İstihdamın önünü açacak birçok teşvik ve uygulamaya imza atılırken, işsiz kalanlar için de çeşitli destek mekanizmaları devreye giriyor. İşşizlerin yeni iş bulana kadar geçen sürede hem hayatlarını devam ettirmeleri kolaylaştırılıyor, hem de yeni bir meslek edinmeleri sağlanıyor. Özellikle işsizlik maaşını almanın önündeki kesintisiz 120 gün engelinin kaldırılması büyük memnuniyet uyandırdı. İşte işsizlere sağlanan 8 destek...
● 10 AYA KADAR 2.031 LİRA MAAŞ: İşsizler prim şartlarını tamamladıklarında, çalışma sürelerine göre 10 aya kadar süreyle maaş alabiliyor. Bu maaştan sadece damga vergisi kesiliyor. Aylık bin 15 ile 2 bin 31 lira arasında ödeniyor.
● İŞBAŞI EĞİTİMi: İŞKUR'a kayıt yaptıran işsizler, işbaşı eğitim programlarına da katılabiliyor. Tarımsal faaliyette bulunanlar ile isteğe bağlı sigortalı sayılanlar, sosyal yardım, engelli maaşı ile dul ve yetim aylığı alanlar da işbaşı eğitim programından yararlanabiliyor. ● AYDA 1.010 LİRA HARÇLIK:
İşbaşı eğitim programları haftada 45 saat, ayda 26 gün olarak uygulanıyor. Günlük 77,70 lira ödenirken; bu rakam öğrenciler için 58,27, işsizlik ödeneği alanlar için 38,85 lira olarak uygulanıyor. İşsizlik maaşı alanlar, bu kurslara da katılabiliyor. Aylık gelir, harçlık ve işsizlik maaşıyla 3 bin 41 lirayı bulabiliyor.
● DANIŞMANLIK HİZMETİ:İŞKUR işsizlere danışmanlık hizmeti de veriyor. İş ve meslek danışmanları işsizlerin istihdamı için destek sağlıyor. Bunun için ilave bir ücret de alınmıyor.
● ANNELERE 400 LİRA KREŞ DESTEĞİ:
Sanayi mesleklerinde düzenlenecek işbaşı eğitim programlarına ve kurslara katılan kadınların bakmakla yükümlü oldukları 2-5 yaş arası çocukları için aylık 400 lira ödeme yapılıyor.
● SAĞLIK PRİMLERİ ÖDENİYOR:
İşsizlik ödeneği alan ya da işbaşı eğitim programlarına katılan işsizlerin iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ile Genel Sağlık Sigortası prim giderleri karşılanıyor. Böylece bu süre içinde işsizin kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu eş ve çocukları sağlık hizmetlerinden diğer sigortalılar gibi ücretsiz yararlanabiliyor.
● MESLEK EĞİTİM KURSU: Kuruma kayıtlı işsiz olanlar, 15 yaşını tamamlamak, yetiştirilecekleri mesleğe uygun özelliklere sahip olmak, işverenin aradığı özel şartları taşımak şartlarıyla açılacak kurslara katılıp yeni bir meslek ediniyor.
● KURSİYERE HARÇLIK: Kurslar, günlük en az 5, en fazla 8 saat ve haftada 6 günü geçmemek üzere en az 30, en fazla 40 saat olabiliyor. Kursiyer zaruri gideri günlük 30 lira ila 50 lira arasında değişiyor.
İşsizlik maaşı alanlar, isterlerse işbaşı eğitim programlarına katılabiliyor. Böylece çifte gelir imkanı elde edebiliyor. İşsizlik maaşı alırken işbaşı eğitim programlarına katılanlara, kurs süresince günlük 38,85 lira, aylık bin 10 lira harçlık ödeniyor.
FARUK ERDEM SORULARINIZI YANITLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr
STAJ YAPANA SAĞLIK PRİMİ/ SİZDEN GELENLER
Aralık 2019'da emekliliği hak ediyorum. Aralık'ta ya da Ocak'ta emekliliğe başvurmam arasında maaş bağlama açısından nasıl bir fark olur?
Ocak'ta enflasyon oranının artmasıyla hesaplamalarda bazı farklılıklar oluyor. Ancak bir maaşı kaçırmış olacaksınız. Karar sizin.
PRİM GÜNÜ DOLAN KIDEM TAZMİNATI ALIR
1996 yılı sigorta girişim var. Çalıştığım işyerinden kendi isteğim ile ayrılmak istersem kıdem tazminatı alma hakkım var mıdır? (İsmi saklı) SGK'dan prim gününüzü doldurduğunuza dair yazı alırsanız, kıdeminizi alabilirsiniz.
ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR
Emekli din görevlisiyim. Önlisans mezunuyum. Emekli oldum. 3600 ek gösterge çıkarsa faydalanacak mıyım? (İsmi saklı)
Bu konu netleşmedi. Ancak ilk gelen bilgiler 4 yıllık üniversite şartı olacağı yönünde. Tabii kesin değil. Bu konuda yasal çalışmalar Meclis'te devam ediyor. Sonuçlanmasını bekleyelim.
