Lütfi Albayrak

LÜTFİ ALBAYRAK

Tarihi 7 Ekim 2024

Kullandığımız ama başka anlamlara sahip kelimeler-1

- PANİK: Güzide Yunan mitoloji karakterlerinden yarı keçi yarı insan Pan'ın şakacılığından çıkmış bu kelime.
Bu arkadaş beklenmedik anlarda milletin önüne çıkıp onları şaşırtmayı sever, insanlar da panik olurlarmış.
- FODUL: Özellikle kel arkadaşların bu lafı duymama ihtimali yoktur. Hem kel hem fodul derler ya, üstünlük taslayan, kibirlenen anlamı taşırmış.
- ÇIĞIR: Kar üzerinde açılan keçi yoluna deniyormuş diye duyduk, kimileri de çığın ardından karın üzerinde açılan yola denildiğini söylüyor.
Çığır açmak her halükarda önemli bir iş.
- ALAVERE: Esas anlamı bir şeyi elden ele geçirmek imiş, aslında üzerinde düşününce çok da mantıklı, ala-vere. Ne ara alavere dalavere gibi bir kalıba girmiş onu bilemeyeceğiz.
- AHKÂM: "Bana hükümler verme" desek güzel olmaz ama "Bana ahkâm kesme" demek çok güzel. İşte bu ahkâm kelimesi hüküm kelimesinin çoğulu oluyor.
- ÇİL: Avlanan bir kuş türüymüş, ufak tefekmiş bir de. Tüfeğin sesini duyunca her mantıklı canlı gibi sağa sola hızla kaçıştığından "çil yavrusu gibi dağılmak" sözüne de ilham vermişler. Hep kullanılan ama yahu çil nedir diye merak edilmeyen bir kelime daha aydınlığa kavuştu.
H FIYASKO: İtalyanca'dan gelen ve sözlük anlamı alelade bir şişe olan fiyasko kelimesinin de enteresan bir hikayesi var esasen. Venedikli şişe işçileri üretim aşamasında en ufak bir hata bile olsa bunu fiyasko kabul edip o şişeyi ayırırlarmış, böylece potansiyel bir vazo yerine sıradan bir şişe kalırmış ellerinde.
- HERGELE: Denilir ki binek olmaya ya da yük taşımaya alıştırılmamış eşek veya at sürüsü. Anlamını bilince hergelelik yapmak daha güzel geliyor kulağa. Boş boş bir işe yaramadan gezip durmak.
- MİHENK TAŞI: Denktaşı olarak da bilinen bu taş, altın veya gümüşe sürülünce oluşan izlerden madenin saflık derecesini belirlemeye yararmış.
Kısaca saflık ölçer. Tam doğru kullanıyoruz denemez, çok yanlış kullanmasak da.
- KALLAVİ: Yap şöyle bir kahve, kallavi olsun gibi bir kullanım nasıl oturmuş bilinmez ama kallavi Osmanlı'da sadrazamın kavuğunun adı.
Heybetli bir kavuk ve temsil ettiği güç efsane, o yüzden "çok sağlam" anlamında kullanıyor olabiliriz.
- KIYAK: Öğrenmemizle bayağı şaşırmamız bir olan kelime. Efendim bunun anlamı atların çiftleşmesi esnasında erkek ata yardımcı olmak, el ile yol göstermekmiş. Artık "bir kıyak geçerken" iki kez düşüneceğiz.
DEVAMI YARIN

BUNU BİLİYOR MUYDUN?
2004 yılında, İtalya'da bir pilot uyurgezer bir halde uçağını çalıştırıp havalanmaya hazırlanırken yakalandı.
Kuleyle iletişime geçmediği fark edilince, uçağı durdurulup uyandırıldı.
Pilotun uykusunda yaptığı bu tuhaf hareket havacılık tarihinde nadir görülen olaylardan biridir.

GÜLÜ YORUM
@ekvatorlu Teyzem yeni doğum yaptı, bebeği hayırlamaya gittik, annem kızı teyzemin kayınvalidesine benzetti, teyzem de diyor ki "Daha düzelir o.."

TESPİTLİ YORUM
@kaderalicayr Dünyanın açık ara en kötü şeyini söyleyeyim mi, kendi verdiğiniz borcun dilencisi olmak...

ALKIŞLI YORUM
Bir alkış da yazı yazan fare resmindeki fareyi kahverengiye boyamasını istediği halde kırmızıya boyayan öğrencisine;
"Sen hiç kırmızı fare gördün mü?" diye soran öğretmenine;
"Sen hiç yazı yazan fare gördün mü?" diye cevap veren çok bilmiş öğrenciye gelsin.