5 Haziran 1870'te çıkan yangın Beyoğlu'nun büyük bir kısmını küle çevirmişti. Binaları yananlar arsalarını satıyorlardı. Peşin parası olanlar da parsel parsel yangınzedelerin yerlerini satın alıyordu. Bu kişilerden birisi de Abraham (Eramyan) Paşa'ydı.
Abraham Paşa, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın sarrafı Eğinli Erem Amira'nın torunuydu. Babası Kevork Eremyan da sarraftı. Mısır'ın ilk başbakanı Nubar (Mıgırdıç Nubaryan) Paşa'nın da kayınbiraderiydi.
Mehmet Ali Paşa'nın torunu Hidiv İsmail Paşa, Abraham Paşa'yı İstanbul Kethüdası olarak tayin etti. Abraham Paşa, aileden gelen zenginliğine, Süveyş Kanalı inşaatı nedeniyle bir servet daha katmıştı. Sultan Abdülaziz'le olan dostluğu sayesinde paşa unvanı verildi ve İstanbul'da önemli bir güç sağladı. Sultan Abdülhamid kendisini ayan üyesi yaptı.
Eski Türk filmlerinde birisine Mısır'daki akrabasından miras kalınca birden zengin olur. Bu klişe tema Mısır'dan gelenlerinin zenginliği ve şaşalı hayatı yüzünden çıkmıştır. İstanbul'a yalılarda oturmak da eğlence hayatı da Mısır'dan gelenlerle başlamıştır. Abraham Paşa zenginliği ve debdebeli hayatıyla bu algının ete kemiğe bürünmüş haliydi.
Büyükdere'de yalısı vardı. Karadeniz tarafındaki (Beykoz ve Sarıyer) korularının büyüklüğü ve dolayısıyla değeri, bir devlet meselesi haline gelmişti.
Abraham Paşa'nın aldığı parsel de İstiklal Caddesi'yle bugünkü adıyla Yeşilçam Sokağı'nın kesiştiği yerdi. 1882'de İngiliz Büyükelçisi Sir Alfred Sandison önderliğinde, diplomat, bürokrat ve iş insanı 30 kişiden oluşan bir topluluk "CERCL'E a'PERA" adlı bir sosyal kulüp kurmuşlardı. Kulüp için uygun yer aranırken Abraham Paşa'nın inşaat yaptıracağını duyunca, bu binayı kulübe uygun olarak yaptırması halinde kiracı olmak istediklerini söylediler.
Abraham Paşa, Fransa'da mimarlık okuyup İstanbul'a yeni dönen Fransız Levanteni Alexandre Vallaury'e binayı kulüp kullanımı için uygun şekilde dizayn ettirdi. O zamanlar "Serkldoryan" olarak anılan, günümüzün Büyük Kulübü 1883'te Avrupa'dan getirilen mobilyalarıyla bu binada faaliyetine başladı. 1884'te de ismini "Cercl'e d'Orient" yaptı. 1940'lı yıllara kadar kayıtları bile Fransızca tutulan kulüpte asıl lisan Fransızca'ydı. Cercl'e d'Orient'i Doğu Dairesi diye çevirdiğimiz zaman anlamsız gibi duruyor, ama anlamlı.
Çünkü "serkl" dairesel şekilde oturmuş insanlardır ve bu şekil bir dayanışmayı anlatır. Bugün de siyasetçisinden, iş insanına ve bürokratına kadar çok güçlü olan Büyük Kulübü anlamadan iktidar seçkinlerini anlamak mümkün değildir. 12 Eylül döneminin Başbakanı Bülent Ulusu, bir dönem kulübün başkanlığını yaptı dersek gücü ve önemi daha iyi anlaşılabilir. Abraham Paşa'nın serveti bile şaşalı hayatını ve elmastan yapılma zarlarıyla oynadığı kumar masraflarını karşılamayınca, 1898'de binanın mülkiyeti borçlu olduğu Osmanlı Bankası'na geçti. Cumhuriyet döneminde tek değişiklik 1944'te adının Büyük Kulüp olmasıydı. 1957'de binanın sahibi Emekli Sandığı oldu ama Kulüp, 1983'te çıkan yangına kadar yerinde kaldı.
YARIN: KAMONDO APARTMANI
