Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de yaşayan yabancı uyruklu kişi sayısı 650 bini geçti. Afganistan, Azerbaycan, İran ve Rusya'dan sonra Türkiye'de en çok yaşayan yabancılar Türkmenistan uyruklular.
Habertürk'ün haberine göre; Resmi rakamlara göre, Türkiye'de 23 bin 388 Türkmen yaşıyor. Türkiye'de en çok vize ve ikâmet sorunuyla Türkmenistanlılar karşılaşıyor. Bunun nedeni 2016 yılında çipli biyometrik pasaporta geçiş yapan Türkmenistan'ın, Türkiye'de vize ihlali yaptıktan sonra eski pasaportuyla ülkesine dönen vatandaşlarına ağır yaptırımlar uygulaması. Ülkelerinin vize ihlalini affetmemesi nedeniyle çok sayıda Türkmen vatandaşı Türkiye'de hayatlarını illegal olarak sürdürüyor. Zira, eski pasaportla ülkelerine giden Türkmenler tekrar yurtdışına çıkmak istediklerinde sorun yaşıyor.
3 BİN DOLARA SAHTE İNSANİ İKÂMET
Türkiye'deki Türkmenlerin bu mağduriyeti, danışmanlık yaptıklarını iddia eden bazı şirketler tarafından fırsata çevriliyor. Bu kişiler kaçak yaşayan Türkmenleri iç savaş, acil durum gibi durumlarda çıkarılan 'insani ikâmet' uygulaması vaadiyle kandırıp 3 bin dolar talep ediyor. Türkmenler, 1 yıl geçici ikâmet imkânı sağlayan ancak olağanüstü hallerde ve iç savaş durumlarında yabancı uyruklululara verilen insani ikâmet vaadiyle kandırılıyor.
6 AY SONRA 'SAHTE İKÂMET' YA DA 'ÇIKMADI' YALANI
Türkiye'de yasal olarak yaşamak isteyen Türkmenler, bu vaatlere aldanıp söz konusu kişilere varını yoğunu teslim ediyor. 6 ay bekleme süresi veren sözde danışmanlar ise süre sonunda ya "İkâmet izni çıkmadı" diyor ya da 'sahte ikâmet belgesi' veriyor. Bu şekilde çıkarılan insani ikâmetlerse müşteri çekmek için kullanılıyor. Benzer durum geçen ağustos ayında Amasya, Karabük, İstanbul ve Karabük'teki İl Göç İdaresi Müdürlüklerine yapılan operasyonla ortaya çıkarılmıştı. Aralarında polis, yabancı uyruklu kişiler ile 2 müdürlük personeli bulunan dolandırıcıların yabancı uyruklu kişilere sahte ikâmet tezkeresi hazırladığı belirlenmiş, sanıklar tutuklanmıştı.
GEÇERSİZ PASAPORTLA 5 BİN DOLARA EVLİLİK
Bazı danışmanlık firmaları tarafından, Türkiye'de kaçak yaşayan Türkmenlere eski pasaportlarıyla evlendirme, boşandırma, üniversite kaydı, ev alma, banka hesabı açma gibi işlemlerin de yapılabildiği söyleniyor. Danışmanlık firmaları, ülkesinde evli görünen Türkmen kadınları da bir şekilde Türkiye'de evlendirebildiklerini ifade ediyor. Danışmanlık firması aracılığıyla Türk'le evlenebilmenin fiyatı ise 5 bin dolardan başlıyor. Bu paranın 2 bin 500 doları aracı kişilere giderken, kalan kısmı da evliliğin tarafı Türk vatandaşına ödeniyor. Taraflar çoğu zaman yan yana bile gelmiyor.
