İran, İbrahim Reisi ve beraberindeki heyetin helikopter kazasında can vermesinin ardından 28 Haziran'da cumhurbaşkanını seçmek için sandık başına gidiyor.
İRAN'DA ANKETLER NE DİYOR?
İran'da bir kamuoyu yoklamasında, 28 Haziran'daki cumhurbaşkanı seçiminde yarışan adaylardan reformist Mesud Pezeşkiyan'ın yükselişe geçerek yüzde 24,4'le ilk sırada, oylarında gerileme gözlenen muhafazakar Said Celili'nin yüzde 24'le ikinci ve bir diğer muhafazakar aday Muhammed Bakır Kalibaf'ın ise yüzde 14,7 ile üçüncü sırada yer aldığı belirtildi.
İranlı Öğrenciler Anket Ajansı (ISPA) 22-23 Haziran'da ülke genelinde cumhurbaşkanı seçimine ilişkin yüz yüze gerçekleştirdiği anketin sonuçlarını paylaştı.
Ülkede 31 eyalette 18 yaş üstü 4057 kişiyle yapılan ankette seçime kesin katılacağını veya katılmayı düşündüğünü belirten seçmenlere "Şu anda cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılsa hangi cumhurbaşkanı adayına oy verirsiniz?" sorusu yöneltildi.
PEZEŞKİYAN ÖNE ÇIKTI, CELİLİ İKİNCİ SIRADA
Katılımcıların yüzde 24,4'ü oylarında artış gözlenen reformistlerin adayı eski Sağlık Bakanı Pezeşkiyan'a, yüzde 24'ü ise eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Celili'ye oy vereceklerini belirtti.
Daha önceki anketlerin bir çoğunda ön sıralarda yer alan Meclis Başkanı Kalibaf yüzde 14,7 ile üçüncü sırada yer aldı.
DİĞER ADAYLARIN ANKETTEKİ OY ORANI
Diğer adaylardan Emir Hüseyin Kadızadehaşimi yüzde 2, Ali Rıza Zakani yüzde 1,7 ve Mustafa Purmuhammedi yüzde 0,7'de kaldı.
Oy kullanacağını belirtenlerin yüzde 43,9'u kesinlikle sandığa gideceklerini, yüzde 7,7'si büyük olasılıkla katılacaklarını, yüzde 14,8'i bu konuda henüz karar vermediklerini açıkladı.
Ankete katılanlardan yüzde 5,7'si sandığa gitmelerinin düşük ihtimal olduğunu ifade ederken yüzde 27,9'u hiç bir şekilde oy kullanmayacaklarını belirtti.
KİM BU PEZEŞKİYAN?
İran'da anketlerde önde çıkan Mesud Pezeşkiyan 'Reformist' kanadın önde gelen isimleri arasında yer alıyor. Pezeşkiyan, eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi döneminde 2001-2005 arasında Sağlık Bakanı olarak görev yaptı.
2021'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İbrahim Reisi'ye karşı aday olma talebi Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından veto edildi. Pezeşkiyan, son genel seçimlerde ise Tebriz'den birinci sırada Meclis'e girdi.
Pezeşkiyan geçtiğimiz günlerde ülkedeki zorunlu başörtüsü uygulamasını eleştirip "Hakka ve adalete inanıyorum" diyerek tüm kadınların haklarını savunduğunu söylemişti.
"40 YILDIR DÜZELTMEYE ÇALIŞIYORUZ FAKAT..."
Ülkede "Nur Planı" adı verilen ve zorunlu başörtüsü uygulamasıyla ilgili mevcut hükümetin programını eleştiren Pezeşkiyan, şunları söyledi:
"Nur Planı konusunda biz Türklerin bir sözü var. Bunun çevirisi de 'karanlığa ışık diyorlar' anlamına gelir. 40 yıldır müdahalelerle başörtüsünü düzeltmeye çalışıyoruz fakat daha da kötüleştirmedik mi? Bu plan bizi karanlığa doğru çeker."
"TÜRK, KÜRT, BELUCİ BENİM İÇİN FARK ETMEZ"
"Hayatımda oy almak için hiçbir zaman yalan söylemedim ve hiçbir zaman yanlış slogan atmadım" iddiasında bulunan Pezeşkiyan, "Hakka ve adalete inanıyorum. Kadınların, mezheplerin ve etnik kökenlerin hakları benim için önemli. Kadın, erkek, Türk, Kürt, Beluci benim için fark etmez." ifadelerini kullandı.
Bilindiği üzere Pezeşkiyan, İran'ın Güney Azerbaycan bölgesinden ve Türk kökenli.
TAHRAN'DA "YAŞASIN AZERBAYCAN" SLOGANI ATTI
Geçtiğimiz günlerde Tahran'a bağlı Veramin bölgesinde konuşma yapan Pezeşkiyan "Yaşasın Azerbaycan" sloganı atıp Şehriyar'dan alıntı yaparak "Birbirinizden ayrılmayın" dizelerini Türkçe seslendirdi.
"TÜRK OLDUĞUM İÇİN ALLAH'A ŞÜKREDİYORUM"
Pezeşkiyan geçmiş tarihli bir başka konuşmasında "Allah beni Türk yaratmış ve ben bunun için Allah'a şükrediyorum" demişti.
"TÜRKLÜĞÜMLE GURUR DUYUYORUM"
Pezeşkiyan, "Ben Türküm. Annem de babam da Türk'tür. Türklüğümle gurur duyuyorum. Evde çocuklarımla da Farsça değil, Türkçe konuşuyorum" ifadelerini kullanmıştı.
DİRENİŞ CEPHESİNDEN CELİLİ'YE DESTEK
İran'da muhafazakarlara yakınlığıyla bilinen "Direniş Cephesi", ise seçimlerde muhafazakar adaylardan Said Celili'yi destekleyeceklerini ilan etti.
Direniş Cephesi'ne ait "jebhepaydari" haber sitesinde yapılan açıklamada İran'ın hassas bir dönemden geçtiği belirtilirken Direniş Cephesi Merkez Şurası'nın 14'üncü cumhurbaşkanı seçiminde eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Celili'yi destekleme kararı aldığı belirtildi.
DİRENİŞ CEPHESİ
Tam adı "İslam Devrimi Direniş Cephesi" olan aşırı muhafazakar yapı, 28 Temmuz 2011 yılında kuruldu.
2009 cumhurbaşkanı seçimleri sonrasında reformist lider Mir Hüseyin Musevi taraftarlarının rejim aleyhine düzenlediği sokak gösterilerine sert tepki gösteren cephe üyeleri, nükleer anlaşmaya karşı durması ve zorunlu başörtüsünün uygulanmasındaki tavizsiz tutumlarıyla tanınıyor.
Son yıllarda İran siyasal yapısı içerisinde etkinliğinin arttığı belirtilen cephe, Şubat 2020'de düzenlenen 11'inci dönem milletvekili seçimlerinde 219 sandalyeden yaklaşık 50'sine sahip oldu.