Özellikle temmuz ayıyla birlikte bunaltıcı sıcakların ve nemin etkisi altında olan ülkemiz bu kez de Eyyam-ı Bahur sıcaklarıyla karşı karşıya kalacak.
Afrika kökenli sıcak hava dalgası 'Eyyam-ı Bahur'un, bu yıl da aynı dönemde etkisini göstermesi bekleniyor. Genellikle Temmuz ve Ağustos aylarında ortaya çıkan bu sıcaklık dalgaları, sıcaklıkların normalin çok üzerine çıkmasına ve zaman zaman 40°C'nin üzerinde hissedilmesine neden oluyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, "eyyam-ı bahur"un en sıcak günler demek olduğunu söyledi. Toros, bazı takvimlerde bu tarihlerin "31 Temmuz-7 Ağustos", bazılarında ise "1-8 Ağustos" olarak kayda geçtiğini ifade etti.
Bu tarihlerin artık değişmeye başladığını dile getiren Toros, "Bu sene 21 Temmuz'da küresel bir sıcaklık rekoru kırdık. Rekorlar kırılan bir dönemdeyiz. Haziran ayında Türkiye sıcaklıkları uzun yıllar ortalamasına göre 3-6 derece daha sıcak geçti. Biz geçmişte temmuz sonu, ağustos başı yaşadığımız o en sıcak günleri, bugünlerde hep yaşıyoruz. Bu sene çok uzun sürdü. Afrika'nın kavurucu sıcaklıkları, Afrika üzerinde oluşmuş olan yüksek basınç alanlarının etkisiyle kuzeye doğru, Türkiye'yi de kapsayacak şekilde yukarıya doğru hareket etmiş durumda." ifadesini kullandı.
"10 YIL ÖNCEKİ YILLARDAN DAHA SICAK"
Afrika sıcaklarının hazirandan itibaren Türkiye'yi etkisi altına aldığına dikkati çeken Toros, "Bu sıcaklığın, ağustos ayında da devam etmesini bekliyoruz. Her ne kadar zaman zaman soğuk dalgalar gelse de o kadar büyük bir sıcak hava etkisi var ki, bir nevi durmuş vaziyette. Tüm güney Avrupa'yı, Türkiye'yi, Güney Rusya'yı, Ukrayna'yı kapsamış durumda. Tüm bölge normalin üzerinde sıcaklığa sahip." şeklinde konuştu.
Temmuz ayında İstanbul'un günlük ortalama sıcaklığının 24-25 derece olduğunu hatırlatan Toros, şunları kaydetti:
"Temmuz ayında her gün yüksek sıcaklıklar 30 dereceyi aşmış durumda. Bu anlamda, eyyam-ı bahuru yaşıyoruz. Önümüzdeki günlerde buna benzer şekilde tahminler, sıcak havanın devam edeceğini gösteriyor. Özetle, bu yıl uzun bir eyyam-ı bahur dönemi yaşıyoruz. Geçmiş verilere bakıldığında eyyam-ı bahur döneminde sıcaklıklar 34-35 dereceleri, hissedilen sıcaklık ise 40 dereceleri buluyor. Yine bu yıl da 34-35 dereceleri tahmin ediyoruz."
"SICAKLIKLAR FELAKETİ BERABERİNDE GETİRİYOR"
Sıcaklık artışlarının küresel ısınmayla da etkili olduğunu ifade eden Toros, küresel ölçekte de son yıllarda sıcaklıklarda rekorlar kırıldığını hatırlattı.
Toros, "Her son 10 yıl, önceki yıllardan daha sıcak hale gelmiş durumda. 2023 yılı da bunun bir göstergesiydi. Bu sıcaklıklar beraberinde birçok felaketi getiriyor. Orman yangınları, sağlık etkisi... Güney Avrupa'da binlerce insan sıcak hava dalgası etkisiyle ölmeye başladı. Olumsuz etkileniyoruz." diye konuştu.
"O SAATLERDE DIŞARI ÇIKMAYIN"
Bu havalarda dışarı çıkacaklara uyarılarda bulunan Toros, şöyle devam etti:
"Olumsuz yönde etkilenmemek için mümkün mertebe sıcaklığın fazla olduğu, öğle saatlerinde yorucu işlerden kaçınmak gerekiyor. Köylerimiz, çiftçilerimiz bu şartlara alışık ve vücutlarını tamamen korurlar. Eğer vücudumuzu güneş ışığından koruyabiliyorsak ve vücudumuz alışkınsa çalışmaya devam edelim ama alışkın değilse yorucu işleri mümkün mertebe güneş ışınlarının yoğun olduğu saatlerin dışına taşıyalım. Gölgelik alanlarda bulunalım ki bunaltıcı havadan etkilenmeyelim. Özellikle dezavantajlı gruplar, yaşlılar, çocuklar bu havadan daha çok etkileniyor."
