111 yıl önce batan Titanik enkazını ziyaret etmek için 250 bin dolar ödeyen İngiliz milyarder ve kaşif Hamish Harding, Pakistan'ın en zengin insanlarından olan 48 yaşındaki Şehzade Dawood, 19 yaşındaki oğlu Sulaiman, Fransız Denizaltı pilotu Paul-Henry Nargeolet ve Titanik seferlerini yürüten OceanGate firmasının CEO'su 61 yaşındaki Stockton Rush'ın denizaltında olduğu biliniyordu.
111 YIL SONRA GELEN İKİNCİ FELAKET I VİDEO İZLE
OceanGate Expeditions adlı şirket ile dibe dalan 5 kişilik ekip normal şartlarda her 20 dakikada bir yukarıya 'İyiyiz' sinyali gönderiyordu, ancak bu sinyal henüz nedeni bilinmeyen bir sebepten ötürü Pazar günü kesildi.
OceanGate Expeditions adlı şirket kayıp denizaltının kendisine ait olduğunu doğruladı. Şirketten yapılan açıklamada, 'Mürettebatı güvenli bir şekilde geri getirmek için tüm seçenekleri araştırıyor ve seferber ediyoruz' denildi.
UMUT SİNYALİ ALINDI
Şirket dışında arama kurtarma çalışmalarına ABD Sahil Güvenlik ekipleri ve Kanada'dan da özel bir ekip katıldı.
Karadan ve havadan yürütülen çalışmalarda Kanadalı ekip belki de son saatlere girerken bir umut 'sinyali' aldı. Söz konusu sinyal tam da denizaltının kaybolduğu noktadan geliyordu.
Ekibinin hayatta olduklarına ve geminin yan tarafına çarparak sonarda - muhtemelen bardaklarla - tespit edilebilmeleri için vurmaları yeni umutlar uyandırdı. Ancak yüzeyin 12.500 fit - yaklaşık iki buçuk mil – altında olan denizaltını kurtarabilecek dünyada 2 tane gemi var. Bu durumda da işleri zorlaştırıyor.
Harding'in yakın arkadaşlarından biri olan Jannicke Mikkelsen katıldığı bir televizyon programında duruma ilişkin şunları söyledi:
"Gerginim. Sinirden midem bulanıyor. Korkuyorum, endişeliyim. Şu anda uyumuyorum. Sadece iyi haberler almayı umuyorum. Her saniye, her dakika saatler gibi geliyor."
Titanik'ten haber yapan ilk gazeteci Michael Guillen, 2000 yılında Titanik enkazını ziyaret ederken ölümle burun buruna gelmişti. Buzlu akıntı ile sürüklenen Gueillen, şans eseri bu yolculuktan kurtulmuştu.
Kendi tecrübelerini aktaran Guillen, oranın Disneyland olmadığını gerçek bir dünya olduğunu ifade etti.
Guillen, "Hidrofonları görevin bu kadar erken bir döneminde, iki saatten az bir sürede arızalandıysa, bu da dibe hiç inemedikleri anlamına gelir, en azından bardaklarını alıp denizaltının yan tarafına vurabilirler." dedi.
Guillen'in bu açıklamaları ekibin bardaklarını denizaltıya vurdukları ihtimalini daha da güçlendirdi.
ABD SİNYAL DUYULDUĞUNU DOĞRULADI
Kaşifler Kulübü Başkanı Richard Garriot de Cayeux, bir sosyal medya gönderisinde 'umut için neden olduğunu' doğruladı ve 'Bölgede olası yaşam belirtilerinin tespit edildi' dedi.
Söz konusu sinyalle ilgili açıklamalarda bulunan ABD'li yetkililer ise sinyalin düzenli olarak her 30 dakikada bir gönderildiğini ve kayıp 'kaşiflerin' hayatta olabileceği belirtildi. Yetkililer, oksijenin 22 Haziran Perşembe günü saat 14.08'de tükenebileceğini ifade ettiler. Saat 14.08'de oksijenin bittiği duyuruldu. Ancak robatlar, kayıp denizaltı için okyanus tabanını taramaya devam etti.OceanGate'in kurucu ortağı ise oksijen bitmesine rağmen daha uzun süremiz var gibi skandal bir açıklamada bulundu. ABD yetkilileri 22 Haziran Perşembe akşamı ise kötü haberi duyurarak, kaybolan denizaltıyı arama alanında bir "enkaz" bulunduğu ve 5 kişinin hayatını kaybettiği bilgisini paylaştı.
EKİPMAN EKSİKLİĞİ SÖZ KONUSU
Aramayı koordine etmeye yardımcı olan Tuğamiral John Mauger denizaltının bir enkaz veya balıkçı ağlarını takılmasının olası olduğunu söylerken 'Envanterimizde dip araştırması yapabilecek ekipmanımız yok' dedi.
