■ Ölen babamdan maaş almaktayken evlendim ve tarafıma evlenme yardımı olarak toplu para verildi. Daha sonra boşandım ve babamın maaşını almaya devam ediyorum. Şimdi yeniden evleneceğim. Acaba tekrar evlenme yardımı ödemesi alabilir miyim? B.A.
Sizin evlenme yardımı diye tabir ettiğiniz ödeme, kanunda çeyiz yardımı diye geçmektedir. Çeyiz yardımı, yetim maaşı almakta iken evlenen kız çocuklarına bir defaya mahsus olmak üzere verilen ödemedir. Siz ilk evlendiğinizde çeyiz yardımı aldığınızdan, tarafınıza ikinci kez çeyiz yardımı yapılmaz.
■ Özel sektör çalışanıyım. Çalışma saatlerimiz çok uzun. Günde 12-13 saat çalışıyoruz. Biz çalışma saatlerini günde 8 saat biliyoruz. Sizce de çok uzun değil mi? A.KAŞ 4857 sayılı İş Kanunu'nun 63'üncü maddesi uyarınca, genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir ve toplu iş sözleşmesi veya işçi işveren arasındaki anlaşma ile aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Bu şekilde genel uygulamaya göre, hafta içi günlük 8 saat, hafta sonu da Cumartesi günü 5 saat çalışmayla 45 saatlik haftalık çalışma süresi tamamlanır. Bu 45 saati aşan çalışmalar ise fazla çalışmaya (fazla mesaiye) girer ve her bir saatlik fazla çalışma için işçiye, saat başına düşen normal ücretinin yüzde 50 fazlasının yani 1.5 katının ödenmesi gerekir.
■ Ben özel bir şirkette yaklaşık 10 yıldır çalışıyorum. Her yıl yıllık iznimin hepsini kullandırmıyorlar. İzinlerim her yıl birike birike şu an itibariyle 150 gün oldu. Bu bana haklı fesih hakkı verir mi? Çünkü yıllık izin kullanamadığım bir yerde çalışmak istemiyorum. S.KILIÇ
İşçinin hak kazanmış olduğu haklarını işverenin kullandımaması çalışma hukukuna aykırıdır. Şöyle ki; Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 2001/17459 esas numaralı kararında;
"Hak kazandığı izni çalışmakta iken işverenden isteyen işçi kendisine böyle bir iznin kullandırılmayacağı açık ve kesin şekilde ifade edildiği takdirde İş Kanunu'nda tanınmış olan haklarını kullanabilir" denilmektedir. Bu nedenle sizin içinde bulunduğunuz durum da buna örnek teşkil etmektedir. Bu da size sözleşmenizi haklı bir nedenle feshetme yetkisi veriyor demektedir.
