Rusya ile Ukrayna arasında başlayan ve altıncı günü geride kalan savaş kitleleri de adeta ortadan ikiye bölmüş durumda. Özellikle Twitter'ın başını çektiği Facebook, Instagram ve TikTok gibi sosyal medya araçlarında da ayrı bir bilgi savaşı yaşanıyor.
TWITTER YENİDEN YALANIN MERKEZİ OLDU
Kriz anlarında insanların birbirlerini bilgi bombardımanına tuttuğu Twitter yeniden bilgi kirliliğinde lider konuma gelmiş durumda. Çeşitli fotoğraf ve videoların paylaşıldığı Twitter'da herhangi bir doğrulama sisteminin olmaması nedeniyle bir taraf kendisini mağdur olarak yansıtabilirken diğer taraf da bir anda kötü olarak gösterilebiliyor.
VİDEO OYUN GÖRÜNTÜLERİ GERÇEK DİYE PAYLAŞILIYOR
Çeşitli savaş oyunlarından kaydedilen görüntülerin gerçek diye paylaşılması insanların kafasını karıştırıyor. Geçtiğimiz günlerde Twitter'da 'Ruslar Ukrayna'ya uçaksavar füzeler atıyor' şeklinde paylaşılan bir görüntünün 'War Thunder' isimli bir video oyunundan sahne olduğu anlaşıldı.
Video oyun görüntüleri ile beraber eski olayların da paylaşılması ve bölgeden anlık olarak adlandırılması dezenformasyona yol açıyor. Ukraynalı yetkililer yaptıkları bir açıklama ile Rus uçağı düşürdüklerini duyurmuşlardı. Ardından sosyal medyada dolaşıma giren düşmüş bir uçağa ait görüntülerin 2017 yılında paylaşıldığı ortaya çıktı.
Ayrıca vide paylaşım sitesi olan Youtube'da da çokça tıklanan 'Rus hava saldırısı sırasında oluşan yangınların Ukrayna'nın Luhansk şehrindeki elektrik santralinde zincirleme reaksiyona neden oldu' ismiyle paylaşılan videonun 2015 yılında ve Çin'de gerçekleştiği belli oldu.
ANLIK OLARAK PAYLAŞILAN TATBİKAT GÖRÜNTÜLERİ
Rus askeri güçleri tarafından 2018 yılında yapılan Vostok-2018 tatbikat görüntüleri çeşitli kullanıcılar tarafından Ukrayna'da sıcak olarak yaşanan olaylar olarak dolaşıma sokuldu.
Çin merkezli TikTok'ta da paylaşılan ve 5 milyondan fazla izlenen videoda iki Rus askerinin Ukrayna'ya paraşütle indiği ifadelerine yer verilmiş fakat görüntülerin 2015 yılında paraşüt eğitmeni tarafından çekildiği ortaya çıktı.
RUSYA CEPHESİ PAYLAŞILAN İÇERİKLERİ YALANLADI
Rusya cephesinden de sosyal medyadaki dezenformasyona yönelik çeşitli yalanlamalar geldi.
Rus tankının sivil bir aracı ezdiği yönünde paylaşılan ve çok fazla konuşulan videoya ilişkin 25 Şubat'ta Rus ordusunun orada olmadığı bilgisi verildi.
Ukrayna kanadı geçtiğimiz gün Twitter'dan Yılan Adası'nın Rusya tarafından ele geçirildiği ve sınır muhafızlarının tamamının öldürüldüğünü yazmıştı. Bu iddiaya ilişkin de Rusya Büyükelçiliği, Yılan Adası'ndaki Ukraynalı sınır muhafızlarının gönüllü olarak silah bıraktığını duyurdu.
Olayın ardından Ukrayna Silahlı Kuvvetler Donanması geri adım atarak, adadaki Ukrayna askerlerinin hayatta olduğunu ama esir düştüklerini iddia etti.
SOSYAL MEDYADAKİ TEK TARAFLI SANSÜR YANGINI KÖRÜKLÜYOR
Sosyal medya araçlarında kriz anlarında yaşanan tek taraflı sansür de bilgi kirliliğinin yayılmasının önünü açarken doğru haber akışının da önünü kesiyor. Özgürlükten dem vuran şirketlerin Rusya - Ukrayna savaşında Rusya merkezli haber sitelerine ve hesaplarına 'Rusya devletine bağlı medya' şeklinde etiket vurarak açıkca sansür uyguluyor. Twitter bu kapsamda Sputnik ve RT'ye bu şekilde bir etiket vurularak sansür uyguladı.
Youtube da Russia Today ve Sputnik'in Avrupa'da yayın yapan YouTube kanallarını bloke etme kararı alarak sansürü tek taraflı olarak hayata geçirdi.
Ek olarak Twitter, Youtube, Google, Facebook ve Instagram Rus devlet medyasına ait birçok hesabın reklam yayımlaması ve para kazanmasına engel getirdi.
BATI MEDYASI DA YALANA SOYUNDU
İngiltere merkezli BBC geçtiğimiz günlerde büyük bir skandala imza attı. Rus Dışişleri'nin sözlerine göre BBC'nin paylaştığı haberde Ukrayna ordusunun Donetsk'te vurduğu evi, 'Rus ordusunun Harkov'da vurduğu ev' olarak gösterdiği söylendi.
Bild gazetesinin yayınladığı habere göre, Rus hava saldırısından kaynaklandığı iddia edilen bir yangın gösterildi. Sonradan videonun 2015 yılında Çin'in Tianjin kentinde tehlikeli maddelerin bulunduğu bir depoda meydana gelen patlama sırasında çekildiği anlaşıldı.
KİEV'İN HAYALETİ GERÇEK Mİ?
Eski Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko ve batı medyasının paylaşımlarında, 'Kiev'in Hayaleti' adlı Ukraynalı savaş uçağı pilotunun, 6 Rus uçağını düşürdüğü iddia edilmiş ve Kiev'in Hayaleti'nin kim olduğu çokca araştırılmıştı.
Fakat Kiev'in Hayaleti olduğu iddia edilen görüntülerin savaş simülatör oyunlarından biri olan 'Digital Combat Simulator'den alıntı olduğu ortaya çıktı.
İHTİLAFLI GÖRSELLER
Rusya'nın sivilleri hedef aldığına yönelik servis edilen görüntülerin 2018 yılında yaşanan bir doğal gaz patlamasından sonra çekildiği öne sürüldü
Ukrayna tanklarının önünde duran çocukların yer aldığı bu fotoğrafın ise 2016 tarihinde çekildiği ortaya çıktı.
Ukrayna - Rusya savaşına ilişkin paylaşılan bu görselin 04 Kasım 2011 tarihli olduğu gözler önüne serildi.
Sevgilisine veda eden Ukrayna askeri algısıyla yayınlanan bu fotoğrafın ise film karesi olduğu gözlemlendi.