MEMURDAN İKAMET İZNİ İÇİN İMZALI SENET
X.A. adlı Azeri bir kadın da oturum izni almaya çalışırken dolandırıldığını söylüyor. İddiaya göre, Türkiye'den sınır dışı edilen X.A. kaçak yollardan Türkiye'ye giriş yaptı. Aracı sayesinde tanıştığı bir ilin Göç İdaresi Müdürlüğü'nde teknik eleman olarak çalışan C.Ü.'nün kendisine oturum alacağı sözü sonrasında C.Ü.'ye 7 bin 500 TL ödedi. X.A. oturum alamayınca durumu bir Türk arkadaşıyla paylaştı. İl Göç İdaresi Müdürlüğü'nde çalışan C.Ü. 7 bin 500 TL'yi geri veremeyince, parayı ödeyeceğine ilişkin senet yazdı.
MÜŞTERİYİ İKNA ETMEK İÇİN TİYATRO
İstanbul Fatih'te bir danışmanlık firması da eski pasaportla insani ikâmet alabildiklerini söyleyip her gün onlarca kişiye ofiste tanıtım yapıyor. Firma yetkilisi M.Ö., 1 yıl geçerli olan insani ikâmetten çok sayıda çıkarttıklarını, onlarca kaçak Türkmen vatandaşının da insani ikâmet başvurusu için sırada beklediğini ifade ediyor. M.Ö.'nün Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nde çekilmiş fotoğrafı da yer alıyor. Yetkili M.Ö., sık sık Youtube üzerinden video yayınlıyor. Tanıtımlarda "Pasaportunuz varmış yokmuş, vize ihlaliniz varmış. Biz birçok şeyi aşarak sizi evlendirebiliyoruz" deniliyor. Ayrıca M.Ö.'nün tanıtım toplantılarına insani ikâmet aldığı için elllerinde çiçeklerle teşekkür için gelen kişiler de katılıyor.
KİRA KONTRATINDAKİ EV YIKIK ÇIKTI
S.A. adlı Türkmen kadın da bir arkadaşının danışmanlık firması tarafından dolandırıldığını şöyle anlatıyor: "Vize ihlali yapan kız arkadaşım Kadıköy'de bir ajansla iletişim kurdu. Önce pasaportuna sahte damga basıldı. Bolu'dan ikâmet izni randevusu alındı. Uluslararası koruma yani sığınma izni alınacağı söylendi. Arkadaşım 14 Şubat 2016'da Bolu'ya gitti. Bir ev adresi için kira kontratı yapıldı. Adres için 600 dolar, sığınma için de bin 400 dolar ödedi. Ajans, 'Kira kontratı yapıldıktan sonra imzaya gelmeniz için emniyet size arayacak' dedi. Ancak arayan olmayınca emniyete başvurdu. Emniyet söz konusu adresteki evin 1 ay önce yıkıldığını söyledi."
TÜRKMENİSTAN'A GİDERKEN DURUM ORTAYA ÇIKIYOR
Yabancıları dolandıranların aldıkları sahte oturma izni başvuruları ise Sakarya, Kocaeli gibi yoğunluğun daha az olduğu İl Göç İdaresi Müdürlüklerine yapılıyor. Evraklar İl Göç İdaresi'nden Ankara'daki Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'ne gönderiliyor. PTT'den "Kargonuz teslim edilmek üzere yola çıkmıştır" anlamında gelen mesaj yabancıyı daha da umutlandırıyor. Ancak yabancıya ulaşan oturma ya da insani ikâmet izni kartı çoğu zaman sahte oluyor. Havaalanına gitmedikçe durumu fark etmeyen Türkmenistanlılar, ülkelerine giderken bu durum nedeniyle deport ediliyor.
HAYALİ ADRES ALIYORLAR
Yabancı Haklarını Koruma Derneği Başkanı Sedat Büyükkılıç, sözde danışmanlık firmalarının emlakçılar, ihtiyaç sahibi kişiler, dilenciler ve yıkık durumdaki evleri öğrenerek, yabancılar için ev adresleri temin ettiklerini belirtiyor. İstanbul Fatih'te oturum ya da çalışma izni almak isteyen Türkmenlerin başvuru işlemleri kırtasiyede, simitçide, uçak bileti bayisinde yapılıyor.