ÇOK FAZLA ÇAMUR VAR
Kraliyet Donanması Tuğamiral Chris Parry ise Atlantik'in dibini 'uzayda olmaya' benzeterek şu ifadeleri kullandı:
"Orası tamamen karanlık ve ayrıca çok fazla çamur var. Işıklarımız sadece 15 metre ilerisini görebiliyor, okyanus akıntıları ise oldukça güçlü"
Öte yandan denizaltının olası bir elektrik arızası yaşaması durumunda içindeki herkesin kısa sürede hipotermiden hayatını kaybetmesi bekleniyordu. Yapılan tespitlerde okyanusun 4 kilometre altında sıcaklığın 5 derece olduğu belirlendi.
Oşinograf ve Titanik uzmanı David Gallo, "Su çok derin iki milden fazla. Başka bir gezegeni ziyaret etmek gibi. Güneşsiz, soğuk bir ortam ve yüksek basınç var" dedi.
Uzmanlar, temel sorunun denizaltı Titan'ın sinyal göndermeyi durdurması ve yerinin tespit edilmesini neredeyse imkansız hale getirmesi olduğunu ifade ettiler. Öte yandan 22 Haziran Perşembe günü hava raporunu yayımlayan ABD Sahil Güvenliği, bölgede kuvvetli rüzgarların estiğini paylaştı.
KÖTÜ HABERİ ABD DUYURDU
ABD Sahil Güvenliği, Titanik'in enkazına turistik amaçla sefer yaparken kaybolan denizaltıda bulunan 5 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Yapılan açıklamada hayatını kaybeden kişilerin ailelerine taziye dilekleri iletilirken, bu sabah sualtı robotu kayıp denizaltının kuyruğunun ucunun bulunduğu bilgisi de paylaşıldı.
GERÇEK BİRER KAŞİFTİLER
OceanGate'den hayatını kaybeden 5 kişi için açıklama yapıldı.
Yapılan yazılı açıklamada, "CEO'muz Stockton Rush, Şehzade Davut ve oğlu Süleyman Davut, Hamish Harding ve Paul-Henri Nargeolet'in ne yazık ki öldüğüne inanıyoruz." ifadesine yer verildi.
Denizaltıda bulunan 5 kişinin "gerçek birer kaşif" olduğuna işaret edilen açıklamada, "Bu trajik vakitte, kalplerimiz bu 5 ruh ve ailelerinin her bir üyesiyle." denildi.
Firmanın, arama kurtarma çalışmalarına katılan herkese müteşekkir olduğu vurgulanan açıklamada, "Bu, tüm kaşif topluluğu ve yakınlarını denizde kaybeden tüm aileler için çok üzücü bir an. Bu acılı zamanda ailelerin gizliliğine saygı duyulmasını rica ediyoruz." ifadeleri kullanıldı.
ENKAZ 5 PARÇAYA AYRILMIŞ
ABD Sahil Güvenlik yetkilileri, Titanik'in enkazına dalış yaparken kaybolan turistik amaçlı Titan denizaltısının "katastrofik" şekilde patlayarak parçalara ayrıldığını ifade etti.
Sahil Güvenlik yetkilisi Tuğamiral John Mauger, Boston'da yaptığı basın açıklamasında, "Enkaz, su aracının katastrofik bir şekilde patlamasıyla tutarlı. Bu yüzden çalışmaya ve aşağıdaki bölgeyi aramaya devam edeceğiz." dedi.
Mauger, kazanın, Titan denizaltısının dalışa geçmesinden 1 saat 45 dakika sonra, araçla iletişimin koptuğu anda gerçekleştiğini ifade etti.
Denizaltında bulunanların tamamının öldüğüne inandıklarını belirten Tuğamiral, turistik denizaltının enkazını, yaklaşık 100 yıl önce batan Titanik'in pruvasına 488 metre uzaklıkta ve yüzeyden 4 kilometre derinlikte bulduklarını kaydetti.
Denizaltı uzmanı Paul Hankin de enkazın 5 parçaya ayrıldığını, bunun "olayın ne kadar feci olduğunun ilk göstergesi" olduğunu ifade etti.
KATASTROFİK PATLAMA NEDİR?
Katastrofik patlama, genellikle büyük bir enerji birikimine sahip bir sistemin ani ve şiddetli bir şekilde patlamasıdır. Bu tür patlamalar, endüstriyel tesislerde, kimyasal reaktörlerde, petrol rafinerilerinde, depolama tanklarında, maden ocaklarında ve diğer benzer ortamlarda meydana gelebilir. Patlama genellikle ani bir basınç artışı, yüksek sıcaklık, ateş, ses dalgaları ve patlama ile birlikte serbest kalan parçacıkların hızla yayılmasıyla karakterizedir.
KATASTROFİK PATLAMANIN NEDENLERİ
Katastrofik patlamaların birkaç nedeni olabilir. Katastrofik patlama nedenlerinin bazıları şu şekilde:
Kimyasal tepkimeler: Yanıcı veya patlayıcı maddelerin birleşmesi veya bozunması sonucunda kimyasal tepkimeler gerçekleşebilir. Bu tepkimeler, kontrolden çıkarak patlamalara yol açabilir.
