Geçen hafta meşhur Galataport ihalesi yapıldı... Türkiye Denizcilik İşletmeleri'ne ait Galataport yani Salıpazarı Liman Sahası'nın 30 yıl süreyle "işletme hakkı verilmesi" yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesini Doğuş Grubu yani Ferit Şahenk kazandı... 702 milyon dolarlık rakam ortaya çıkınca, akıllara 8 yıl önce teklif edilen 3,5 milyar Avro (4,3 milyar dolar) geldi...
Bildiğiniz gibi İstanbul Sevdalıları olarak yeni bir dernek kurduk ve bu yolda İstanbul'un güzelleştirilmesi ve geliştirilmesi için İSTANBUL SEVDALILARI DERNEĞİ olarak çalışıyoruz...
Sabah Gazetesi'nde, pazarları yazdığım yazılarda İstanbul için yapılması gereken işleri yazıyorum.
İstanbul'a çağdaş ve rasyonel bir anlayışla sahip çıkılması şart...
İstanbul için Galataport düzenlemesi çok çok önemli... Açıkçası rakamları ilk duyduğumda tepkim "Yuhh" oldu...
4.3 milyar dolar nerde, 702 milyon dolar nerde... Aynı mekan, üstelik 8 yıl sonra çok daha değerlenmiş ve aynı koşullara nasıl bu rakam bu kadar aşağı iner? Böyle bir şey mümkün olamaz...
Hemen iki ihalenin şartlarını da ilgili makamlardan istettim ve detaylı inceledim...
Tahmin ettiğim gibi şu an koşullar çok değişmiş durumda...
Peki nedir değişen koşullar?
Ve bugünkü şartlarla bakıldığında bu rakam doğru rakam mı? Yoksa KoçÜlker grubunun düşük fiyattan aldığı ve iptal edilen ihale gibi bir durum mu var?
Öncelikle geçen sefer yapılan ihalede işletme hakkı 49 yıllığına verilmişti şimdi 30 yıllığına veriliyor...
ŞARTNAMELER FARKLI
Geçen sefer inşaat emsali yüzde 2 oranında verilmişti şimdi bu rakam yüzde 1.5'a düşmüş durumda...
2005'teki ihale toplam 7 antrepoyu kapsıyordu. Ancak şimdiki ihale 5 antrepoyu kapsıyor....
İş dünyasında "Oya'nın yeri" olarak bilinen Oya Eczacıbaşı'nın yönettiği -bize göre çok başarılı bir eser olan- İstanbul Modern'in binası ihale kapsamından çıkarıldı...
Projeden eksilen diğer alan ise Mimar Sinan Üniversitesi'ne müze olarak kullanmaları için tahsis edilen Antrepo 4.
Bina sayısı azaldığı gibi yapılacak yeni binaların emsal oranı da depreme dayanıklı yapı inşa edilmesi çerçevesinde dediğim gibi yüzde 1.5'a düşürüldü...
Yani geçen sefer 210 bin metrekare olan kapalı alan miktarı iki antreponun düşük olması ve emsalin düşürülmesi nedeniyle 100 bin metrekare civarına düşmüş oldu...
Ve en önemlisi geçen seferki ihalede proje kapsamında konut izni verilmişti...
Şimdi bu konut izni yok...
Bu iznin iptal edilmesi başlı başına fiyatı çok düşürmüş durumda...
Nitekim geçen sefer ihaleyi kazanıp 4.3 milyar doları kabul eden Global ortaklığı bu sefer 702 milyon dolar parayı vermedi...
FARKLI ÖDEME PLANI
Öte yandan incelediğimde gördüm ki geçen seferki ihalenin ödeme şartları da çok farklı... 4.3 milyar dolar veriliyor ama ilk 10 yılda ödenecek rakam sadece 36 milyon dolar civarında...
Ödenecek paranın yüzde 90'ı son 10 yıl içinde yani en aşağı 39 sene sonra faizsiz ödenecekti...
Şimdiyse bu 702 milyon dolar 6 yıl içinde faiziyle 760 milyon dolar gibi ödenecek...
Hatta sağlam kaynaktan öğrendiğime göre Ferit Şahenk bu parayı hemen iki yıl içinde ödeyip az faiz ödeyerek hesabı kapatmak istiyor... Dolayısıyla devletin kasasına para hemen girecek...
Bu şartlarda proje için doğru bir rakam verilip verilmediğini ve İstanbul için bu projenin ne manaya geldiğini anlatmaya yarın devam edeceğim.