İŞ YERİNDE psikolojik taciz (mobbing); çalışanlara, diğer çalışanlar veya işverenler tarafından sistematik biçimde uygulanan, tekrarlanan her türlü kötü muamele, tehdit, şiddet, aşağılama gibi davranışlar olarak ifade edilmiştir.
Psikolojik tacizin en bariz örnekleri, kendini göstermeyi engellemek, sözünü kesmek, yüksek sesle azarlamak, sürekli eleştiri, çalışan iş ortamında yokmuş gibi davranmak, iletişimin kesilmesi, fikirlerine itibar edilmemesi, asılsız söylenti, hoş olmayan imalar, nitelikli iş verilmemesi, anlamsız işler verilip sürekli yer değiştirilmesi, ağır işler verilmesi ve fiziksel şiddet tehdidi sayılabilir. Önceleri özel bir düzenleme olmamasına rağmen, çalışanların maruz kaldıkları psikolojik taciz, hizmet sözleşmesinin taraflara yükledikleri borçlar ve ödevler kapsamında değerlendirilmiştir. Buna göre, psikolojik taciz eylemi, işverenin işçiyi koruma (gözetme) ve eşit davranma borçlarına aykırılık oluşturmaktadır. İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve iş yerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.
İş yerinde psikolojik tacize uğradığını iddia eden işçinin İş Kanunu hükümleri uyarınca derhal fesih hakkı olmakla birlikte işçi ayrıca işvereni aleyhine genel hükümler çerçevesinde tazminat talebinde de bulunabilir.
YASAYA AYKIRI SÖZLEŞME GEÇERLİ DEĞİLDİR
Yeni işe giriyorum. Sözleşmede "Ayrıca fazla çalışma ücreti ödenmeyecektir" deniliyor. Ayrılmam halinde tazminat ödenmeyeceği yönünde de hüküm var. Böyle bir hüküm konulabilir mi?
Kanuna aykırı hükümler içeren sözleşmelerin bu hükümleri geçerli değildir.
Sözleşmeye "fazla çalışma ücreti ödenmeyecektir, tazminat ödenmeyecektir" şeklinde hükümler konulması halinde yasaya aykırı olması nedeniyle geçerli olmayacaktır.
SSK'LI OLMAK İÇİN FİİLEN ÇALIŞMAK GEREKİR
Kendi iş yerimden Bağ-Kur'luyum. SSK'ya geçmek istiyorum. Kendi iş yerimden sigortaya geçebilir miyim? Sinan Bağ-Kur sigortalılık şartlarını taşırken SSK'lı çalışmanızda herhangi bir sakınca yok. Yani Bağ- Kur'luyken SSK primi ödeyebilirsiniz. Ancak, SSK primini kendi iş yeriniz üzerinden gösteremezsiniz.
Kimse kendine ait iş yerinde SSK kapsamında çalışıyor gösterilemez. SSK'lı olabilmek için işveren ile iş akdi yapmak gerekir.
