■ Kendime ait konfeksiyon mağazası var, ithal ürünler için çalışıyoruz. İşyerinde aldığım işçiye yaptığımız protokolde sigara içme yasağı ile ilgili özel madde koyduk. Ancak bazı işçiler işe girerken bu şartı imzalayıp işe başladılar. Daha sonra gizli gizli stres ve aile sorunlarını bahane ederek sigara içmeye başladılar. Biz bu işçileri tazminatsız işten atabilir miyiz? Aynı zamanda konfeksiyonda sigara iş güvenliği için risk taşıyor. M.Y.
Bir işyerinde sigara içme yasağı uygulanıyorsa ve işçinin yasağın söz konusu olduğu bölgelerde sigara içtiği tespit edilmişse, tazminatsız olarak işten çıkarılabilir. Yargıtay bu konuda çoğu kez işçileri haksız bulmuştur. İşçiye getirilecek sigara içme yasağının hukuki bir değer taşıyabilmesi için mevzuat, toplu iş sözleşmesi ya da iş sözleşmesi ile konulmuş olması gerekir.
Bunlar dışında, işverenin yönetim hakkına dayanarak tek taraflı bir irade ile sigara içme yasağı koyabilmesi olanağının varlığı tartışılabilir.
Bununla birlikte, özellikle yangın tehlikesinin bulunduğu işyerlerinde, can ve mal güvenliği yönünden, işverenin sigara içmeyi yasaklaması mümkün sayılmalıdır.
■ Ali Bey, ben özel sektörde çalışan bir işçiyim. Bazen günlük izin almak zorunda kalıyoruz ama işverenimiz her zaman izin vermiyor. Biz de bu nedenle mağdur oluyoruz. İşçinin mazeret izni yok mu? K.A.
Sayın Okurum, işçilerin mazeret izinleri şunlardır; İşçinin evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin, İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin hakları bulunmaktadır. Bunun dışında belirttiğiniz şekilde işi olana mazeret izni olarak başka uygulama bulunmamakta.
■ Ali bey; halen şu anda işsizlik ödeneği alıyorum, 4 ay daha alacağım. Askerliğim yaklaştı. Askere gitmem gerekiyor, bu durumda askerde iken işsizlik ödeneğime devam edebilir miyim? N.O.
Muvazzaf askerlik nedeniyle işyerinden ayrılmanız durumunda işsizlik ödeneğine hak kazanamazsınız. Ancak işten işsizlik ödeneğine hak kazanacak biçimde işten ayrılmanızın akabinde işsizlik ödeneği başlayacak iken muvazzaf askerliğe başlamanız halinde işsizlik ödeneğini askerlik süresince almamanız gerekiyor.
Askerlik görevi sonunda ise 30 gün içinde başvurmanız durumunda alamadığınız işsizlik ödeneklerini ay be ay almaya başlayabilirsiniz.