SORU: Kime hakkımı helal etmeyebilirim?
CEVAP: Aranızda ticari bir alışveriş yaptığınız kişi ile helalleşmeniz gerekebilir. Alışveriş yaptığınız kişiye bir ihanetiniz, zarar vermişliğiniz varsa ondan helallik almanız gerekir. Yolculuk, komşuluk, ortaklık veya alışveriş yaptığınız kişiyle aranızda bir hak-hukuk söz konusu olabilir. Bu helalleşme sadece parasal anlamda değil, genel anlamda da olabilir. Birine çirkin bir iş yaptığınızda da helalleşme şart olur. Ancak tanımadığınız, irtibatlı olmadığınız, şahsen zarar görmediğiniz bir insana durup dururken "ben sana hakkımı helal etmiyorum" demenizin hiçbir kıymeti yoktur. Böyle bir hal sağlıksız bir ruh halini gösterir.
SORU: Hayatta iken mülkünü hayır kurumlarına veren kişinin çocukları ölümden sonra bu bağışı iptal ettirebilirler mi?
CEVAP: Bir insan herhangi bir ön şart koymadan malını bir yere -kişiye- bağışlamasına hibe denir. Hibe edilen mal hibe edilen kişiye ulaştırılır. Yapılan hibenin kabulü için malın ortada olması gerekir. Prensip olarak yapılan hibeden dönmek hoş karşılanmamıştır. Hadislerde böyle bir tavır kınanmıştır. Fıkıhçılar hibeyi alan kişinin rızası ile mal geri alınabilir derler. Tarafların mahkeme kararı ile de -hakim kararı- hibeden dönülebilir. Hanefilerin genel kabulü böyledir. Bütün bu detaylar hibeyi yapan kişiyle ilgilidir. Yani kişi hayattayken yaptığı hibeden dönebilir. Fakat kişi öldükten sonra evlatları verilen hibeyi geri alamazlar.
SORU: Evlat gibi gördüğüm bir çocuğa bütün malımı hibe edebilir miyim?
CEVAP: Kişi kazandığı malı dilediği gibi harcama hakkına sahiptir. Evlat gibi gördüğü bir çocuğa bütün malını da bağışlayabilir. Ancak bu kişinin çocukları varsa çocuklarını da mahrum etmesi doğru değildir.
SORU: Mahkemenin verdiği kan bedeli alınabilir mi?
CEVAP: Trafikte taksirli bir hareketle başkasının ölümüne sebep olan kişi, sebep olmaktan dolayı suçlu bulunurken, ölenlerin yakınlarının istemesi halinde bedel (tazminat) ödemek zorundadır. Ölenlerin yakınları da bu kan parasını alabilirler. Bunu diledikleri gibi harcarlar. Ancak ölenin eşi ve çocukları varsa bu kan parasının onlara bırakılması uygun olur.
