SİTOKİN FIRTINASI
Bağışıklık sisteminin yaralanma veya enfeksiyona tepkisinde yer alan bir grup hücreye sitokin adı veriliyor. Stokinler problemin ortaya çıktığı yere gitmek için yarışıyor ve vücudu yabancı bir istilacıya karşı savunmak için daha fazla bağışıklık hücresi göndermesi için sinyal gönderiyor.
Vücudun kendini iyileştirmesinde önemli bir rol oynayan sitokinler bir süre sonra yıkıcı hasara yol açabiliyor. Bağışıklık hücrelerinin akışı kalıcı olduğunda, bağışıklık sisteminin korumaya çalıştığı dokulardaki hücreleri öldürmeye başlayan iltihaplanma meydana geliyor. Sitokin hücrelerinin aşırı miktarda sinyal vermesi nedeniyle çok uzun süre iltihaplanma kontrol dışı kalabiliyor. Bu iltihap, ise corona virüs hastalarının akciğerlerini dolarak solunum yetmezliğine neden oluyor. Eğer iltihaplanma kontrol edilemezse hastaların birçoğu hayatını kaybediyor.
ENFEKSİYONUN YAN ETKİSİ
Bazı bilim insanları, kan pıhtılaşmasının Covid-19'un insan vücudunu işgal etme biçiminin yan etkisi olabileceğini düşünüyor.
Reading Üniversitesi'nden virolog Profesör Ian Jones, "Covid-19) hücrenin yüzeyindeki ACE2 adlı bir enzime bağlanıyor. Bunu sadece kendini hücreye bağlamanın bir yolu olarak kullanıyor, ancak bunu yaparken ACE2'nin enzim fonksiyonu azalıyor. Bunun sonucunda ise Angiotensin I ve Angiotensin II adı verilen ve birlikte kan basıncını düzenleyen hormonların dengesizleşiyor. Kan pıhtılarının bir nedeni bu olabilir" dedi.
VİRÜSÜN ÖZGÜN ŞEKLİ
Northwestern Üniversitesi'nde kardiyoloji profesörü olan Dr. Robert Bonow ise kan pıhtılaşmasına virüsün özgün şeklinini neden olabileceğini belirtti. Bonow, virüsün hücrelerdeki reseptörlere kilitlenen sivri uçlarının kan damarlarına yapışabileceğini söyledi. Bu surumun ise kan damarı ve kalp kasına zarar verebiliğini aktardı.
SALMONELLA NEDİR?
Salmonella, Enterobacteriaceae familyasında yer alan, çubuk şeklinde bir bakteridir. Yaklaşık 2000 alt tipi insanlarda hastalığa neden olur. Salmonella typhi (tifo) ve Salmonella paratyphi (paratifo) yalnızca insanlarda enterik ateş (tifo, paratifo) olarak adlandırılan ve zaman zaman salgınlarla seyredebilen hastalıklara neden olan türlerdir. Bunların dışında kalan salmonella alt tipleri non-tifoidal salmonellalar olarak adlandırılır.
NASIL BULAŞIR?
Kaynağı bilinmeyen, kontamine (bakteri bulaşmış olan) suların içilmesi ve kullanılması,
İnsan ve hayvan atıklarının uygun şekilde bertaraf edilmemesi ve bunların kaynak sularına karışması,
İçme ve kullanma sularının yeterince klorlanmaması nedeni ile bulaşabilir.
Salmonella taşıyan ve iyi pişirilmemiş et, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi gıdalar,
Pastörize edilmemiş süt veya meyve suyu, peynir,
Kontamine (kirli) çiğ sebze ve meyve, baharat ve çerezler yoluyla da bulaşma olabilir.
Hasta kümes hayvanları ile temastan sonra,
Özellikle yılan, kaplumbağa, kertenkele gibi sürüngenler, kurbağalar, kuşlar ve civciv gibi evcil hayvanlar ile temastan sonra hijyen kurallarına uyulmaması halinde bulaşma olabilir.
Bakteri hasta insanlardan diğer insanlara da bulaşabilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Salmonella bakterisinin vücuda alınmasından yaklaşık 12-72 saat sonra ishal, ateş, bulantı, kusma ve karın krampları şeklinde hastalık belirtileri ortaya çıkar. Hastalık genellikle 4-7 gün sürer ve çoğu kişi tedavi olmadan iyileşir. Bazı kişilerde, ishal hastanın hastaneye yatmasını gerektirecek kadar şiddetli olabilir. Yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi yetersiz olan kişilerde hastalık daha ciddi seyreder.
NASIL KORUNURUZ?
Salmonella bakterisi suların iyi klorlanması, kaynatılması, gıdaların iyi pişirilmesi ve pastörizasyona dayanıksızdır. Bu nedenle korunma amacıyla;
Güvenilir su kullanımı;
İçme ve kullanma suyu olarak klorlanmış şebeke suyu tercih edilmeli,
Kaynağı bilinmeyen ve klorlanmamış suları tüketmemeli,
Zorunlu durumlarda 10 dakika kaynattıktan sonra kullanılmalıdır.
Kişisel hijyen kuralarına uyum ve el yıkama alışkanlığı;
Eller yemekten önce ve sonra mutlaka su ve sabunla yıkanmalı
Eller tuvaletten önce ve sonra mutlaka su ve sabunla yıkanmalı
Civciv ve ördek yavrularının bağırsaklarında taşınan salmonella, hayvanın çevresi ve tüm vücut yüzeyinde bulunabilir.
Sadece tutma, sarılma ile de bakterilere maruz kalınabilir. Sürüngenler de (kaplumbağa, iguanalar, kertenkele, vb) salmonella taşıma olasılığı fazla olan hayvanlardır. Evcil de olsa tüm hayvanlar ile temastan sonra eller mutlaka su ve sabunla yıkanmalıdır.
KİMLER RİSKLİ GRUPTADIR?
Salmonella enfeksiyonlarına karşı bebekler, yaşlılar, hamile ve emziren kişiler ve bağışıklık sistemi yetersizliği olan kişilerde risk daha büyük olsa da tüm yaş grupları risk altındadır.
KORONAVİRÜS SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ
KORONAVİRÜS YENİ GELİŞMELERİ İÇİN TIKLAYINIZ
KORONAVİRÜSTE KORKUTAN GELİŞME
