İş hayatı mevzuatına 2003 yılında giren kısa çalışma ödeneğinden bugüne kadar 4.5 milyona yakın kişi yararlandırılırken, yaklaşık 38.1 milyar lira ödeme gerçekleştirildi. Bu ödemenin 36 milyar lirası sadece pandemi döneminde 3.7 milyon kişiye gerçekleştirildi. Yeni yayınlanan yönetmelik sonrası kısa çalışma ödeneğine ilişkin merak edilen sorular ve yanıtları şöyle:
NE KADAR SÜREYLE YARARLANILABİLİR?
Ödenekten yararlanma süresi azami üç ay.
HANGİ İŞVERENLER MÜRACAAT EDEBİLİR?
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki 45 saatlik haftalık çalışma sürelerinin en az 15 saatini geçici olarak azaltan veya işyerinde faaliyetin tamamen veya en az bir ay geçici olarak durduran her bir işveren kısa çalışma başvurusunda bulunabilir.
KISA ÇALIŞMAYA HAK KAZANMA ŞARTI NEDİR?
Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin ödeneğe hak kazanabilmesi için, kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 120 gün hizmet akdine tabi olma ve son 3 yılda en az 450 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olma şartlarını taşıması gerekmekte.
İŞÇİNİN ALACAĞI ÖDENEK MİKTARI NE KADAR?
Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yani 2024 itibariyle 666 TL'nin yüzde 60'ı olarak belirlenir. Bu durumda işçiye kısa çalışma ödeneği olarak brüt 400 TL ödenir. Asgari ücretle çalışan bir kişinin eline geçecek miktar ise günlük 340 lira olacak. Kısa çalışma ödeneği tutarı, uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçemez. Bu kriter doğrultusunda işçiye ödenek tutar 30 bin TL'yi aşamayacak.
ÖDENEK İŞVERENE Mİ YOKSA ÇALIŞANA MI ÖDENİR?
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine verilir.
KISA ÇALIŞMA HAK EDİLEN İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN DÜŞÜLÜR MÜ?
Kısa çalışma başlama tarihi 1/3/2024 ve sonrasında olan sigortalılar için, kısa çalışma ödeneği olarak ödenen süreler, üç yıl içerisindeki hizmet akdi fesihlerine istinaden yapılacak işsizlik ödeneği ödemelerine ilişkin hak sahipliği sürelerinden düşülür.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ VERGİYE TABİ Mİ? HACZEDİLEBİLİR Mİ?
Damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulamaz, nafaka borçları dışında onda birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devredilemez.
NE ZAMAN KESİLİR?
Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silah altına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneği kesilir.
Önder YILMAZ
