■ Çalıştığım işyerinden ayrıldım ve bir süre dinlenmek istediğim için yeni bir iş arayışım yok. Ancak bu süreçte sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilecek miyim? F.Y.
Sayın Okurum, bir hizmet akdi ile çalışanları ifade eden 4 (a) sigortalılarının sağlık sigortası yardımlarından yararlanma haklarını "sigortalılığın devamı süresince" ve "sigortalılığın sona ermesinden sonra" olmak üzere iki başlıkta ele almak gerekir. Kendi isteğiniz ile çalıştığınız işyerinden ayrıldığınız anlaşılmakta.
■ İşten ayrılanlar 10 gün süreyle GSS 'den yararlanabilir!
5510 sayılı Kanunun 67. maddesine göre, bir hizmet akdi ile çalışanlar, sigortalıklarının sona erdiği tarihten, yani işten ayrıldıkları tarihten itibaren 10 gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanmakta. Ayrıca bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 90 gün süreyle daha sağlık sigortası yardımlarından yararlanmaları mümkün. Bu hak yalnızca kendileri için geçerli olmayıp, bakmakla yükümlü oldukları kişiler için de geçerli.
■ Geriye Dönük bir yıl içinde 90 günlük prim gününüz varsa!
Sonuç olarak; işten ayrıldığınız tarihten itibaren, geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük prim gününüz olmasa bile 10 gün daha sağlık yardımlarından yararlanabilirsiniz, ancak geriye doğru bir yıl içinde toplam 90 gün sigortanız da varsa, kendiniz ve bakmakla yükümlü olduğunuz kişiler için ayrıca 90 gün daha sağlık yardımlarından yararlanma hakkınız bulunmaktadır.
■ Bir firmada süreli sözleşme karşılığı çalışıyorum. Sözleşmem bitmeden işverenin çıkarması ya da sözleşmem bittikten sonra işten ayrılmam durumunda işe iade veya tazminat gibi bir hak talebimiz olabilir mi? S.Y.
Sayın Okurum, iş kanununa göre işe iade hakkından yararlanmak için, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Belirli süreli iş sözleşmelerinde işe iade hakkı bulunmamaktadır. Dolayısı ile sizin işe iade hakkınız bulunmuyor.
Ancak belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığınızdan ve iş sözleşmeniz süresinden önce haklı bir nedene dayandırılmadan sona erdirilmiş yada erdirilecekse aradaki sürenin ücretini tazminat olarak işverenin ödemesi gerekmektedir.
