Karadeniz Tahıl Girişimi'ne ilişkin 2 anlaşma olduğunu, birinin Ukrayna, Türkiye, BM arasında, diğerinin Rusya, Türkiye ve BM arasında olduğunu belirten Zelenskiy, "Dolayısıyla Rusya (anlaşmayı) durdurduğunu söylediğinde BM Genel Sekreteri Antonio Gutteres ve Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan ile anlaşmayı bozuyor. Bizimle değil. Bizim onlarla hiçbir anlaşmamız yoktur." dedi.
Zelenskiy, ayrıca, "Dışişleri Bakanlığımıza, Rusya'dan gelen resmi sinyalin ardından BM ve Türkiye'ye, Ukrayna Devlet Başkanı olarak bana girişimimizi sürdürmeye hazır oldukları yönünde yanıt vermeleri için resmi sinyallerimizi hazırlama talimatı verdim." ifadesini kullandı.
Rusya olmadan bile Karadeniz koridorunu kullanabilmeleri için her şeyi yapmaları gerektiğinin altını çizen Zelenskiy, "Biz korkmuyoruz. Gemi sahibi şirketler bize ulaştı. Onlar Ukrayna'nın göndermesi ve Türkiye'nin de geçişlerine izin vermesi halinde tahıl tedarikine devam etmeye hazır olduklarını söylediler." diye konuştu.
ERDOĞAN VE GUTERRES'E MEKTUP GÖNDERDİ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Türkiye ile Birleşmiş Milletlere (BM) Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı Rusya'sız sürdürme teklifini içeren mektup gönderdiğini belirterek, "Ukrayna, BM ve Türkiye, birlikte gıda koridorunun çalışmasını ve gemilerin denetlenmesini sağlayabilir." dedi.
Zelenskiy, Telegram kanalından Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM arasında 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da imzalanan tahıl sevkiyatı anlaşmasına dair açıklamalarda bulundu.
Bu anlaşma kapsamında 45 ülkeye yaklaşık 33 milyon ton tarım ürününün gönderildiği bilgisini paylaşan Zelenskiy, "Bunun yüzde 60'ı Cezayir, Tunus, Libya, Mısır, Kenya, Etiyopya, Somali, Sudan başta olmak üzere Afrika ve Asya ülkelerine gitti. Tarım ürünleri ayrıca Çin, Hindistan, Bangladeş, Endonezya, Pakistan, Irak, Lübnan, Yemen'e gönderildi. Sevkiyatlarımız, Yemen ve Somali gibi ülkelerde farklı dine ve etnik kökene sahip insanların hayatının kurtarılmasını sağlıyor ve bu çok önemli. Bu insanlar hayatlarını sürdürme hakkına sahip." şeklinde konuştu.
Afrika, Asya ve Avrupa'nın istikrar hakkına sahip olduğunu vurgulayan Zelenskiy, "Hepimizin güvenliği ve Rusya'nın çılgınlığından korunmayı düşünmemiz gerekiyor. Ukrayna'nın gıda ürünleri, yaklaşık 400 milyon insanın temel güvencesidir." değerlendirmesinde bulundu.
Zelenskiy, şunları kaydetti:
"Karadeniz Tahıl Girişimi, Rusya'sız da çalışmaya devam edebilir ve etmelidir. Bu anlaşma geçerliliğini koruyor. Geriye kalan tek şey, bu anlaşmanın dikkatlice uygulanmasıdır. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e Karadeniz Tahıl Girişimi'nin sürdürülmesi veya anlaşmanın üçlü formattaki eş değeri olan konseptte çalışma yönünde teklif içeren mektuplar gönderdim. Ukrayna, BM ve Türkiye, birlikte gıda koridorunun çalışmasını ve gemilerin denetlenmesini sağlayabilir."
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın durdurulduğunu belirterek ilgili şartlar uygulandığında Rusya'nın anlaşmaya geri döneceğini bildirmişti. Rusya Dışişleri Bakanlığı da söz konusu anlaşmaya, Batı'nın Rus gıda ve gübresine yaptırım uygulamaktan vazgeçmesi halinde döneceklerini açıklamıştı.
33 MİLYON TONA YAKIN TAHIL TAŞINDI
1 Ağustos 2022'de ilk geminin hareket etmesinden bugüne kadar tahıl koridorundan 1000'den fazla gemi ile 33 milyon tona yakın tahıl taşındı. Koridordan geçen tahılın yüzde 40'ı Avrupa'ya, yüzde 30'u Asya'ya, yüzde 13'ü Türkiye'ye, yüzde 12'si Afrika'ya ve yüzde 5'i Orta Doğu'ya taşındı.
MÜŞTEREK KOORDİNASYON MERKEZİ GEÇEN TEMMUZDA KURULDU
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle gıda konusunda yaşanan krizin çözülmesine yönelik Türkiye'nin diplomatik çabalarıyla geçen yıl temmuz ayında Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak İstanbul'da "Müşterek Koordinasyon Merkezi" kuruldu. Tahıl ürünlerinin güvenli transferi buradan takip edilmeye başlandı.
Tahıl yüklü ilk gemi, 120 günü kapsayan anlaşma kapsamında 1 Ağustos 2022'de Ukrayna'nın Odessa Limanı'ndan yola çıktı.
Anlaşma kapsamında Ukrayna limanlarından ayrılan ilk gemi olma özelliğini taşıyan "Razoni" isimli Sierra Leone bayraklı kuru yük gemisi, 26 bin ton mısır ile Lübnan'ın Tripoli Limanı'na hareket etti.
Razoni'den 4 gün sonra Panama bayraklı "Navistar" İrlanda'ya, Malta bayraklı Rojen İtalya'ya, Türkiye bayraklı Polarnet Türkiye'ye Odessa ve Çernomorsk limanlarından 60 bin ton tahılı taşımak üzere ayrıldı.
Bunların ardından "Mustafa Necati", "Star Helena", "Glory", "Riva Wind", "Sacura", "Arizona", "Ocean Lion", "Rahmi Yağcı", "Sormovskiy 121" adlı gemiler seyrine başladı.
Gemilerin büyük bölümü Tekirdağ, İskenderun ve İzmir gibi Türkiye'deki limanlara ulaştı.