■ İşyerinde mesaiye kaldığımızda mesai ücretlerimizi zamanında alamıyoruz. Mesaiye kalmayınca işten çıkartılmakla tehdit ediliyoruz. Fazla mesai yapmak zorunda mıyız? Bu konuda ne yapmamız gerekiyor? Ahmet Y.
İş Kanunu'na göre, işçinin yazılı onayı olmadan işveren işçiye fazla mesai yaptıramaz.
Fazla mesai onayı her yıl için ayrı alınır. İşçi onay vermişse o yıl için fazla çalışma yapmak zorundadır. Fazla çalışma yıllık 270 saatten fazla olamaz. Yine İş Kanunu'na göre, ücretlerin ve fazla çalışma ücretlerinin en geç ayda bir ödenmesi zorunludur. Ücretleriniz zamanında ödenmiyor ise Çalışma Bakanlığı'na bununla ilgili şikayette bulunabilirsiniz ya da iş sözleşmenizi haklı nedenle fesh ederek kıdem tazminatı alabilirsiniz.
■ İşyerimizde çalışan işçilerimizin bir kısmı çok sık sigara molası veriyor. Kendilerine firma ilkeleri açısından sigarayı bırakmalarını söylüyoruz ancak birkaçı bırakmadı. Bu çalışanları tazminatsız işten çıkartırsak ilerde mahkemeye vererek hak kazanma şansları var mıdır? Hacer A.
İş Kanunu'na göre; sigara içtiği için işçiyi tazminatsız işten çıkartamazsınız. Ancak sigara içme molaları belirleyip bu süreler içinde sigara içmesini sağlayabilirsiniz. Önceden belirlenmiş molaların dışında sık sık sigara içmeye gidiyorsa bununla ilgili olarak kendisini yazılı olarak uyarabilirsiniz.
Bu uyarılara rağmen bu alışkanlığını terk etmeme konusunda ısrarlı davranmaya devam ederse işverenin emir ve talimatlarına uymama nedeniyle iş sözleşmesini fesh edebilirsiniz.
■ 1979 doğumluyum. 07.07.1995 girişliyim. 2500 günüm var. Ne zaman emekli olurum? R.A.
İşe başlangıcınıza göre 25 yıl, 55 yaş ve 5750 prim gün şartlarına tabisiniz. 55 yaşınızın dolacağı 07.07.2034 tarihine kadar 5750 günü tamamlayıp emekli olursunuz.