KURULUŞ SEBEPLERİ
1890'da Kafkasya'da kurulan bu komitenin amacı diğer Ermeni cemiyetlerini birleştirmek ve Türkiye'ye geçen çetelere yardım etmekti. İlk teşkilâtlarını İstanbul, Van, Trabzon gibi vilâyetlerde kuran, önemli yerlere Kafkas ve Rus Ermenilerini yerleştiren bu komitenin propaganda merkezlerinden birisi de Paris idi. Bir terör teşkilâtı olarak faaliyet gösteren Taşnaklar, Osmanlı Bankası baskını ile Sasun'daki 1904 isyanını ve Yıldız Sarayı Suikastını üstlenmişlerdir. Hınçak Partisi: Hınçak İhtilâl Partisi: Ermenistan'da ihtilâl hareketlerini yöneten tek Ermeni partisidir. Hınçakyan Cemiyeti, Hınçak Komitesi ya da tam adıyla Memâlik-i Osmaniye Sosyal Demokrat Hınçakyan Hınçak Komitesi, 1887 yılında Kafkasyalı bir Ermeni olan Avedis Nazarbek ve Marksist ideolojiye inanmış beş öğrenci ile birlikte İsviçre'nin Cenevre kentinde teşekkül ettirilmiştir. Hamidiye Alayları ya da Hamidiye Hafif Süvari Alayları Doğu Anadolu''da 1891'de kurulmuş Osmanlı birlikleridir. Ermeniler, 1878'den sonra Osmanlı Devleti sınırları içinde terör ve katliam eylemleri hızlandırdılar. Ermeni Hınçak ve Taşnak örgütleri düzenli ordu haline dönüştü. Rusya "Şark Vilayetleri"ne yönelik emellerini açıkça ifade etmekteydi ve işgal hazırlıklarına başlamıştı. Sultan Abdülhamid, doğu meselesi adı altında, Avrupalı devletler tarafından istenilen reformların, Hıristiyan tebaa için önce özerklik sonra bağımsızlık; Osmanlı Devleti için de zayıflama ve parçalanma anlamına geldiğini düşünüyordu. Bölgede "asayişin temini, Ermeni şaki ve katillerin tedip edilmesi ve Rus işgaline karşı" halktan silahlı güçler oluşturmayı kararlaştırdı. Bu sebeple, 1890 yılı sonrasında Doğu Anadolu'da bir Ermenistan devletinin kuruluşunu engellemek amacıyla Hamidiye Alayları'nın kurulmasını sağladı.
KURULUŞ SEBEPLERİ
Nihat Gültepe, alayların kuruluş amacını şöyle açıklıyor: "Hamidiye Alayları'nın kurulması ile şunlar amaçlanmıştır: Askeri disiplin içine alınan aşiretlerden Doğu Anadolu için kolluk kuvveti olarak faydalanmak, düzenli süvari birlikleri oluşturarak, olası bir Rus işgaline karşı elde hazır kuvvet oluşturmak, dış tahriklere kapılan ve isyana kalkışacakları açık olan unsurları yola getirme, aşiretleri iskân ettirmek ve bunları medenileştirmek; onları disiplin altına alarak eğitmek, aşiret kavgalarına son vererek bu yöndeki bütün potansiyeli devlet lehine kullanmak, bu vesile ile yol, köprü, okul binaları vs. yaparak Doğu Anadolu'nun imarına çalışmak." 1895 yazında tüm Anadolu taşrasında gerçekleşen kanlı olaylar Batı kamuoyunda genellikle "Ermeni katliamı" olarak değerlendirildi. Avrupa basınında Sultan Abdülhamit aleyhine şiddetli bir kampanya başlatılmasına sebep oldu.
KUMKAPI GÖSTERESİ
1890 yılında İstanbul'da Hınçak partisinin organize ettiği bir gösteri olur. Kumkapı olayı öncesinde komitenin başlıca ileri gelenleri, Beyoğlu'nun arka sokaklarından birinde bir yabancının evinde oturan Rus tebaasından Megavoryan'ın yanında toplanmışlardır. Olay günü Anadolu yakasındaki telgraf hatları kesilmiş ve Hınçaklılar, kilisede toplanmışlardır. Hınçak komitecileri Patrikhane'yi işgal etmişler, silahlar patlamıştır.
YILDIZ SUİKASTI
Yıldız suikastı olarak tarihe geçer. 21 Temmuz 1905'de Abdülhamid camiden çıkıp saraya gideceği sırada eylem düzenlenir. Bomba patlatılır ama Abdülhamit kurtulur. 14 Nisan 1909: Adana piskoposu Muşeg, büyük devletlerin dikkatini çekmek ve Türkiye'den bir Ermenistan devleti koparabilmek için aylarca hazırlanmış, binlerce Ermeniyi silahlandırmıştı. Piskopos isyan emrini, Osmanlı Devletinin en nazik anında, 31 Mart ihtilalinin ertesi günü, 14 Nisan 1909'da verdi. Adana, Tarsus, Misis, Dörtyol, Bahçecik ve diğer kazalardaki Ermeniler ayaklanarak zayıf buldukları Türk evlerine dalıp, ırza, mala ve cana saldırmağa başladılar. İsyan bastırıldı, Piskopos Muşeg Mısır'a kaçtı.
1887'DE ZEYTUN'DA
1887'de Maraş'a bağlı Zeytun'da, 1890'da Erzurum olayları, 1891'de Siirt'e bağlı Sason'da fitiller ateşlendi. 1895'te bu olayların ülke çapında bir ihtilale dönüşmesi olasılığının doğması ve İstanbul'da Ermeni örgütlerinin Kumkapı'da Batı kamuoyunu etkilemeye yönelik bir ayaklanma düzenlemesi üzerine Anadolu'da Ermeni topluluklarına yönelik sert bastırma tedbirleri alınd
DİĞER