■ Annem, ölen babam üzerinden ölüm aylığı alıyor. Annemin işe girerek sigortalı olarak çalışması durumunda ya da kendi çalışmasından dolayı emekli olması durumunda babamdan aldığı aylık kesilir mi?
Ölüm aylığı alan eşlerin aylığı iki durumda kesilir.
Birincisi ölüm aylığı alırken evlenmeleri, ikincisi ise vefat etmeleri halinde aylıktan düşerler. İşe girip çalışmaları veya emekli olmaları halinde eşlerden alınan aylık kesilmez, sadece aldıkları oran düşer.
Örneğin; annenizin eşinden aldığı aylıkta başka bir çocuğu yoksa yani aylıkta tekse maaşın yüzde 75'i oranında aylık almaktadır. İşe girmesi halinde bu oran yüzde 50'ye düşecektir. Eğer bir çocuğu varsa aldığı aylık yine yüzde 50'dir ve işe girmesinde herhangi bir düşüm yaşamayacaktır.
■ 1983 doğumluyum. Sigorta girişim 17.03.2005, ayrıca 1996'da çıraklık okulundan girişim var, etkisi olur mu? Ne zaman emekli olurum?
1996 yılındaki çıraklık okulundan aldığınız girişin emekliliğinize faydası olmaz. Yine bu süreleri borçlanma gibi bir durum şu anda söz konusu değildir.
Ancak aynı sigorta sicil numarasını ömür boyu kullanabilirsiniz.
Ayrıca bayanlarda doğum borçlanması yapacaklar için aranan ve birinci şart olan doğumdan önce tescili yapılmış olmak şartının oluşmasında işe yaramaktadır.
Yani stajyerlikten dolayı girişi yapılmış olan bayanlar bu girişten sonra doğum yapmışlarsa doğum borçlanması hakları bulunmaktadır. Siz 2005 yılındaki girişinizden dolayı 60 yaş ve 7000 prim günden tam emeklilik, en az 4500 prim gün, 25 yıl ve 60 yaştan kısmi emeklilik şartlarına tabisiniz.
■ İşçi olarak çalışan birisinin aynı anda ikinci bir işte çalışması İş Kanunu bakımından bir engel doğurur mu? İkinci işte çalışmak yasak mı?
Adıma iki yerden sigorta primi yatsa sakıncası var mı?
İş sözleşmesinde başka bir işte çalışma yasağı yoksa veya işveren işçinin başka bir işte çalışmasına izin vermiş ise işçi başka bir işte de çalışabilir.
Adınıza iki yerden prim yatmasında SGK açısından sakınca yok. Ancak işverenin ikinci işinizi yapmanıza izin vermesi gerekir. Böyle bir izni yoksa işveren bunu öğrendikten itibaren 6 iş günü içinde işçinin iş sözleşmesini tazminatsız olarak sona erdirebilir. Yasal olarak ikinci işte çalışmanın ya da iki yerden prim yatmasının sakıncası yok ama işverenin izni şarttır.
HİSSE DEVRİ YAPANLAR DİKKAT
■ Üç ortaklı bir limited şirketin büyük hissedarıyım. Ortaklarımızdan biri kendi hisselerini kardeşine devredecek ve aynı gün bu devir hakkında ortaklar kurulunda karar alınacak. Yeni ortağımızın sigortalılığı için SGK'ya biz mi bildirim yapacağız, yoksa vergi dairesinden mi bildirim yapılacak?
5510 sayılı Kanun'a göre limited şirket ortaklarının sigortalılığı, şirketin ticaret sicil memurluklarınca tescil edildiği tarihten itibaren başlatılır ve ticaret sicil memurluklarınca tescil edildikleri tarihten itibaren 15 gün içinde SGK'ya bildirilir.
Burada bildirim yükümlülüğü ticaret sicil memurluğuna aittir. Ancak, limited şirket ortaklarından hisse devri alan yeni ortakların sigortalılıkları, ortaklar kurulunca devrin yapılmasına karar verildiği tarihte başlar ve bu tarihin, ortaklar kurulu kararının, hisse devrine ilişkin tanzim edilen noter devir sözleşmesinin, devrin yapıldığının işlendiği pay defterinin birer sureti veya devir ticaret sicil memurluğunca tescil edilmiş ise ticaret sicil gazetesinde ilan edildiği nüshasının ibraz edilmesi kaydıyla şirket yetkililerince ortaklar kurulu karar tarihinden itibaren 15 gün içerisinde kuruma bildirilmesi gerekir. Bu açıklamalar ışığında; limited şirketinize, mevcut ortaklardan birinin hissesinin bir başkasına devredilmesi yoluyla yeni bir ortak alındığı için, bu yeni ortağın şirket yetkilileri tarafından SGK'ya bildirilmesi gerekmektedir. Burada bildirim yükümlülüğü vergi dairelerine veya ticaret sicil memurluklarında değil, şirket yetkililerindedir. Ayrıca, devir hakkında ortaklar kurulunda karar alınacağına göre, bu tarihten itibaren 15 gün içinde SGK'ya bildirim yapmanız halinde herhangi bir idari para cezası ile karşılaşmanız söz konusu olmayacaktır.
