Son dakika haberlerine göre, Türkiye'de gündem en çok 8. Yargı Paketi etrafında yoğunlaşıyor. Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin Meclis'e sunulmasıyla birlikte, yargı reformu bekleyenlerin ve genel af umudu taşıyanların dikkati bu yöne kaydı. İşte detaylar...
8. YARGI PAKETİ MECLİS'TE!
Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Meclis'e sunuldu.
Bakan Yılmaz Tunç liderliğinde hazırlanan teklifte içerik ve kapsam hakkında detaylar mercek altında.
8. YARGI PAKETİ GÖRÜŞMELERİ 20 ŞUBAT'TA BAŞLAYACAK!
TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, kamuoyunda 8. Yargı Paketi olarak da anılan Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin dün TBMM Başkanlığına sunulduğunu hatırlattı.
Yüksel, 8. Yargı Paketinin Komisyondaki görüşmelerine 20 Şubat Salı günü başlanacağını bildirdi.
Adalet Bakanlığı ve milletvekilleri tarafından teklifin hazırlık sürecinde milletin hassasiyetlerinin en üst düzeyde dikkate alındığını vurgulayan Yüksel, çalışmaların titizlikle yürütüldüğünü belirtti.
Cüneyt Yüksel, şunları kaydetti:
"TBMM Adalet Komisyonu Başkanlığı olarak komisyon üyelerimizle 20 Şubat Salı günü toplanarak yargı paketini görüşeceğiz. 8. Yargı Paketi, hak arama hürriyetinin daha etkin kullanılması, adalet inancının güçlendirilmesi, yargıdaki uygulamaların düzenlenmesi açısından önem arz etmektedir. Çok önemli düzenlemeler ihtiva eden, 42 maddeden oluşan, 15 farklı kanunda ve bir kanun hükmünde kararnamede değişiklik veya düzenleme içeren bu kanun teklifinin hayırlı olmasını diliyorum. Teklif, Komisyonumuzdaki görüşmelerin ardından Meclis Genel Kuruluna sunulacaktır."
8. YARGI PAKETİ İÇERİĞİ, MADDELERİ, KAPSAMI
Bakan Tunç, 8. Yargı Paketi'nde önemli düzenlemeler olduğunu, bunların yasalaşma sürecini Mecliste takip ettiklerini söyledi.
"Şunu ifade edebilirim, 60'tan fazla maddeden oluşan bir paket söz konusu, taslak söz konusu. Milletvekillerimiz bunlara yenilerini ilave edebilir ya da uygun görmeyebilir. Takdir onların."
"Yargı Reformu Strateji Belgemiz ve İnsan Hakları Eylem Planı, Türkiye Yüzyılı'nın ilk belgeleri olacak." ifadelerini kullanan Tunç, "Sayın Cumhurbaşkanı'mız kamuoyuyla paylaştıktan sonra o hedefler doğrultusunda biz yasamayı ilgilendiren hususları milletvekillerimizin takdirine sunacağız, yürütmeyi ilgilendiren idari uygulamaları da yürütme olarak hangi bakanlığa düşüyorsa bunların bir hedef olarak gerçekleşmesi için gayret içerisinde olacağız."
DENETİMLİ SERBESTLİKTE ORANSAL DÜZENLEME
Toplumda cezasızlık algısının yaygın olduğunu belirten Bakan Tunç, denetimli serbestliğe dair şu sözleri kaydetti:
"Bu algıyı ortadan kaldırmamız lazım. Düzensizlik algısını ortadan kaldıracak düzenlemelerimiz var. İki yıl ceza almışsa birisi, bir yıl sonra koşullu salıverme süresi dolar. Koşullu salıverme süresi bir yıl olduğunda denetimli serbestlik süresi de bir yıl, o zaman iki yıldan yatacak hiçbir ceza kalmaz. Dolayısıyla iki yıl ceza alan hiç cezaevinde kalmamış olur. Böyle bir durum da tabii özellikle cezası iki yılın altında, üç yılın altında suçlar bakımından 'suç işledi, yanına kar kaldı' şeklinde bir algı var. Burada yaptığımız düzenleme, bir yıllık maktu denetimli serbestlik yerine oran getirmek istiyoruz."
Yapılacak yeni düzenleme ile bir yıl ceza alan kişinin 6 aylık koşullu salıverme oranın sadece 5'te 1'lik kısmının denetimli serbestlik olmasını istediklerini belirten Tunç, "Yani bunun en az 5 ayını cezaevinde kalmış olsun diyoruz. Taslakta önerimiz bu. Tabii ki milletvekillerimizin takdirinde."
