■ Rahmetli babamdan dolayı ölüm aylığı alıyordum. Eylül 2022'de evlendim ve SGK bana çeyiz parası verdi. Ancak evliliğim yoluna gitmedi ve geçen ay eşimden boşandım. SGK'ya babamın aylığının yeniden bağlanması için başvurdum ancak evliliğimin üzerinden 2 yıl geçmesi gerektiğini söylediler. Ama boşandığım için yeniden hak sahibi olmuş olmuyor muyum?
5510 sayılı Kanun'un 37'nci maddesine göre evlenmeleri nedeniyle gelir ve aylıkları kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde, almakta oldukları gelir veya aylıklarının (ek ödeme hariç) iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir.
Evlenme ödeneği, hak sahibi kız çocuğunun son aylık tutarının 24 ile çarpılması suretiyle hesaplanır.
Evlenme ödeneği alan hak sahibinin gelir ve aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde yeniden hak sahibi olması halinde, bu süre içinde tekrar gelir ve aylık bağlanmaz ve bu gibi durumlarda kız çocuklarına bağlanacak ölüm gelir ve aylıklarının başlangıcı, iki yıllık sürenin dolduğu tarihi takip eden ay başı olur.
Bu açıklamalar çerçevesinde, evlenmeniz nedeniyle size 2 yıllık aylığınız, evlenme ödeneği adı altında peşin olarak ödenmiştir. Bu peşin ödeme nedeniyle, aylığınızın kesildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde boşanmış olmanız nedeniyle yeniden hak sahibi olsanız bile, 2 yıllık süre dolmadan yeniden ölüm aylığı bağlanmayacaktır.
Bu sürenin dolmasını beklemeniz gerektiğini söyleyelim.
■ Eşimin ve benim sigortalı olmamızdan dolayı her birimizden birinin hayatını kaybetmesi sonucunda emekli maaşını alma durumu var mıdır?
Eşlerin çalışıyor olması ya da kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alıyor olması eşten alınan ölüm aylığına engel değil. Yani anne veya babadan alınan yetim aylığı gibi görülmemelidir. Eşlerden birinin vefatından dolayı diğer eşin ölüm aylığı almaması için ya ölüm aylığı alan eşin de vefat etmesi ya da başka biri ile evlenmesi gerekir. Bunun dışında aylık alan diğer eşin çalışması başka bir deyişle gelirinin olması eşten alınan ölüm aylığına engel değil.
■ Geçen yıl SGK 'dan malulen emekli oldum. Ancak ekonomik sıkıntılar nedeniyle, sağlığımın elverdiği bir işte yeniden çalışmak istiyorum. Çalışmaya başlarsam SGK maluliyet aylığımı keser mi, keserse işten ayrıldıktan sonra yeniden malulen emekli olma hakkım var mı? S.Y.
5510 sayılı Kanun'a göre malûllük aylığı almakta iken bir işyerinde sigortalı olarak çalışmaya başlayanların malûllük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir ve çalıştıkları süre boyunca bunlar için kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait prim alınır. İşten ayrılarak yeniden malûllük aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere; kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına esas malûllüğünün devam ettiği anlaşılmak kaydıyla yeniden malûllük aylığı bağlanır.