PROF. Dr. Taner Demirer, TÜBİTAK Bilim Ödülünü alan en genç bilim insanı. Kök hücrenin kansere karşı kullanımı konusunda yaptığı çalışmalar uluslararası arenada yakından takip ediliyor. En son Nobel ödüllü bilim insanı Aziz Sancar adına düzenlenen TÜSEB ödülüne layık görüldü. Covid-19'a karşı geliştirilen Çin aşısını gönüllü olarak olan ve deneyimlerini paylaşan Taner Hoca'ya mutasyona uğrayan virüsü ve aşı çalışmalarındaki son durumu sordum.
İşte cevaplar...
VİRÜSÜN YAPISI DEĞİŞTİ
Mutasyonlar bazen virüsün hastalık yapma ve bulaşma hızını artırır. Bazen de virüsü etkisiz hale getirir ve salgın kendiliğinden bitebilir. Ne yazık ki Covid-19'da şu ana kadar insanlığın lehine bir mutasyon oluşmadı. Oysa SARS ve MERS salgınları mutasyona uğrayıp kendiliğinden durmuştu. Şu an İngiltere'de ortaya çıkan mutasyon salgını daha da artırabilir. Olumlu yandan bakacak olursak bu mutasyon virüsün aşılara daha duyarlı hale gelmesine yol açmış olabilir.
YÜZDE 60 AŞILANMALI
Aşı konusunda yaşanan kafa karışıklığı çok tehlikeli. Aşı karşıtlarının sosyal medyada yaptıkları propaganda insanlığın geleceğini hedef alıyor.
Bunları okuyan vatandaşlarda doğal olarak bir aşı tereddütü oluşuyor.
Eğer pandemiyi kontrol altına almak, sürü bağışıklığı oluşturmak ve eski normalimize dönmek istiyorsak her ülkede toplumun en az yüzde 60'ının aşılanması lazım.
ÇİN AŞISI GÜVENİLİR
Çin aşısı inaktifi-ölü bir aşı. Ölü aşıların tarihsel başarıları etkinliklerinin güvencesidir. Şu an da mevcut aşılar içinde en güvenilir olanı inaktif aşı olan Çin aşısı. Endonezya'da FAZ2 çalışmalarında yüzde 87 etkinlik bildirildi. Brezilya'da 9 bin denek üzerinde yapılan denemelerde önemli bir yan etki görülmedi. Brezilya'daki Faz3 çalışması ön açıklamasında aşının etkili ve güvenli olduğu, nihai anlamda yüzde 90'ın üzerinde etkinlik beklendiği bildirildi. Bu aşının en önemli avantajı buzdolabında 6 ay saklanabilmesi. Uzun vadede bir yan etkisi olma ihtimali diğer aşılara göre çok düşük.
2021 UYARISI
Eğer insanlar aşıdan kaçar ve aşı kabul oranları yüzde 50'nin altına düşerse o zaman pandeminin şiddeti daha da artar. Ve 2021 belki de 2020'den daha kötü bir yıl olur. Eski normale dönmemiz de imkansız hale gelir. Şu anda Türkiye'de aşı kabul oranı yüzde 55. Bu çok düşük bir oran. Bu oran İngiltere'de yüzde 79, ABD'de yüzde 64. Aşı karşıtları ile mücadele edip kamu spotları ve özendirici görsellerle yayınlar yapılmalı.
Topluma örnek olması açısından tüm liderler aşı kampanyasına katılmalı.
Aşıyı özendiren iyi bir slogana ihtiyacımız var.