yozgat'ta 12 kişinin öldüğü kazadaki otobüs yuvarlandığı şarampolden vinçle çıkarıldı. Ölenlerden şoför Adem Tatlısu (58) dün memleketi Sivas'ta son yolculuğuna uğurlandı. Yapılan ön otopside Tatlısu'nun kalp krizi geçirdiği belirlendi.
Kaza yapan otobüsün içerisinde bulunan kamera kayıtlarında da şoförün aniden elini kalbine doğru götürdükten sonra direksiyon başında baygınlık geçirdiğinin görüldüğü bildirildi. 3 çocuk babası olan Tatlısu'nun 2005'te Sivas Emniyet Müdürlüğü'nden işçi kadrosundan emekli olduğu öğrenildi.
Şoförün oğlu İsa Tatlısu, "Babam tecrübeli bir şofördü. Şeker ve tansiyon rahatsızlığı vardı" dedi. Kaza sonrası Yozgat Valisi Mehmet Ali Özkan yaptığı ilk açıklamada şoförün uyuduğu ihtimali üzerinde durulduğunu söylemişti.
ARAN KAZALARIN NEDENLERİ...
Sabah gazetesinini haberine göre; Yozgat'ta 12 kişinin hayatını kaybettiği kaza sonrası gözler bir kez daha şehirlerarası otobüslere çevirdi. Pandemide neredeyse durma noktasına gelen şehirlerarası yolcu taşımacılığı 2020'den sonra adeta zirve yaptı.
2020'de 2 bin 404 ölümlü ve yaralamalı otobüs kazası meydana gelirken, bu sayı 2021'de 3 bin 7, 2022'de ise 6 bin 108'e yükseldi. Bu yılın ilk 6 ayında ise 3 bin 713 olarak gerçekleşti. Bu rakamlarla, Avrupa standartlarındaki altyapı ve ülkenin dört bir yanını saran bölünmüş yollara rağmen, otobüs kazaları son 3 yılda yüzde 300 artış gösterdi.
Şenol Kaya (Kaptan): Patates-soğan taşımıyoruz, can taşıyoruz. Bunun bilincinde olmalıyız. Uzun yol şoförünün en büyük sermayesi uyku ve dinlenmedir. Bu sermayeyi iyi kullanırsa ne kaza ne de can kayıpları olur.
Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu Genel Başkanı Fevzi Apaydın: Yorgunluk ve uykusuzluk, tıpkı alkol ve uyuşturucu gibi güvenli sürüşü olumsuz yönde etkiler. Uykusuzluğa bağlı kazalarda genellikle yüksek hız, gecikmiş tepki zamanıyla birleşiyor. Uzun yol şoförlerinin sağlık kontrollerinin düzenli ve periyodik olarak yaptırılması gerekiyor.
Mehmet Başer (Kaptan): Artan kazaların nedeni dikkatsizlik, yaş, dinlenmemek ve kurallara uymamak.
EHLİYET ALAN HEMEN KOLTUĞA OTURUYOR
Hakan İnce (Kaptan): 43 yıllık otobüs şoförüyüm. Biz ehliyet aldığımızda 5 yıl otobüs kullanamıyorduk, çünkü yasaktı. Şimdi herkes ehliyetini aldığı anda otobüsün şoför koltuğuna geçebiliyor. 35 yaş altı kimseye otobüs emanet edilmemeli.
Hasan Yıldız (Kaptan): 33 yıllık otobüs şoförüyüm. Meslek cazibesini kaybetti. Arkadan gelen yok. Otobüsler acemi şoförlere kalıyor. Motor frenini kullanmayı bilmeyen, frene çok fazla basmaması nedeniyle balataları ve lastikleri yakan şoförler var.
Umut Can Genç (Kaptan): 8 yıl muavinlik yaptım. Yolları tecrübe ettim. 3 yıllık eğitimden ve tecrübeden sonra direksiyon başına geçtim.
Sinan Ormanlıdağ (Kaptan): 7 yıldır uzun yol şoförlüğü yapıyorum. Uzun yolda tecrübe önemlidir. Bugüne kadar kaza yaşamadım. Zamanında uyuyup direksiyonun başına dinç geçmek lazım.
Latif Karlıoğlu (Muavin): Bir şoför, 4.5 saat otobüs kullanabilir. Direksiyondan kalkınca da uyuyup dinlenmesi gerekir. Ama uyuması gerekirken, muavin koltuğunda saatlerce telefonla konuşan şoförler var.
Anna Güzel Yılmaz (Hostes): Kazalar bazen şoförlerin uyumasından, bazen de kamyon ve TIR'cılar yüzünden oluyor.
Şevket Gökçay (Muavin): Uzun yol otobüs şoförlüğü yapmak zor. O yüzden birçok şoför bu mesleğe önce muavinlikle başlar. Ben de 12 yıldır muavinlik yapıyorum. Bir yıl içinde uzun yol şoförü olacağım. Kuralları hem kendi canım hem de taşıdığımız insanlar için tam olarak uygulayacağım.
FRENİ KULLANMAYI BİLMEYEN ŞOFÖRLER VAR
Hasan Yıldız (Kaptan): 33 yıllık otobüs şoförüyüm. Meslek cazibesini kaybetti. Arkadan gelen yok. Otobüsler acemi şoförlere kalıyor. Motor frenini kullanmayı bilmeyen, frene çok fazla basmaması nedeniyle balataları ve lastikleri yakan şoförler var.
İSTİRAHAT YERLERİ ÇOK DAR
Çağlayan Çetin (Otogar Müdürü): Sektör kaptanlar için kârlı olmaktan çıktı. TIR şoförlüğüne geçenler var. Sektörde çok fazla acemi kaptan var. Otobüs üreticileri en çok tasarrufu kaptanların yattığı yerden yapıyor. Kaptanların otobüste istirahat için yattıkları yer dar. Orada ne kadar dinlenebilirler.
10 YIL SONRA ŞOFÖR BULAMAYACAĞIZ
Süleyman Hamurcu (Otobüs firması sahibi): Ulaştırma Bakanlığı, otobüsleri çok ciddi denetliyor. Trafik polisleri takografları denetliyor. Eskiden 65 olan yaş sınırı, yeterli şoför olmadığı için 69'a yükseltildi. Aslında kazalarda artış yok. Eksiden trafikte 5 otobüs varsa şu an 15 otobüs var. Yani, artış, otobüs sayısıyla orantılı. Çekirdekten yetişen şoför sayımız her geçen gün azalıyor. 10 yıl sonra çok ciddi şoför sıkıntısı yaşayacağız.
Sinop Üniversitesi Gerze MYO Otobüs Kaptanlığı Programı Öğretim Üyesi Dr. Hüseyin Söyler: Şoför sayısı az olduğundan sefer sayısı da artıyor. Şoförler sürüş planlamalarını doğru yapmalılar.
İLERİ YAŞTA REFLEKS AZALIYOR
Yaşar Erdoğan (Kaptan): Yeteri kadar yeni nesil şoför yok. Emekli şoförler çalıştırılıyor. Yaşları ilerledikçe refleksleri yavaşlıyor ve uykularını alamıyorlar. Yeterli şoför olmadığı için kamyon şoförlerini uzun yol kaptanı olarak işe alan firmalar var.