Para transferinde kolaylık sağlayan IBAN, esnafın yeni gözdesi oldu. Bazı bankaların kredi kartı POS komisyonlarını fahiş şekilde artırması ve 45 günü geçen geri ödeme süresi nedeniyle birçok esnaf, müşterisini IBAN'a yönlendirmeye başladı. Hatta sokak satıcıları dahi "Kredi kartı geçerlidir" yazısını kaldırıp yerine "IBAN geçerlidir" diye yazdı.
Kasapta, manavda, köftecide kuaförde, doktor muayenehanelerinde, elektronik mağazalarında yazarkasaların yerini şahsi IBAN'ların olduğu karekodlu tabelalar almaya başladı. Yüksek miktarlarda yapılan transferlerde açıklama kısmına, "elden alınan ödemenin iadesi" şeklinde yazılarak vergi ya da yasal yükümlülüklerden kaçmaya çalışıldı.
Geçen ay tüm yazarkasa POS'ları iptal ettiklerini belirten bazı esnaflar, "Biz domatesi 20 liraya satıyoruz. Karpuzun kilosunu ile 12.5 lira... Banka bize bu ödemeyi 45 gün sonra yapıyor. 45 gün sonra gelen ödemeyi aldığımızda ben onun yerine yeni ürün koyamam" diyor...
YÜZDE 2.5 KOMİSYON
Banka, kredi kartı ile yapılan alışverteki parayı, yaklaşık 45 gün sonra ödüyor. Ancak günlük 100 bin TL ciro yapan bir esnaf parasını hemen almak istediğinde, bankaya 2.500 TL ödeme yapmak durumunda kalıyor. Bu da cirosu düşük olan ve pazarlık gücü olmayan esnafı zorluyor. Yüksek enflasyon ve faiz ortamında vade süresi de birçok esnaf için büyük bir kayıp.
KAYITDIŞI RİSKİ VAR
Uzmanlara göre, bu trend bazı riskleri de beraberinde getiriyor. Yazarkasa POS'ların yerine IBAN kullanılması vergi kaybı anlamına da geliyor. POS cihazları, mali hareketlerin izlenmesi, vergi kaçırılmasının önlenmesi ve kayıt dışıyla mücadele için etkili bir araç olarak biliniyor.