TEMYİZ SÜRELERİNE DÜZENLEME
Yeni yargı paketinde temyiz sürelerine ilişkin düzenlemelerin de yer alacağına vurgu yapan Tunç, mevcut düzenlemede, iş, hukuk, ceza mahkemelerinde 7, 8, 15 gün gibi farklı temyiz, itiraz süreleri bulunduğunu hatırlattı. Adalet Bakanı Tunç, "Artık bu sorular da ortadan kalkmış olacak. Tek bir yanıt olacak. İki hafta. Bütün davalarda itiraz ve temyizde süre iki hafta olacak. Diyoruz ki, tebliğden itibaren başlasın süre ve iki hafta içinde temyiz edebilsin." dedi.
Bakan Tunç ayrıca, yeni yargı paketiyle Anayasa Mahkemesinin (AYM) pilot kararı gereği, makul sürede yargılama yapılmadığı iddialarıyla ilgili başvurular için Tazminat Komisyonu kurulacağını da bildirdi.
Bakan Tunç, Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği bazı usul düzenlemeleri olduğunu, buna ilişkin de yeni yargı paketinde çalışıldığını belirtti.
8. YARGI PAKETİ NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 8. Yargı Paketi'ne ilişkin, "Takvim çok uzamaz. Seçim takvimi içerisindeyiz şu anda ama Meclis seçim için tatile ayrılmadan, ara vermeden, şubat sonu gibi, marta kalmaz, şubat ortaları gibi Mecliste görüşülür." dedi.
Planlandığı üzere Şubat ortasında Meclis'e gelen kanun teklifinin Şubat sonuna kadar Resmi Gazete'de yayımlanması bekleniyor.
GENEL AF ÇIKACAK MI?
8. Yargı Paketi içeriğinde mahkumlara genel af düzenlemesinin yer alıp almayacağına dair soruyu cevaplayan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç böyle bir çalışmanın gündemde olmadığını belirtti.
BEKLENEN 8. YARGI PAKETİ MADDELERİ
24 Ocak 2024 tarihi itibarıyla evlenen kadınlar, eşinin soyadı yerine artık yalnızca kendi soyadını taşıyabilecek.
Anneye, baba ile çocuk arasındaki soybağının reddi davasını açma imkânı tanınacak.
Çocuk evlat edinenlerin adları, evlatlığın kimliğine ana ve baba adı olarak yazılabilecek.
1 Nisan 2024 tarihinden sonra verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararlarına karşı istinaf mahkemesine başvurulabilecek.
Hapis cezası gerektiren suçlarda ön ödeme miktarının hesaplanmasında bir gün karşılığı olarak belirlenen 30 TL, 100 TL'ye yükseltilecek.
Doğrudan verilen adli para cezalarında kesinlik sınırı 3 bin TL'den 15 bin TL'ye çıkarılacak.
Hükümlünün koşullu salıverilme süresinin beşte birini denetimli serbestlikte geçirmesi sağlanacak. Böylelikle, her hükümlü cezasının en az yüzde 40'ını cezaevinde çekecek.
Denetimli serbestlik süresi 3 yılla sınırlandırılacak.
Hükümlülerden 0-6 yaş grubunda çocuğu bulunan kadınlar, maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyenler ve 70 yaşını bitirmiş olanlar, koşullu salıverilme için cezaevlerinde geçirmeleri gereken sürenin beşte üçünü ceza infaz kurumlarında geçirmeleri halinde denetimli serbestlikten yararlanabilecek.
Kadına şiddetle mücadele kanununda düzenlenen zorlama hapsine itiraz yoluna ilişkin düzenleme yapılacak.
Makul sürede yargılanma hakkının ihlâl edildiği iddiasıyla yapılmış ve kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla AYM'de derdest olan bireysel başvurular ile AYM'nin incelemenin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmediği gerekçesiyle düşme kararı verdiği bireysel başvurular bakımından da Tazminat Komisyonu'na başvuru imkânı getirilecek.
Hakkında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlüler, cezalarının dörtte üçünü infaz kurumunda iyi hâlli olarak geçirmeleri halinde koşullu salıverilmeden yararlanabilecek. Halihazırda ikinci defa mükerrer olanlar şartlı tahliyeden yararlanamıyor; cezalarının tamamı kadar süre cezaevlerinde kaldıktan sonra tahliye olabiliyorlardı. Teklifle mahkumların ikinci defa mükerrer oldukları cezalarının tamamı kadar değil, dörtte üçü kadar cezaevinde kalmalarının önü açılacak. Denetimli serbestlikten yararlanamayan ikinci kez mükerrer olan hükümlüler denetimli serbestlikten de yararlanabilecek.
Mesleğinde 20 yıl kıdeme sahip hukukçular, sınavsız olarak arabulucu olabilecek.
İcra ve İflas Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanununda değişiklik yapılarak, parasal sınırlarda yeniden değerleme oranında artırma yapılması sonucunda belirlenen miktarlarda bin TL'nin altı dikkate alınmayacak.
Bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararı üzerine ilk derece mahkemesince verilen kararlar ile Yargıtay'ın bozma kararı üzerine yeniden verilen kararlara karşı, ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınırlara göre istinaf ve temyize başvurulabilecek.
