■ 4 aydır bir firmada çalışıyorum. İşveren sigortamı ödememiş. Ne yapmalıyım? (ismi saklı)
İşyerinde çalışacak işçilerin işe başlamadan 1 gün önce Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilmesi gerekmektedir.
Sigortasız işçi çalıştırılmaz. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu'na CİMER ya da ALO 170 aracılığıyla müracaat etmeniz gerekir. SGK denetmenleri işyerinde inceleme yaparak tescilinizi yapacaktır. Bunun için işyerinde bulunmanız gerekir. Eğer artık işyerinde çalışmak istemiyorsanız hizmet tespit davası açarak sigortasız çalışmış olduğunuz dönem için sigorta tescilinizin yapılmasını talep edebilirsiniz.
■ Aynı işyerinde 13 yılımı doldurdum, kaç gün yıllık izin hakkım var? Ayrıca emekli olup ayrılırsam ne kadar para alırım? Tazminattan kesinti olur mu? Musa AKAR
Hizmeti 13 yıl olan bir işçiye İş Kanunu'na göre 20 gün izin verilir. İş Kanunu'na göre emeklilik nedeniyle iş sözleşmesi sona eren işçiye işverenlikçe kıdem tazminatı ödenir.
İhbar tazminatı iş sözleşmesinin bildirim sürelerine uyulmaması halinde ödenecek bir tazminattır. Bunun dışında kullandırılmayan yıllık izinler ve ödenmeyen ücretler varsa, bunların da ödenmesi gerekir. Aynı işyerinde 13 yıl çalışmış iseniz son brüt ücretiniz üzerinden 13 aylık ücretiniz tutarında kıdem tazminatına hak kazanırsınız.
Tazminattan sadece damga vergisi kesilir.
■ Tamamlayıcı emeklilik sistemi ile ilgili 'İhtiyaç olduğunda para çekilecek' deniliyor. Bu nasıl olacak? Sait KURU
60 yaşını doldurmamış katılımcılara; ilk konut edinimi, evlilik (bir kereye mahsus), ağır hastalık, işsiz kalınması (bir defaya mahsus) (sözleşmenin nasıl sona erdiği önemli değil) sebeplerinden her biri için başvuru tarihi itibarıyla bireysel tamamlayıcı emeklilik sistemi hesabında bulunan birikim tutarının yüzde 10'unu geçmemek üzere talebi halinde defaten ödeme yapılabilecek. Çoklu yararlanım halinde kısmi çıkış ödeme oranlarının toplamı yüzde 20'yi geçemeyecek.