BELİRTİ VERİYOR
Aort yırtılmasının en önemli belirtisi ani gelişen göğüs ağrısıdır. Ağrı öylesine şiddetlidir ki hastalar, iç organlarının yırtıldığı hissine kapıldıklarını ifade eder. Ağrı ilk olarak yırtığın başladığı yerde hissedilir ve yırtık ilerledikçe aynı doğrultuda yayılır. Göğüs üzerinde başlayıp sırt, boyun, çene, dişler ve kollara yayılabilir. Ağrı şiddeti farklılık gösterse de genelde azalan bir eğride değildir. Damar yırtılması sonucu, beyin damarları etkilenerek felç, körlük veya bayılma gelişebilir. Nefes darlığı, halsizlik ve terleme görülen diğer bulgulardır.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Aort yırtılması nadir görülen ölümcül hastalıklardandır. Erkeklerde kadınlara oranla 2 kat fazla görülen bu hastalığa genellikle 60-80 yaş aralığındaki kişilerde rastlanır. Türkiye'de her yıl yaklaşık 350 kişi aort yırtığı yaşıyor. Yüksek tansiyona bağlı damar iç basıncının artması, damar sertliği ve ani gelişen travmalar (trafik kazası vs) aort yırtığının en önemli sebepleri arasındadır. Ayrıca aortun belli kısmının gelişememesi, damar yapısında farklık olması, aort damarını ilgilendiren ameliyat geçirilmiş olması ve doğuştan gelen genetik faktörler, bağ dokusu hastalıkları da yırtılma sebepleri arasında yer alır.
ÖDEM TEDAVİSİ YANIT VERMEDİ
Yeşilçam'ın ünlü isimlerinden Oya Aydoğan, 7 Mayıs akşamı patates kızartmasının soluk borusuna kaçması sonucu aort damarı yırtılınca hastaneye kaldırıldı. 12 saat süren ameliyatın ardından yoğun bakıma alınan Aydoğan'ın beyninde ödem oluştu. Liv Hospital Hastanesi'nde yatan sanatçının doktorlarından dün de iyi haber gelmedi: "Uyutulmaya devam edilen Oya Aydoğan'ın beyin tomografisinde, ödemin tedaviye cevap vermediği, yaygın olarak devam ettiği saptanmıştır. Yoğun bakımda tedavisi sürmektedir."
KALP DOSTU BESİNLER
Kabuklu deniz ürünleri ve balık hem kanın pıhtılaşmasını azaltıyor hem de kalbin ritmini düzenliyor. Tahıl ürünleri, kabuklu kuruyemişler, ayçiçeği, soya ve mısır yağlarında bulunan Omega 6 kötü kolesterolü düşürüyor. Zeytinyağı, soğan, sarımsak, ıspanak, fasulye, pirinç, fındık, domates, elma ve greyfurt kalpdamar sağlığı açısından yararlı. Süt ve süt ürünleri, muz, pancar, karpuz, keten tohumu, yeşilçay da kalbi koruyor.HER SAAT RİSK YÜZDE 2 ARTIYOR
Kalbimizi besleyen damarlar, aortun ilk dalları ve aortun kökünde gelişen bir yırtık kalp krizine neden olabilir. Aort yırtılmasında bu tip riskler de olduğundan ve damarın gerçekten dışarıya doğru patlama riskinden ötürü ilk 48 saat hayati öneme sahiptir. Aort yırtığı olan kişilerin her saat ölüm riski yüzde 2 artmaktadır.
NASIL TESPİT EDİLİYOR?
Aort yırtığı tanısı çoğunlukla fizik muayene ile konur. Yırtığın tespitinde en faydalı görüntüleme teknikleri transözefajinal ekokardiyografi, MR ve BT'dir. Kabul edilen en iyi görüntüleme tekniği BT'dir ve bu yöntemle konulan tanının başarısı yüzde 90 civarındadır.
DAHİLERİN DE ÖLÜM SEBEBİ AORT YIRTIĞI
AORT yırtığı ilk olarak 1760'da İngiltere kralı 2. George'un otopsisinde görülmüş ve damar katmanlarının ayrıştığını tespit etmişler. Dünya liderinin doktoru olan ABD'li kalp cerrahı Prof. Dr. Michael DeBakey de kendi sınıfladığı ve tamirini tariflediği hastalığa yakalandı. Ameliyat oldu ama felç kaldı. Albert Einstein da 1940'larda karın damarında balonlaşma tespit edildi. Aort damarı yırtığından hayatını kaybetti.
