Karadeniz'de bulunan doğalgaz Türk mühendislerinin milli teknolojinin ve 2017'deki zihniyet değişikliğinin sonucu oldu. 'Çıkartması pahalı' diye keşfi küçümsemeye kalkan koroya da cevap uzmanlardan geldi: Milli teknoloji 15 kat ucuza mal etti.
Türkiye Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın önceki gün müjdesini verdiği başlangıç keşfi olarak 320 milyar metreküplük doğalgaz rezervinin heyecanını yaşamaya devam ediyor. Küresel enerji piyasasında oyunun yeniden kurulmasına sağlayacak ve yeni eksenin Türkiye olacağı bu dev başarının arkasında aslında üç önemli nokta öne çıkıyor.
-2017 yılında Berat Albayrak'ın Enerji Bakanlığı dönemindeki zihniyet değişikliği ve ortaya konulan irade…
-Türk mühendislerinin gücü…
-Milli teknoloji…
Nisan 2017 tarihinde Berat Albayrak'ın Milli Enerji ve Maden Politikası'nı açıklamasıyla birlikte bu günkü başarının temelleri de atılmış oldu.
Bakan Albayrak, 9 Temmuz 2017'de gerçekleştirilen Dünya Petro Kongresi'nde ise dünyaya şu mesajı verdi: "Arama ve üretim faaliyetleri ekseninde denizlerimizde petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerine odaklanmış durumdayız. Akdeniz havzasındaki sismik araştırmalarımız yoğun biçimde devam ediyor. Karadeniz bölgesinde bu anlamda aynı yoğunlukta eğilmeye devam ediyoruz." Yine temmuz ayında gerçekleştirilen Akademisyenlerle İstişare Toplantısı'nda Albayrak, "Envanterimizde oluşan bu iki geminin yanında son çeyrekte Türkiye'nin müzakereleri bitti, satın alma süreçlerinden sona geldi. İnşallah bu yılın son çeyreğinde envanterimize alacağımız kendi sondaj gemimizle, kendi mühendislerimizle, artık sondaj faaliyetlerini Türkiye olarak kendimiz yapacağız" demişti.
Zihniyet değişikliği ile Türkiye yerli kaynakların kullanılması adımını atmıştı. "Ararsan bulursun" mottosuyla Akdeniz ve Karadeniz'de petrol ve doğalgaz aramalarına başlandı. Türkiye'nin yenilenebilir enerji üretimini artırmak için Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) projeleri devreye sokuldu. Nükleer enerji santralleri ete kemiğe büründü. Yeni gaz ve petrol boru hatları yatırımları yapıldı.
Çalışmalar hızla devam ederken ikinci adım da atılıyordu. Bu milli hamle milli personelle ve milli teknolojiyle yapılacaktı.
MÜHENDİSLERİMİZ ÜLKEYE GELDİ
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nda (TPAO) kadrolarda değişiklik başlatıldı. Dünyanın her yerinden Türk mühendisler Türkiye'ye davet edilerek bu vizyonun birer parçası haline getirildi. TPAO'daki kadro değişikliği Bakan Albayrak'ın çizdiği vizyona uygun olarak gerçekleşti.
Bakan Albayrak'ın Enerji Bakanlığı döneminde müsteşar yardımcısı olarak ekibine dahil ettiği Alparslan Bayraktar, değişimde görev alan önemli isimlerden biri oldu. TPAO'nun başına savunma sanayisinde uzun yıllar görev yapmış Melih Han Bilgin getirildi. 2018'de Berat Albayrak'tan görevi devralan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile Bakan Yardımcılığı'na getirilen Alparslan Bayraktar, Milli Enerji ve Maden Politikası'nı kararlılıkla takip etti.
TEKNOLOJİ DE MİLLİLEŞTİ
Çizilen vizyon yabancılarla değil yerli ve milli kaynaklarla yapılmalıydı. Bu yüzden tüm teknoloji de millileştirilerek daha önce Exxon Mobil, Madison Oil, Chevron gibi birçok uluslararası şirketle ruhsatlandırılan bloklarda arama faaliyetleri yürüten TPAO'nun yola milli gemilerle devam etmesini sağladı.