SALI GÜNÜ MARMARA VE KARADENİZ'DE YAĞIŞ BEKLENİYOR
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi ve meteoroloji uzmanı Dr. Güven Özdemir, ise Salı günü yaş beklendiğinin bilgisini paylaştı. Özdemir, "Yerel yağışlar görülecek. Kuvvetli poyraz alıyoruz, almaya da devam edeceğiz. Salı günü yağış geçişi olduktan sonra hava sıcaklıkları mevsim normallerinin 3-4 derece üzerinde olacak. Metropoller üzerinde hissedilen sıcaklıklar ise daha fazla olacak. Sıcaklıklar 34-35 derecelerde olabilir, nemle birlikte hissedilen sıcaklığın ise geçen günlerde olduğu gibi 40 dereceyi bulma ihtimali var." ifadelerini kullandı.
Trafiğin ve gökdelenlerin yoğun olduğu çukur alanlarda hissedilen sıcaklıkların biraz daha yüksek olduğuna dikkati çeken Özdemir, "Metropollerde, orman az, sık binalar, şehrin çarpık kentleşmesi, bunun yanı sıra nüfusun yoğun olması, klimaların yüksek derecede çalışması gibi sebepler hissedilen sıcaklığı artıracaktır. Ağustosta temmuzdan daha sıcak bir hava yaşanacak. Rüzgarla birlikte 10 gün kadar sıcak havayı yaşayabiliriz." bilgisini paylaştı.
ORMAN YANGINI UYARISI
Afrika üzerinden gelen sıcak hava kitlesinin de etkisi altında kalınacağını kaydeden Özdemir, sıcak hava dalgalarının sera etkisi olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Orman yangınları çok önemli, ormanlar bizim ciğerlerimiz. Nefes alma yerlerimiz ama ormanlar ister istemez sıcak havanın etkisiyle de tutuşabiliyor. Biraz daha kuvvetli bir şekilde esince maalesef yayılma olayı da yaşanıyor. Halkımızın bu konuda çok duyarlı olması gerekli. Kesinlikle ormanlarda ateş yakılmamasını tavsiye ediyoruz."
Denizlerin de sıcak olduğunu belirten Özdemir, "Biraz kuzeyden rüzgar esmeye başladığı zaman bu sefer de nem artmaya başlıyor ve şehri bunaltıyor, insanları bunaltıyor. Şehirlerimizdeki binalar gelişigüzel yapıldığı için, yüksek binalar, bitişik nizam, bu da sıcaklıklar ve nemin yoğun bir şekilde artmasını tetikliyor." diye konuştu.
Özellikle yaşlı, kronik hastalar, hamileler ve çocuklar için uyarılarda bulunan Özdemir, şunları kaydetti:
"Saat 10.00 ila 17.00 arasında dışarı çıkılmaması gerekiyor. Eğer mutlaka çıkılacaksa açık renk şapka ve giysiler olması gerekiyor. Şemsiyeyle birlikte, gölge yerlerde vakit geçirmeleri gerekiyor. Evlerini doğal havalandırmaları gerekiyor. Klima da rahatsız edici oluyor, çünkü içeriye soğuk hapsediyoruz, dışarıda sıcak hava biriktiriyor. Deniz kıyısına gidilecekse gölgede vakit geçirmeleri şart. Güneş çarpmaları yaşanabilir."
"YAKIN ZAMANDA SERİNLİK YOK"
Özdemir, yakın zamanda başta İstanbul olmak üzere ülke genelinde serinleme yaşanmayacağını ancak büyük bir sıcak hava atağının da olmadığını sözlerine ekledi.
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral da nem çarpması ve sıcak çarpmasına ilişkin uyarılarda bulundu.
AŞIRI TERLEME, CİLT KIZARIKLIĞI...
Göral, "Nem çarpması, yüksek nemin olduğu ortamlarda vücudun terleme mekanizmasını etkileyerek soğutma yeteneğini azaltması sonucu ortaya çıkar. Aşırı terleme, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı ve kusma, vücudun tehlikeye karşı ilk alarmıdır. Yaşlılar, bebekler ve kronik hastalar en riskli gruptur. Isı çarpması ise vücut sıcaklığının aşırı yükselmesi ve terleme mekanizmasının başarısız olması sonucu ortaya çıkar. Yüksek hayati tehlike arz eder. Cilt kızarır, kurur ve terleme durur; bilinç kaybı, nöbet geçirme gibi ciddi belirtiler görülür. Risk grubunda bebeklerden yaşlılara kadar geniş bir kitle vardır." dedi.
ENFEKSİYON RİSKİNE DİKKAT
Damarlar ve kaslar, sinir sistemi ve kan pH'ının düzenlenmesinde hayati öneme sahip elektrolitler üzerindeki olumsuz etkiler oluşturuyor diyen Göral, "Yeterince su içilmemişse, damarlar genişler ve beyne giden kan akışı azalır, bayılma riski artar. Ayakta kalma veya otururken aniden kalkma durumunda bayılma riski yüksektir. Kas krampları veya spazmlar, elektrolit kaybının belirtileridir. Nemli ortamlarda mantar enfeksiyonu riskine dikkat edilmeli. Kişisel temizlik ve gıda hijyenine çok dikkat edilmeli. Ayrıca, nem ve ısı artışında mide daha asidik hale gelebilir." ifadelerini kullandı.
