Stockholm'deki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kur'an-ı Kerim yakılmasıyla zirve noktasını gören krizde, Ankara İsveç ve komşusu Finlandiya'ya NATO resti çekti. Rasmus Paludan adlı aşırı sağcı politikacının utanç verici eyleminin etkileri dalga dalga dünyaya yayılıyor. Türkiye, bizzat Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın ağzından İsveç'in NATO üyeliğine destek vermeyeceğini ilan etti.
Ankara'daki İsveç Büyükelçiliği ve İstanbul'daki başkonsolosluk önünde gösteriler düzenlendi, İsveç bayrakları yakıldı. Protestolar Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu diğer ülkelere de uzandı. Irak, Yemen, Filistin Gazze, Malezya, Pakistan, Endonezya ve Afganistan gibi ülkelerde de gösteriler vardı.
Agence France-Presse (AFP) haber ajansı, gösterilerde 'İsveç hükümetine ölüm' sloganları atıldığını bildiriyor. Bazı ülkelerde İsveç büyükelçiliklerinin kapatılması da istendi.
İsveç medyasından Aftonbladet gazetesi, Danimarka merkezli ırkçı Sıkı Yön Partisi'nin (Stram Kurs) lideri Paludan'ın İsveç'in NATO üyeliğini tehlikeye attığını yazdı. 'İsveç'e karşı dünya çapında protestolar' başlığını kullanan Aftonbladet, birçok ülkede geniş çaplı gösterilerin düzenlendiğini aktardı. Haberde ayrıca birçok ülkenin de İsveç'i kınadığı hatırlatıldı.
Aftonbladet'te Kur'an yakılan gösteri için izin alan ve ücretini ödeyen Chang Frick'le Rasmus Paludan arasındaki tartışmanın detayları da var. Çarşamba günü "Kur'an yakmak benim fikrim değildi" diyen Paludan, bu kez de İsveç'ten davet aldığında kiminle konuştuğunu hatırlamadığını söyledi.
Paludan ve Frick'in birbirini suçladığını kaydeden Aftonbladet, Nyheter Idag haber sitesinin sahibi ve aşırı sağcı İsveç Demokratları Partisi'nin (SD) YouTube kanalı Riks'te sunuculuk yapan Frick'in Türk bayrağı yakılmasını teklif ettiğini de belirtti.
Expressen gazetesi ise, Chang Frick'in İsveç'teki liberalleri kızdırdığını yazdı, 'Liberaller Frink'e karşı öfkeli: Cehenneme git' başlığını kullandı. Dagens Nyheter de haberi aynı başlıkla sundu.
Dagens Nyheter gazetesi, Mısır'ın ünlü El Ezher Üniversitesi'nden gelen boykot çağrısını öne çıkarıyor. 'Sünni okul İsveç için boykot çağrısı yapıyor' başlığıyla sunulan haberde, söz konusu çağrının küresel olduğu vurgulandı.
Emma Bouvin imzasıyla yayımlanan analiz ise, 'Yalnızca Recep Tayyip Erdoğan üzgün değil' başlığını taşıyordu. Yazara göre, El Ezher'in işaretinin yüz binlerce Sünni Müslüman üstünde etkili olduğunu kaydetti.
Göteborgs-Posten gazetesi ise haberi 'Sünni Müslüman üniversite İsveç için boykot çağrısında bulundu' başlığıyla sundu.
İsveç'le birlikte Türkiye ile mutabakat imzalayan Finlandiya ise, diplomatik krizin tam ortasında dikkat çeken bir karara imza attı. Finlandiya, dört yıldır Türkiye'ye uyguladığı silah ambargosunu kaldırdı.
Uluslararası haber ajansı AFP, ambargonun bitmesinin Ankara'nın Helsinki'nin NATO üyeliğine onay için dile getirdiği kilit taleplerden biri olduğunu bildiriyor. AFP, Finlandiya'nın hamlesinin Ankara'nın Şubat ayındaki üçlü mekanizma toplantısını süresiz olarak ertelemesinin hemen ardından geldiğini de vurguladı.
2019 yılında Türkiye'nin Suriye'de giriştiği sınır ötesi operasyonun ardından söz konusu ambargonun başlağını hatırlatan AFP, İsveç'in geçtiğimiz yıl Eylül ayında silah ambargosunu kaldırdığını aktardı.
Finlandiya'nın ambargoyu rafa kaldırması Başbakan Sanna Marin'in koalisyon ortakları arasında hemen eleştirilerin yükselmesine yol açtı. Eğitim Bakanlığı koltuğunda oturan Sol İttifak Partisi lideri Li Andersson, Savunma Bakanlığı'nın kararını eleştiren bir Twitter mesajı paylaştı.
Finlandiya'nın kararı, beklendiği gibi geniş yankı uyandırdı. Helsingin Sanomat gazetesi, 'Finlandiya Türkiye'ye yeni savunma ekipmanları ihracını onayladı-Türkiye Finlandiya'nın gelecekteki müttefiki' başlığını seçti. Gazetenin başlığa çıkardığı 'Türkiye Finlandiya'nın müstakbel müttefiki' cümlesi, Savunma Bakanı Mikko Savola'ya ait.
Iltalehti gazetesi de 'Türkiye Finlandiya'nın gelecektik müttefiki' cümlesini manşetinden verdi ancak söz konusu ambargonun kaldırılmasının hükümet ortakları arasında öfkeye neden olduğunu belirtti. Gazete, Bakan Savola'nın manşetteki cümleyle eleştirelere yanıt verdiğini dile getirdi.
Hufvudstadsbladet gazetesinin manşeti ise, 'İsveçli uzman: Finlandiya NATO üyeliğini satın almaya çalışıyor' oldu. Gazeteye konuşan İsveç Savunma Akademisi'nden Martin Lundmark, Helsinki ve Stockholm yönetimlerinin ambargoyu bitirerek bir U dönüşüne imza attıklarını savundu.
Ambargo kararı İsveç basınından Dagens Nyheter'in de dikkatini çekmiş durumda. 'Finlandiya Türkiye'ye savunma ekipmanları ihracına izin veriyor' diyen gazete, söz konusu iznin zırhlı araçlar için 2 bin tonluk silahları kapsadığını dile getirdi.
