■ Bir firmada yeni işe başladım. İşverenim beni önce deneyeceğini ve memnun kalırlarsa işe devam edebileceğimi söyledi. Beni ne kadar süre deneyebilir? N.U.
İş kanununa göre iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir.
Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir.
İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.
■ Bir giyim mağazasında satış elemanı olarak çalışmaktayım. Mağazada tek tip elbise giymek zorunda bırakılıyoruz.
İşverenin bu şekilde dayatma yapması doğru mudur? Giyeceğimiz kıyafetin ücretini de kendimiz ödemek zorunda mıyız? H.Şen İş kanununa göre işçinin işverenin emir ve talimatlarına uyma borcu bulunmaktadır. İşyerinin özelliğinden dolayı belli bir kıyafet giyme zorunluluğu kuralı varsa buna herkes uymak zorundadır.
Bu dayatma olarak kabul edilmez. Ancak kıyafeti işveren verir bunun ücretini ödemek zorunda değilsiniz.
■ Yıllık iznimizi hesaplarken cumartesi gününü çalışma yapmadığımız için hesaba katacak mıyız? H.K.
İş Kanunun 63. maddesinde özetle; "Genel çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir." Şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Haftalık 45 saatlik çalışma süresi haftada 5 gün yahut 6 gün çalışmak sureti ile tamamlanabilir. Haftanın 5 günü çalışılan işyerinde Cumartesi gününün çalışma gününden sayılmaması mümkün değildir. Yargıtay kararları ışığında hafta tatili sadece Pazar günüdür.
Bu sebeple, haftanın 5 günü çalışılan işyerlerinde de Cumartesi çalışma gününden sayılmakta ve yıllık ücretli izinde çalışma günü olmaktadır.