Ateşten konak

İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü'nün Cağaloğlu'nda bulunan ve 4 gün önceki yangında kül olan tarihi binası, geçmişte yine aynı kaderi paylaşmıştı. Rıfat Paşa Konağı, 1865'te Hocapaşa yangınında da alevler içinde kalmıştı

takvim.com.tr takvim.com.tr
Kaynak GAZETE
Giriş Tarihi :27 Aralık 2012
Ateşten konak

İÇİNDEKİLER

Pazartesi günü yanan İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü binası, "Rıfat Paşa Konağı" olarak medyada yer aldı. Rıfat Paşa deyince kim olduğunu anlamak güçleşir, Sadık Rifat Paşa Konağı'dır tam aslı. "Teşbihte hata olmaz" meselesine sığınarak söylersek eğer, 12 Eylül darbesinde Haydar Saltık'ın "kurmay aklı" ve rolü neyse, Tanzimat'ta da devrin Viyana Büyükelçisi Sadık Rıfat Paşa'nın ağırlığı odur.

TAŞ VE TUĞLADAN
Günümüz Avrupası'ndan önceki (1815-1848) Avrupa düzenine "Metternich Sistemi" denirdi. Sadık Rifat Paşa, Viyana'dayken Avusturyalı Diplomat Metternich'in evine teklifsiz girecek kadar samimidir. Varlıklı bir ailenin çocuğu olduğu için rahat bir hayat süren Sadık Rifat Paşa, 1865'te de yanan ahşap konağı, kâgir (taş ve tuğladan) olarak tekrar yaptırmış, vali ve diplomat olan büyük oğlu Vezir Mehmed Rauf Paşa'ya vermiştir.

BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?

2910 BİNA KÜL OLDU
18 Eylül 1865'te yanan sadece Sadık Rifat Paşa Konağı değildi. Bizans ve sonra da Osmanlı'da çok sorun olan meşhur İstanbul yangınlarından olan 1865 Hocapaşa Yangını, gerek yangının büyüklüğü gerekse de Cağaloğlu'nun, özellikle de Divanyolu'nun çehresini tamamen değiştirmesiyle tarihe geçmiştir. Hocapaşa'dan başlayan ve 20 saat süren yangında, Çemberlitaş, Gedikpaşa, Topkapı, Cağaloğlu, Nurosmaniye, Kumkapı ve Topkapı'da bulunan toplam 2910 bina viran hale gelmişti. Yangından bunalan yönetim, hem bu işe bir çözüm bulmak hem de aradığı imar hamlesi için "Islahat-ı Turuk" isimli bir komisyon kurdu. İsmine bakılınca turuk, yani yolların ıslahı olarak adlandırılsa da sadece yolların genişletilmesi ve düzenlenmesine bakmayan komisyon, yeni bir bina nizamnamesi düzenledi. Tüm ülkeyi kapsayan nizamnamede bina yüksekliği, parselasyon, kamulaştırma, kısacası şehirciliğin tüm konuları yeniden bazı şartlara bağlandı.

BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?

BATILI TARZDA İNŞA
Aslında yeni nizamname sadece fen ve sanat kurallarını düzenlemiyordu. Devrin şiarı olan asrileşme çabalarına da karşılık veriyor ve ülke Batılı tarzda yeniden inşa ediliyordu. Mesela, Osmanlı şehirciliğinde olmayan şehir meydanları, büyük oranda bu nizamname sonrası ortaya çıkmıştır. Beşir Ayvazoğlu "Divanyolu- Bir Caddenin Hikâyesi" isimli kitabında, Divanyolu örneğinden yola çıkarak bu değişimi ayrıntılı olarak anlatmıştır.

İKİNCİ YANGIN PANİĞİ
Cağaloğlu'ndaki İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün yanan binasından dün dumanlar yükselmesi yeniden yangın paniği yaşanmasına neden oldu. Binanın enkazında çalışmalarını sürdüren ekipler, saat 10.30 sıralarında yıkıntıların arasından duman çıktığını görünce itfaiyeye haber verdi. Olay yerine gelen itfaiye ekipleri yangına müdahale etti. Yangının enkazın altında kalan korların tutuşması sonucu çıktığı tahmin edilirken, itfaiye bir süre soğutma çalışması yaptıktan sonra olay yerinden ayrıldı. - Ali ŞAHİN

TAYFUN ER