Aramızda hep konuşuruz, "Türkiye'de tatil günleri çok" diye. Hemen yazalım, kanunlarımızın belirlediği resmi tatilimiz 14.5 gün. Ama bu günler hep artar. Neden mi?
Bizde 'idari izin' diye bir uygulama vardır ve ne yapar eder 3-4 günlük bayramları 9 güne çıkartırız.
Tabii 'idari izin' meselesinin kamu çalışanları için geçerli olmasına rağmen, bu 'nimetten' bazen özel sektör çalışanları da yararlanıyor.
Toparlarsak cumartesi-pazar günleri izinli olan bir kamu çalışanı için yıllık tatil günü, idari izin ve ücretli izinlerle 120'ye yaklaşır.
Yani yılın 4 ayı (öğretmenlerde bu zaman daha da artar) tatilde geçiyor.
Özel sektör çalışanlarında ise bu kadar avantaj yok.
Bazen 9 günlük tatillerden yararlansalar da, resmi tatiller çok dikkate alınmaz.
Mesela 23 Nisan'da izin yapan bir garson var mıdır? Ya da 30 Ağustos geldi diye tatile çıkartılan market çalışanı?, AVM'lerdeki mağazalardaki görevliler?
1 Mayıs işçi bayramında bile çalışan işçiler görürüz. Yine de iyi niyetli düşünüp bir hesap yapalım. Haftada 1 gün izin yapan bir özel sektör ofis çalışanı hayal edelim. 52 + 14.5 + 20 (ücretli izin) dersek, yine 100'e yakın bir rakam buluruz. Kar tatillerini bu hesabın dışında tutuyorum.
Başka bir ülkede 'idari izin ile 9 gün tatil' var mıdır bilinmez ama bizden daha fazla resmi tatili olan ülkeler var. Slovenya (16 gün) ve Japonya (15 gün) bunlara örnek. Yine ücretli izin ortalamalarıyla resmi tatiller birleşince bizden daha fazla tatil günü olan ülkeler de var. Almanya, İrlanda, Bulgaristan, Yunanistan ve İtalya da bunlara örnek. Ama biz tatilleri 9 güne çıkarttığımızda, çoğunu geride bırakıveriyoruz.
Tatillerin kime faydası var onu da tartışalım. Aslında 9 günlük tatiller birçok sektörü canlandırıyor. Turizm, ulaştırma, gıda, eğlence gibi sektörler önemli ölçüde ekonomi oluşturuyor. Burada üretim ve sanayi açısından baktığınızda ise bir kayıp hesabı da yapılabilir. Canlanan sektörler açısından şu soruyu da sorabiliriz. Tatil 9 gün değil de 4 gün olsa bu canlılık yaşanmayacak mı?
Gelelim çalışma saatlerine. Tatil konusunda şanslı olan Türkiye, çalışma saati bakımından Avrupa ülkelerine göre üst sıralarda. Yani yıllık tatil süremiz çok ama haftalık çalışma saatimiz de fazla. Bizde resmi olarak haftalık çalışma saati 45 saattir. Bunun üzerinde yapılan çalışmalar için mesai parası hakkı doğar.
Haftalık çalışma saati bakımından en şanslı millet Hollandalılar. Orada haftada 29 saat çalışılıyor. Bu süre Danimarka'da 33, İrlanda'da 34. Sanayi ülkesi Almanya'da ise 35 saat. Alman işçilerin ortalama yıllık geliri 40 bin dolar. İtalyanlar ise haftada 36 saat çalışıp, yılda 34 bin dolar kazanıyor. İsveçliler 36 saat çalışırken, Belçikalılar 35 saat çalışıyor ve yıllık işçi kazancı ortalama 44 bin dolar. Manzara böyle. Bayramınız mübarek olsun. İyi tatiller...