TAZMİNAT FARKI ALAMAZSINIZ
2003 yılında başladığım işyerinden 2010 yılında askerlik nedeniyle, tavan tutardan kıdem tazminatını alarak ayrıldım. 2011 yılında tekrar aynı işe girdim. Emekli olduğumda geçmişte aldığım kıdem tazminatının, tavan farkını alabiliyor muyum? Recep ZENGİN
2010'da aldığınız tazminata ilişkin fark alamazsınız. 2011'den sonra oluşan tazminatınız son brüt maaşınızdan ödenir.
STAJYERE SAĞLIK PRİMİ ÖDENİR
Stajyer olarak çalışılmış günlerin sigorta gününe dahil edilmemesinin yasal olarak açıklaması nedir? Ümit ÖZCAN
Staj yaparken sizin için sadece sağlık primleri ödeniyor. Yani emeklilikte kullanılan primler ödenmiyor. Yüzde 32 ödenmesi gereken primin yüzde 12'si ödeniyor.
ŞİRKET DEVRİNDE HAKLARINIZ DA DEVREDİLİR
11 yıllık bankacıyım. Başka bir bankaya geçiş yapsam kıdem tazminatımı alabilir miyim veya geçiş yaptığım bankaya kıdem tazminatım devrediliyor mu? Kenan KENANOĞLU
Aynı bankanın başka şubesine geçiyorsanız evet. Ama ayrılıp başka bankaya geçiyorsanız böyle bir devir söz konusu olmaz.
EMEKLİ BORÇLANMA YAPAMAZ
2001 yılında 3600 prim günü ve 25 yıl doldurarak emekli oldum. 1.700 TL emekli maaşı alıyorum. 01.07.1976 tarihinden sigorta başlangıcım var. 1981-1982 yılında askerliğimi yaptım. Nisan 1983-1985 arasında 2 yıl Suudi Arabistan'da çalıştım. Askerlik veya yurt dışı sürelerini borçlanarak maaşımı artırmam mümkün mü? Zeki SEÇKİN
Borçlanmaları emekli olana kadar yapabiliyoruz. Emekli olduktan sonra maalesef borçlanma yapılamıyor. Bu yüzden sizin de borçlanma imkanınız yok.
EVDE BAKIM İÇİN 1.219 LİRA SINIR
Evde bakım aylığı alan kişi SGK'dan emekli olursa, evde bakım maaşı kesilir mi? Atakan AKTAŞ
Evde bakım aylığı alabilmek için, hane içindeki kişi başına gelirin asgari ücretin üçte ikisinden daha az olması gerekiyor. Bu da AGİ'siz asgari ücretten hesaplanıyor ve bu yıl için bin 219 lira 34 kuruştan az olması lazım. Maaşınız ile evde yaşayan kişi başı gelir bu miktarı geçerse ödeme kesilir.
EMEKLİLİK HESABI
İşe giriş tarihim 15.09.2002. Tam zamanlı olarak haftada 5 iş günü çalışıyorum. 3600 günü tamamlasam, 15 yılda emekli olmam mümkün mü? Ahmet CANLI
15 yıl, 3600 prim günden emekli olabilmek için işe giriş tarihinizin 08.09.1999 tarihinden önce olması gerekmektedir. Çünkü bu tarihten sonra işe başlayanlar; 25 yıl sigortalılık süresi, kadın ise 58, erkek ise 60 yaş ve en az 4500 prim gün sigorta ödemiş olmaları şartıyla yaştan emekli olabilmektedir. Yine 08.09.1999 tarihinden sonra işe başlayıp tam emekli olabilmek için kadın ise 58, erkek ise 60 yaş ve 7000 prim günü ödemiş olmak gerekmektedir. Dolayısıyla sizin de girişiniz 2002 yılı olduğundan, yukarıda saydığım şartlara tabisiniz. Ayrıca hatırlatmak isterim ki; 08.09.1999 tarihinden sonra işe başlayanlar 15 yıl, 3600 prim günle emekli olamadıkları gibi, istifa ederek tazminat hakkına da sahip olamıyor.
1973 doğumluyum. 05.07.1989 SSK başlangıcım var. 7195 gün primim var. Ayrıca yüzde 47 sağlık raporum bulunuyor. Aylık kazanç 2.100 TL gözüküyor. Normal emekliğime aşağı yukarı 5 yılım var. Şimdi emekli mi olmak avantaj, yoksa normal yılı mı beklemek? Tolga TOKERÖncelikle hatırlatalım aylık kazanç brüt ise bir yanlışlık var. Asgari ücretin brütü 2 ben 558 lira 40 kuruş bunu düzelttirin, bunun altında kazanç bildirilemez. Yüzde 47 sağlık raporu yeterli değil, vergi indirimi de almalısınız. Eğer alırsanız emekli olursunuz. 5 yıl daha asgari ücret ile çalışmak size bir şey kazandırmaz. Üstelik 5 yıl boyunca tam 60 adet maaşı kaçırmış olursunuz. Yani ortalama 2 bin lira maaş aldığınızı düşünürseniz 120 bin lira kaybınız olur. Maaşınız bin lira bile artsa bunu ancak 120 ayda geri alabilirsiniz. Vergi indirimi alıp hemen emekli olmanızı tavsiye ederim. Normal emeklilik şartlarınız 51 yaş, 5450 gün.
ekonomi@takvim.com.tr