Türkiye'de 1989'da sahnelenen, baş rolünün Zuhal Olcay, Füsun Önal, Deniz Türkali ve Arsen Gürzap tarafından dönüşümlü olarak oynandığı "Evita" müzikalini, tiyatroseverler hatırlayacaklardır. Evita yani "Küçük Eva" olarak ünlenen Maria Eva Duarte de Peron, 1919 yılında doğdu. Tarihçiler doğum yeri konusunda anlaşamamışlardır. Babası, Fransa'nın, annesi ise İspanya'nın Bask bölgesinden gelme göçmenlerdi.
Babası Chivilcoy şehrinde varlıklı bir çiftçiydi; çok sayıda eşi vardı ve Eva'nın annesiyle yasal olarak evli değildi. 7 Yaşındayken babası trafik kazasında öldü, annesiyle birlikte katılmak istedikleri cenaze törenine yasal eş ve yakınları tarafından alınmadılar. Yaşadıkları çiftliği de terk etmek zorunda kalıp, Buenos Aires'e yakın bir kasaba olan Los Toldos'a, tek odalı bir eve taşındılar. Annesi terzilik ve aşçılık yapıyordu. Eva'nın bu yoksulluk günlerinde tek umudu, ileride ünlü bir şarkıcı ve artist olma hayaliydi. 1934'te 15 yaşındayken müzisyen sevgilisiyle birlikte başkent Buenos Aires'e gitti. O yıllarda şehirde hem derin bir yoksulluk vardı hem de dolu dizgin bir eğlence hayatı... Kısa bir süre sonra sevgilisinden ayrıldı ve 1935'te ilk kez tiyatro sahnesine, 1936'da da çalıştığı tiyatroyla birlikte turneye çıktı. Bazı ticari filmlerde küçük roller aldı. Bu zaman diliminde, saçını boyayarak ileride kendisiyle özdeşleşecek olan sarı saçlarıyla dikkat çekiyordu.
1942'de bütün hayatı değişti. Bir radyoda program yapmaya başladı, çok başarılıydı ve zaman içinde ülkenin en çok kazanan sanatçılarından birisi olmuştu. 1944'te Meydana gelen bir deprem için yardım toplama amaçlı düzenlenen galada, o günlerin Çalışma Bakanı olan Albay Juan Peron'la tanıştı. 1943 Darbesi'nin faillerinden olan Albay'ın eşi 1938'de ölmüştü. Hemen o gece ilişkileri başladı. Aralarında 24 yaş farkı vardı. Eva, daha önce siyasetle hiç ilgilenmemişti, deyim yerindeyse apolitik birisiydi.
SENDİKA BAŞKANI OLDU
Juan Peron, aynı yıl Devlet Başkanı Yardımcısı olurken, Eva da sevgilisinin yardımıyla Sanatçılar Sendikası Başkanı oldu. Eva radyoda özellikle kadınlara hitap eden ve sevgilisini destekleyen dramalar seslendiriyordu. Peron, ülkenin en yoksulları olan descamisados'ların yani çulsuzların ve sendikaların desteğiyle ülkenin fiilen en güçlü insanı olmuştu. 9 Ekim 1945'te görevden alınarak tutuklandı. Eva, 17 Ekim'de Peron taraftarların başına geçerek 300 bin kişiyi Arjantin Hükümet Binası önünde toplayıp protesto gösterisi yaptırınca, Peron da serbest bırakılmak zorunda kalındı. Ertesi gün de evlendiler. Juan Peron, eşinin başında olduğu kampanyayla Şubat 1946'daki seçimi kazanarak Devlet Başkanı oldu. ABD de Mussolini ve faşizm hayranı bu eski albayı el altından destekliyordu.
Evita, ülkedeki bütün sosyal yardımlaşma kurumlarını açıktan ve Çalışma Bakanlığı'nı da perde arkasından yönetmeye başladı. Özellikle kadınlara ve yoksullara hitap eden popülist ve etkili bir yönetici durumundaydı. 1947'de kadınlara oy hakkı tanınmasında önemli bir rol oynadı. 1951'de eşi tarafından resmi olarak Başkan Yardımcısı ilan edildi. Bunun anlamı bir sonraki başkan olacağıydı. Ülkede büyük huzursuzluk çıktı ve ordunun baskısıyla bu görevi kabul etmediğini açıkladı. Aynı yıl kendisine rahim ağzı kanseri teşhisi kondu. 26 Temmuz 1952'de 33 yaşında öldüğünde 36 kiloya düşmüştü. Yıllar sonra anlaşıldı ki hastalık sürecinde ağrılarını dindirmek için kendisine lobotomi (beyindeki bazı bağlantıların cerrahiyle kesilmesi) uygulanmıştı. Juan Peron, Evita'dan sonra da fırtınalı bir siyasi hayat yaşadı.
1961'de sekreteri İsabel'le evlendi. Aralarında 36 yaş farkı vardı. 1974'teki ölümünden sonra İsabel Peron 1975'te Devlet Başkanı oldu. Ülke ekonomisinin iflasa gitmesi sonucu 1976'da ordu tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.
Eva Peron ve eşi Devlet Başkanı Juan Peon
TARİHE YÖN VEREN KADINLAR - 8
YARIN: ELEANOR ROOSEVELT
TAYFUN ER
TAKVIM GAZETESI