Yanıcı gazlar: Sızıntılar, kaçaklar veya gaz birikimleri, hava ile karıştığında patlayıcı bir atmosfer oluşturabilir. Bu tür bir atmosferde meydana gelen bir ateşleme kaynağı, katastrofik bir patlamaya neden olabilir.
Basınçlı sistemler: Basınçlı sistemlerdeki hatalar, örneğin basınç tahliye valflerinin çalışmaması veya aşırı basınç birikimi, patlamalara yol açabilir.
Yanıcı tozlar: İnce partiküller halinde bulunan yanıcı tozlar, havada asılı kalarak patlayıcı bir karışım oluşturabilir. Bu tozların yanıcı bir kaynağa temas etmesi durumunda patlamalar meydana gelebilir.
İHMAL SÖZ KONUSU MU?
Titanik turlarını yöneten şirket OceanGate Expeditions'ın pazar günü sahil güvenliği araması nedense sekiz saat sürdü. ABD Sahil Güvenliğine saat 17.40'ta bildirildi ve Kanada Sahil Güvenliği daha sonra saat 21.13'te alarma geçti.
Geminin oksijen kaynağının 96 saat olduğu tahmin ediliyor, bu da kurtarma ekiplerine gemiyi bulmaları için Perşembe sabahına kadar zaman veriyor.
Ayrıca uzmanlar, Titanik enkazı 12.500 fitte yattığını ve Titan'ın dünyada ona ulaşabilen tek gemiden biri olduğunun altını çizdi. Nükleer denizaltılar bile o kadar derine güvenle inemeyeceği belirtildi.
Denizaltı için çalışmaların bir an önce sonuçlanması gerekiyordu. Çünkü kabin içindeki oksijen git gide azalıyordu.
Titanik enkazına sefer yapan denizaltının şirketi, güvenlik endişeleri hakkında defalarca uyarılmış. Şirketin güvenlik endişeleri hakkında uyarıldığına dair belgeler gündeme geldi.
OceanGate'in eski bir çalışanı 'Titan ile ilgili güvenlik ve kalite kontrol sorunları' konusundaki endişelerini OceanGate yönetici yönetimine dile getirdi. Eski çalışan kendisinin haksız yere kovulduğunu iddia etti.
ARAMA BÖLGESİ 2 KAT GENİŞLETİLDİ
Arama çalışmalarına 5 gemi destek verirken bu sayı ilerleyen saatlerde 10'a çıkmıştı. Yetkililerden edinilen bilgilerde, su altında tespit edilen sese ilişkin uzaktan kumandalı araçlar ile yapılan aramada henüz sonuç alınmadığı ve devam ettiği aktarıldı. Arama çalışmaları sırasında tespit edilen dikdörtgen nesnenin denizaltı ile bağlantılı olmadığı belirtilen açıklamada, "Bir arama-kurtarma durumundayken iyimser ve umutlu kalmalıyız. Arama-kurtarma çalışmasının ortasındayız. Bazen aradığımızı bulamıyoruz ve tüm faktörleri dikkatlice düşünmeniz gerekiyor. Göz önünde bulundurmanız gereken birçok faktör var. Tüm bu faktörleri göz önünde bulundurduktan sonra, bazen zor bir karar vermeniz gereken bir konumdasınız. Henüz o noktada değiliz" denildi.
Deep Energy isimli Bahama bayraklı araştırma gemisi, kaybolan denizaltı için okyanusta arama kurtarma faaliyetlerini başlattı.
DAHA ÖNCE UYARILMIŞTI
Belgelere göre, kayıp denizaltının sahibi OceanGate şirketi, denizaltı aracının geliştirilme biçiminden kaynaklı güvenlik sorunları yaşanabileceği konusunda defalarca uyarıldı.
Şirketin eski denizcilik operasyonları direktörü David Lochridge, 2018'de Seattle Bölge Mahkemesinde görülen bir davaya göre, geliştirilmekte olan denizaltının daha fazla test edilmesi gerektiğini ve "aşırı derinliğe" ulaştığında yolcuların tehlikeye girebileceğini belirten bir rapor yazdı.
Lochridge, OceanGate'in seçimlerinin, "yolcuları potansiyel bir aşırı tehlikeye maruz bırakacağını" kaydetti.
OceanGate, Lochridge'i gizlilik anlaşmasını ihlal etmekle suçlayarak karşı dava açtı ve 2018'de işten çıkardı.
Şirket, Lochridge'in "bir mühendis olmadığını ve mühendislik hizmetleri vermesi için işe alınmadığını" belirtti.
Şirketten yapılan açıklamada da kayıp denizaltının yapımının 2020-2021'de tamamlandığı, dolayısıyla davada atıfta bulunulan gemiyle aynı olmayacağı kaydedildi.
DENİZ TEKNOLOJİSİ TOPLULUĞU DA UYARMIŞTI
OceanGate, 2018'de Deniz Teknolojisi Topluluğundan başka bir uyarı daha aldı.
Uyarıda, şirketin, yolcuları korumak için dalıştan önce denizaltı prototipini uzman bir üçüncü tarafça denetlenen testlere tabi tutmasının kritik önem taşıdığı ifade edildi.