Barbaros Hayrettin Paşa, Fatih, Yavuz, Kanuni ve Oruç Reis gemileriyle aramalara başlandı. Karadeniz'de keşfi gerçekleştiren Fatih Sondaj Gemisi 2017'de TPAO envanterine kazandırılmıştı. Şu anda gemilerde ihtiyaç duyulan tüm teknolojilere sahibiz.
15 KATI MALİYET BİTTİ
Uygulanan milli politikayla, sondaj faaliyetlerinde maliyetler de azaldı. Geçmişte 'pahalı' olduğu gerekçesiyle yapılamayan ve uluslararası şirketlerin inisiyatifine bırakılan kuyuların açılma maliyeti TPAO'nun envanterine giren milli gemiler ve yerli ekipman sayesinde 15'te bir azaltıldı. Müjde açıklanır açıklanmaz ortaya çıkan 'istemezük' korosunun 'maliyeti çok çıkartamayız' yalanı da böylece çürütülmüş oldu.
105 MİLYAR DOLAR KATKI
İlk olarak 320 milyar metreküp açıklanan rezerv bu haliyle bile yıllık 40-45 milyar metreküp tüketimimizin tamamını karşılayacak. Bu da 7 yılda 105 milyar dolarlık katkı anlamına geliyor. Başka kuyuların açılmasıyla da Türkiye enerjide büyük bir oyuncu haline gelecek.
EKONOMİK BAĞIMSIZLIK
Türkiye düşmanları bu keşfin ekonomik bağımsızlık anlamına geldiğini bildikleri için küçültme çabasına girmeye başladılar bile. Türkiye'nin en büyük cari açığı enerji maliyetleri yüzünden oluyor. Bu maliyetin ortadan kalkmasıyla cari fazla veren, döviz ihtiyacını karşılayan bir ülke olacak Türkiye enerji ithal eden ülke konumundan enerji ihraç eden konuma geçecek. Küresel enerji piyasasında oyun kurucular arasında yer alacak.
BÜYÜK MÜJDEYE GİDEN YOL
6 Nisan 2017: Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enerji Bakanlığı döneminde açıkladığı Milli Enerji ve Maden Politikası'yla startı verdi. Alınacak arama sondaj gemileriyle Karadeniz'de yılda en az 2, Akdeniz'de 2 tane kuyu kazılacağını müjdeledi.
9 Haziran 2017: Barbaros Hayrettin Paşa Gemisi'ni ziyaret eden Berat Albayrak, denizlerde kendi mühendislerimiz ve kendi gemilerimizle sismik çalışmalara başladıklarını duyurdu.
12 Ekim 2017: TPAO Güney Kore yapımı DeepSea Metro 2 adlı derin deniz sondaj gemisini alarak yeniledi. Yıl sonunda envantere giren geminin 6 ayda hazırlık çalışmaları tamamlandı.
31 Mayıs 2018: Türkiye'nin ilk sondaj gemisi Akdeniz'e uğurlandı. Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, 'vira bismillah' diyerek Türk petrol ve gaz arama sondajcılığında yeni bir çağ açacağını söyledi.
30 Ekim 2018: Milli sondaj gemisi Fatih, Akdeniz'de ilk derin deniz sondaja start verdi. Alanya-1 adlı kuyuda ilk sondajı yaptı. Ardından ikinci sondaj için Finike-1 alanına geçti. Akdeniz'de 4 kuyuda çalışmalar tamamlandı.
20 Mayıs 2020: Fatih'in, İstanbul'un fethinin 567. yıldönümünde Türkiye'nin ilk milli sondaj gemisi Karadeniz'e uğurlandı.
21 Ağustos 2020: Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin kaderini değiştirecek Fatih Sondaj Gemisi'nin gaz rezerviyle ilgili açıklama yaptı.