■ İşsizlik ödeneği alırken işe girdiğim takdirde kalan işsizlik ödeneğim yanar mı?
İşsizlik ödeneği alırken çalışmaya başlayanların (bir gün dahi olsa) işe girdiği tarihi takip eden günden başlayarak 15 gün içinde Türkiye İş Kurumu'na bilgi vermeleri gerekmektedir. İşsizlik ödeneği almakta iken işe giren ve bunu 15 gün içinde bildirenlerin ödenekleri 'yeni işe başlama' nedeniyle kesilir ve yeni bir işsizlik ödeneğine hak kazanamayacak şekilde işlerini kaybetmeleri halinde kalan işsizlik ödenekleri, başvurdukları tarih itibariyle yeniden başlatılır. İşsizlik ödeneği alırken bir veya birden fazla işverene bağlı olarak ücret karşılığı veya kendi nam veya hesabına çalışılması ve yapılan bu çalışmanın, başladığı tarihi izleyen günden itibaren 15 günden daha sonra tespit edilmesi halleri gelir getirici bir işte çalışma olarak değerlendirilmekte. 'Gelir getirici işte çalışıyor olma' nedeni ile kesilen işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamakta. Hak kaybına uğramamak için işe girmeniz halinde durumu muhakkak bildirin.
■ Bir fabrikada iki yıldır çalışıyorum. Maaşım asgari ücretten çok daha yüksek ancak asgari ücretten gösteriliyor, üstü elden zarfla elden veriliyor.
İşverenin bu şekilde bir uygulamaya gitmesi, işçiye iş akdini feshetme hakkı veriyor mu?
İş Kanunu'na göre, işveren işçinin ücretini kanun ve sözleşme hükümlerine göre hesap edip ödemezse işçi iş sözleşmesini bildirimsiz olarak fesh edebilir ve işverenden tazminat talep edebilir. Ayrıca işveren vergi ve sigorta primi kaybına sebebiyet verdiği için de devlet tarafından cezalandırılır. Bunun için size elden ücret ödendiğini ispatlamanız gerekir.
Bunu ispatlayamazsanız iş sözleşmenizi feshedip tazminatınızı alamazsınız.
■ İş yerinde sigortamı hemen göstermediler. Epey bir süre sigortasız çalıştım.
Tabii ihtiyaçtan dolayı ses çıkartmadım. Aradan 9 ay geçtikten sonra sigortam başlatıldı. Şimdi işten ayrılsam o sigortasız geçen günlerin tazminatını da alabilir miyim? İş sözleşmenizin kıdem tazminatı almanızı gerektirecek sebeplerden biri ile sona ermesi halinde kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz. Tazminatınız hesaplanırken sigortalı çalışmış olduğunuz süreler dikkate alınır. Sizin de sigortanız 9 ay sonradan yapıldıysa bu tarihten sonraki sürelerin tazminatını alabilirsiniz. Ancak önce arabulucuya, sonuç alınamazsa iş mahkemesine hizmet tespit davası açıp kazanmanız durumunda işe girişiniz geriye çekilecek ve hem sigortasız çalışmış olduğunuz sürenin sigorta sürelerini hem de tazminat süresini kazanmış olacaksınız.
Aksi durumda sigortasız geçen sürelerin tazminatını alamazsınız.
