Her yıl 4 milyon insanın ölümüne neden olan zatürreyi hafife almamak gerekiyor. Hastalığa neden olan mikroorganizmalar, ağız, boğaz ve burun olmak üzere kişinin kendi normal mikrobik florasında yer alıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, zatürreyle ilgili önemli sorulara cevap veriyor:
Belirtileri nelerdir?
Yüksek ateş, titreme, öksürük, nefes darlığı, göğüs yan ağrısı, paslı veya kanlı balgam zatürrenin en sık ortaya çıkan belirtileridir. Yaşlılarda fazla şikayete yol açmadan sadece genel durum bozukluğu, bilinç değişiklikleri ortaya çıkabilir.
Aşı ne zaman ve kimlere yapılmalı?
Yaz ayları tercih edilmelidir. 18 yaş ve sonrası bağışıklığı baskılanmış hastalara, kalp hastalığı olan kişilere, dalağı çıkarılanlara, beyin omurilik sıvısı kaçağı olanlara, bilinç kaybı ile seyreden nörolojik hastalığı olanlara, çok sigara içenlere, astımı olanlara ve diyabetik hastalara pnömoni aşısının yapılması özellikle önerilir. Risk faktörü olan kişilerde 18-65 yaşları arasında 1-2 doz, 65 yaş sonrası ise herkese bir kez yapılmalıdır.
Aşı kaç kez uygulanmalı?
İki çeşit zatürre aşısı vardır. Birincisi uzun ömürlü olan ve geç bağışıklık oluşturan Prevenar 13, diğeri ise kısa etkili ve hızlı bağışıklık oluşturan Pnömovax 23 aşıdır. Prevenar 13 aşısı bir kez, Pnömovax 23 aşısı ise 5 yıl ara ile en fazla üç kez yapılır. 65 yaşın üzerindekilerde Prevenar 13, bir yıl sonra Pnömovax 23 aşısı yeterlidir.
Risk faktörleri nelerdir?
İleri yaş, grip, kronik hastalıklar, sigara kullanımı, alkol, aşırı soğuğa maruz kalma risk faktörleridir. Bebeklerde, çocuklarda, yaşlılarda ve kronik hastalığı olanlarda hastalık sık ve öldürücüdür.
Nasıl korunuruz?
Grip ve zatürre kış aylarının en sık görülen iki hastalığıdır. Grip özellikle yaşlılarda zatürreye yol açabilir. Grip aşısının, sık sık el yıkamanın, hastalıklı kişilerden uzak durmanın, hasta kişilerin kişisel eşyalarının kullanılmamasının önemi büyüktür. Dengeli beslenmek, hijyen koşullarına uymak, sigara-alkol kullanmamak, stressiz yaşamaya çalışmak, kronik hastalıklarla nörolojik hastalıkları tedavi ettirmek son derece önemlidir.
Aşı Covid-19'dan korur mu?
Koronavirüs enfeksiyonu, akciğerlere ulaşabilir. Pnömokok enfeksiyonu olduğunda hastalık çok ağır seyredebilir. Aşıyla bu olasılık ortadan kaldırılmış ve bağışıklık sistemi rahatlatılmış olur. Aşı, ölü aşıdır. Herhangi bir yan etkiye yol açmaz. Gerekirse grip aşısı ile birlikte yapılabilir. Aşı, bağışıklık sistemini aktive ederek koronavirüsün hafif geçmesini kolaylaştırır.
SAĞLIKLI HAYATIN ŞİFRESİ: PROF. DR. OSMAN ERK
YARIN: KALP VE DAMAR HASTALIKLARI