İŞTE YURT GENELİNDE METEOROLOJİK GÖRÜNÜM
Meteoroloji Genel Müdürlüğü olarak yapılan değerlendirmelere göre: Ülkemizin kuzeydoğu kesimlerinin parçalı yer yer çok bulutlu, Artvin çevreleri ile Trabzon ve Rize'nin iç ve yüksek kesimlerinin yerel sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı, diğer yerlerin az bulutlu ve açık geçeceği tahmin ediliyor. Rüzgârın; Marmara'nın güneybatısı, Doğu Anadolu'nun güneydoğusu ile Güneydoğu Anadolu'nun doğusunda kuzey yönlerden kuvvetli olarak (40-60 km/saat) esmesi bekleniyor.
BÖLGELERİMİZDE HAVA
MARMARA
Az bulutlu ve açık geçeceği tahmin ediliyor. Rüzgarın; bölgenin güneybatı kesimlerinde kuzey yönlerden kuvvetli olarak (40-60 km/saat) esmesi bekleniyor.
EDİRNE °C, 38°C
Az bulutlu ve açık
İSTANBUL °C, 33°C
Az bulutlu ve açık
KIRKLARELİ °C, 35°C
Az bulutlu ve açık
KOCAELİ °C, 33°C
Az bulutlu ve açık
EGE
Az bulutlu ve açık geçeceği tahmin ediliyor. Rüzgarın; Kuzey Ege kıyılarında kuzey yönlerden kuvvetli olarak (40-60 km/saat) esmesi bekleniyor.
A.KARAHİSAR °C, 30°C
Az bulutlu ve açık
DENİZLİ °C, 39°C
Az bulutlu ve açık
İZMİR °C, 38°C
Az bulutlu ve açık
MANİSA °C, 40°C
Az bulutlu ve açık
AKDENİZ
Az bulutlu ve açık geçeceği tahmin ediliyor.
ADANA °C, 41°C
Az bulutlu ve açık
ANTALYA °C, 38°C
Az bulutlu ve açık
HATAY °C, 37°C
Az bulutlu ve açık
ISPARTA °C, 33°C
Az bulutlu ve açık
İÇ ANADOLU
Az bulutlu ve açık, bölgenin kuzeydoğu kesimlerinin parçalı bulutlu geçeceği tahmin ediliyor. Rüzgarın; bölgenin doğu kesimlerinde kuzey yönlerden kuvvetli olarak (40-60 km/saat) esmesi bekleniyor.
ANKARA °C, 31°C
Az bulutlu ve açık
ÇANKIRI °C, 33°C
Az bulutlu ve açık
ESKİŞEHİR °C, 33°C
Az bulutlu ve açık
SİVAS °C, 29°C
Parçalı bulutlu
BATI KARADENİZ
Az bulutlu ve açık geçeceği tahmin ediliyor.
BOLU °C, 31°C
Az bulutlu ve açık
DÜZCE °C, 34°C
Az bulutlu ve açık
SİNOP °C, 29°C
Az bulutlu ve açık
ZONGULDAK °C, 31°C
Az bulutlu ve açık
ORTA ve DOĞU KARADENİZ
Parçalı ve çok bulutlu, Artvin çevreleri ile Trabzon ve Rize'nin iç ve yüksek kesimlerinin yerel aralıklı sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği tahmin ediliyor.
AMASYA °C, 32°C
Parçalı bulutlu
ARTVİN °C, 27°C
Parçalı ve çok bulutlu, sabah saatlerinde yerel aralıklı sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
SAMSUN °C, 31°C
Parçalı bulutlu
TRABZON °C, 29°C
Parçalı ve çok bulutlu, öğle saatlerinde iç ve yüksek kesimleri yerel aralıklı sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlı
DOĞU ANADOLU
Az bulutlu ve açık, bölgenin doğu kesimlerinin parçalı yer yer çok bulutlu geçeceği tahmin ediliyor. Rüzgarın; bölgenin batı kesimlerinde kuzey yönlerden kuvvetli olarak (40-60 km/saat) esmesi bekleniyor.
ERZURUM °C, 25°C
Parçalı yer yer çok bulutlu
KARS °C, 25°C
Parçalı yer yer çok bulutlu
MALATYA °C, 34°C
Az bulutlu ve açık
VAN °C, 29°C
Az bulutlu ve açık
GÜNEYDOĞU ANADOLU
Az bulutlu ve açık geçeceği tahmin ediliyor.
DİYARBAKIR °C, 39°C
Az bulutlu ve açık
GAZİANTEP °C, 38°C
Az bulutlu ve açık
SİİRT °C, 37°C
Az bulutlu ve açık
ŞANLIURFA °C, 39°C
Az bulutlu ve açık