■ Annem, geçen yıl babamdan boşanarak rahmetli dedemden dolayı ölüm aylığı almaya başladı. Ancak bir süre önce babamla tekrar barıştılar ve birlikte yaşamaya başladılar. Annem, aylığım kesilmesin diye babamla yeniden nikah yapmak istemiyor. Bu şekilde yaşamaları annemin aylık almasına engel değil mi? İsmi Saklı
Kanuna göre eşinden boşanan kız çocuklarına anne veya babalarının hak sahibi olarak SGK 'dan ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Bu aylık, kız çocuklarının boşanmadan sonra mağdur olmalarını önlemek amacıyla verilmektedir. Kız çocuğunun aylığı, yeniden evlenmesi veya sigortalı bir işte çalışmaya başlaması halinde kesilmektedir. Diğer taraftan, Kanun'un 56. maddesine göre "Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar Kurumca geri alınır." Bu hükme istinaden, ölen babasından aylık almakta olan kız çocuklarının boşandığı kişi ile fiilen birlikte yaşadığının kurumun denetim elemanlarınca tespit edilmesi halinde, bağlanan aylık kesileceği gibi, bugüne kadar ödenmiş olan aylıkların da faizi ile birlikte geri alınması gerekecektir. Hayatın olağan akışı içinde, boşanan ve fiilen ayrı yaşamaya başlayan kişilerin belli bir süre sonra yeniden bir araya gelmeleri, hatta yeniden evlenmeleri mümkündür. Bu durumda, kız çocuğu yeniden evlendiğinde aylığı kesilir, ancak yeniden evlenmeden önce birlikte yaşadıkları dönemlere ait aylıklarının kurumca geri isteneceğine dikkat etmek gerekir. Bu nedenle, boşandığı kişi ile yeniden fiilen birlikte yaşamaya başlayan kız çocuklarının, bu tarihten itibaren kuruma başvurarak aylıklarının kesilmesini istemeleri kendi yararlarına olacaktır.
■ Özel sektör çalışanıyım. Çalışma saatlerimiz çok uzun. Günde 12-13 saat çalışıyoruz. Biz çalışma saatlerini günde 8 saat biliyoruz. Sizce de çok uzun değil mi? S.M.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 63'üncü maddesi uyarınca, genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir ve toplu iş sözleşmesi veya işçi işveren arasındaki anlaşma ile aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Bu şekilde genel uygulamaya göre, hafta içi günlük 8 saat, hafta sonu da Cumartesi günü 5 saat çalışmayla 45 saatlik haftalık çalışma süresi tamamlanır. Bu 45 saati aşan çalışmalar ise fazla çalışmaya (fazla mesaiye) girer ve her bir saatlik fazla çalışma için işçiye, saat başına düşen normal ücretinin yüzde 50 fazlasının yani 1.5 katının ödenmesi gerekir.
■ Fabrikamızda çalışan işçimiz bazı hafta sonu tatil dönüşünden sonra işe başlamayıp birkaç gün sonra işe geliyor. Bunu birkaç kez yaptı. Mazeret gösterse de biz bunlara inanmıyoruz. Bu yüzden tazminat ödemeden işten çıkartmak istiyoruz. Ne yapmamız lazım? B.K.
İş Kanunu'na göre işçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi durumunda işveren işçiyi tazminat ödemeden işten çıkartır.
İşverenin durumu tespit ederek belgelendirmesi gerekir. Sonra işçinin savunmasını alması gerekir. Haklı bir sebebi yoksa iş sözleşmesini feshedebilir.
