Güneş tutulması, dışarıyı kısa süreliğine karanlığa çevirecek ve gökyüzünde eşsiz bir görüntü oluşturacak. Gökyüzü meraklıları bu nadir fırsatı kaçırmamak için hazırlıklarını yapmaya başladılar. Peki, bu olağanüstü olay ne zaman gerçekleşecek ve Türkiye'den gözlemlenebilecek mi?
Merakla beklenen on yılın en büyük astronomi olaylarından biri olan güneş tutulması, Kuzey Amerika'nın tamamında 8 Nisan'da görülebilecek, Güneş tutulması bu sene Türkiye'den gözlemlenemeyecek. Tutulma 4 dakika 28 saniyeyle bir önceki tutulmadan iki daha uzun sürecek.
Ayrıca daha kalabalık bir rotadan geçecek, yani daha fazla insan bu anı izleyebilecek. Meksika'nın Pasifik kıyısından başlayıp doğuya doğru ilerleyerek Teksas, Oklahoma ve New England'a kadar uzanacak ve Kanada'da kaybolacak.
Kuzey ve Orta Amerika'nın dar bir şeridinde tahminen 32 milyon insan tarafından görülebilecek.
TAM GÜNEŞ TUTULMASI SIRASINDA NE OLUR?
Tam güneş tutulması Ay'ın Dünya ile Güneş arasına gelerek Güneş'i tamamen örtmesi sonucu ortaya çıkar.
Bu olayın etkisiyle, normalde aydınlık olan gün aniden kararır. Güneş ışığının engellenmesiyle birlikte, hava sıcaklığında hafif bir düşüş yaşanabilir. Bununla birlikte, bu düşüş genellikle çok belirgin değildir ve sadece hafif bir fark olabilir.
Gökyüzünde normalde gündüz olduğu için görülmeyen yıldızlar ve diğer gök cisimleri belirgin hale gelir. Bazı hayvanlar, özellikle kuşlar ve diğer göçmen hayvanlar, bu olayı hissederek alışılmadık davranışlar sergileyebilirler.
Bu sene ABD'nin on beş eyaletinde görülecek, Eylemin tam ortasında yer alan şehirler arasında: Dallas; Little Rock, Arkansas; Indianapolis, Cleveland, Ohio; Buffalo, New York ve Montreal kıtanın en büyük tutulma kalabalığını oluşturuyor.
TAM GÜNEŞ TUTULMASI NEDEN DAHA UZUN?
Kozmik bir şans eseri Ay, tam güneş tutulmasından bir gün önce Dünya'ya ayın en yakın konumuna gelecek. Bu da Ay'ı tutulma günü sadece 360 bin kilometre uzağa yerleştiriyor.
Bu yakınlık sayesinde Ay gökyüzünde biraz daha büyük görünecek ve bu da özellikle uzun bir süre karanlığa yol açacak.
Dahası, Dünya ve Ay o gün Güneş'ten ortalama 150 milyon kilometre uzakta olacak.
Daha yakın bir ay daha uzak bir güneşle eşleştiğinde, bütünlük şaşırtıcı bir şekilde 7 1/2 dakika kadar sürebilir. Dünya en son 1973'te Afrika üzerinde yedi dakikadan uzun süren bir bütünlük görmüştü. Bu olay Pasifik üzerinde 2150 yılına kadar tekrarlanmayacak.
TUTULMA GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE NASIL İZLEYENİR?
Güneş gözlüğü yeterli olmayacaktır. Ay, sabahın geç saatlerinde ve öğleden sonra gökyüzünde ilerlerken, yıldızımızın giderek daha fazlasını ve daha sonra daha azını kaplarken, güneşi güvenli bir şekilde gözlemlemek için özel tutulma gözlükleri çok önemlidir.
Güneşin tamamen örtüldüğü tam tutulma sırasında gözlüklerinizi çıkarıp çıplak gözle bakmanızda bir sakınca yoktur. Ancak öncesinde ve sonrasında, göz hasarını önlemek için sertifikalı tutulma gözlükleri şarttır.
Kameralar, dürbünler ve teleskoplar güvenli görüntüleme için özel güneş filtreleriyle donatılmalıdır.
BİR SONRAKİ TAM GÜNEŞ TUTULMASI NE ZAMAN?
Tam güneş tutulmaları her yıl ya da iki veya üç yılda bir, genellikle Güney Pasifik veya Antarktika gibi ıssız bir yerlerde meydana gelir.
Bir sonraki tam güneş tutulması 2026 yılında Grönland, İzlanda ve İspanya'nın kuzey sınırlarında yaşanacak.
Kuzey Amerika 2033 yılına kadar bir daha tam güneş tutulması yaşamayacak.
ABD'de 2045 yılına kadar kıyıdan kıyıya bir başka tutulma daha yaşanmayacak.
